مؤلفه‌های زیست شهیدگونه با استناد به سوره فجر

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدابراهیم حجت‌‌پناه، دبیر کانون‌های خدمت رضوی در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از استان با استناد به مضامین سوره مبارکه فجر با اشاره به اینکه اگر یاری‌گر خدا باشیم خدا نیز ما را یاری خواهد کرد و اگر مقابلش بایستیم، نابود می‌شویم، اظهار کرد: قلب سوره فجر یعنی آیه «فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ» و آیه بعدی آن روایت‌گر مبنایی است که اگر انسان آن‌را مورد توجه قرار دهد، در مسیر شهادت قرار می‌گیرد و این نوع نگاه به عالم اولین قدم برای رسیدن نفس به جايگاه مطمئنه است؛ این اصل و مبنا آن است که انسان همواره خود را در معرض امتحان و ابتلا بداند.

وی ادامه داد: گام نخست برای ورود به وادی شهادت و شهیدگونه زیستن آن است که ما بفهمیم دنیا سراسر امتحان است؛ خدا وقتی نعمتی به انسان‌ می‌دهد یا او را دچار سختی می‌کند نه آن نعمت نشانه خوب بودن شخص و نه سختی نشانه بد بودنش است، بلکه اینها همه ابزارهای ابتلا هستند و لذا فهم و به‌ویژه باور به این موضوع بسیار حائز اهمیت است. 

حجت‌‌پناه با اشاره به حدیثی از امام صادق(ع) که فرمودند: در عجبم از کار مؤمن که هر چه برایش پیش بیاید خیر است، گفت: یک گام فراتر از اعتقاد به ابتلائات و امتحانات دائمی خدا، باور به این موضوع است که هر چه برایمان پیش آید اگر اهل ایمان باشیم، حتماً خیر و مصلحتی در آن است. 

ایجاد حرکت و حیات در اجتماع

این کارشناس مسائل مذهبی در استان تصریح کرد: اگر کسی این بینش شهادت‌گونه را نداشته باشد، فقط خودش را می‌بیند و لذا حواسش به اطرافیان از جمله یتیمان نیست که در آیه «كَلَّا ۖ بَلْ لَا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ» مورد اشاره واقع شده است. چنین انسان‌هاییی دغدغه سایرین جز خود را ندارند و به مسکینان و فقیران توجهی نمی‌کنند یعنی نه خودشان اهل کمک هستند و نه دیگران را برای کمک و دستگیری از نیازمندان فرا می‌خوانند. 

حجت‌‌پناه با تأکید بر اینکه هنر شهید و شهیدگونه زیستن آن است که خون در رگ‌های اجتماع می‌شود که مایه حیات و حرکت است، گفت: نمونه این حیات و حرکت را با خون شهید سلیمانی مشاهده کردیم و خون حضرت سیدالشهدا(ع) که ثارالله هستند در طول تاریخ در جوامع بشری جوشش داشته است.

وی با استناد به آیه ۱۹ این سوره «وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَمًّا» بیان کرد:  انسانی که دنبال شهادت است، مفت‌خور و تنبل نیست و کسانی که به بینش شهادت‌گونه نائل نشده‌اند، دنبال پول مفت هستند و دوست دارند حاصل دسترنج دیگران را از آن خود کند. 

این حافظ کل قرآن کریم با یادآوری اینکه دنیا برای انسان مؤمن که شهیدوار زیست می‌کند ارزشی ندارد، افزود: همچنان که دنیا در نظر امیرالمؤمنین(ع) از آب بینی بز کم‌ارزش‌تر بود، انسان‌های بی‌ایمان اما به تصریح آیه «وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا»، سخت فریفته و مایل به مال دنیا بوده و به ثواب آخرت هیچ نمی‌پردازند. قیامت برای شهید چیز جدیدی نیست زیرا شهید در همین دنیا از خواب بیدار می‌شود و اهل شهود و شهادت است و شهید عالم بر حقیقت و باطن دنیاست.

حجت‌‌پناه تأکید کرد: کسی که شهیدگونه زیسته در قیامت حسرتی ندارد، اما کسی که خشت اول را نتوانسته برای خود بگذارد، به این بینش نرسیده است که عالم محل امتحان است و لذا در معرض هر ابتلایی که قرار می‌گیرد، تلاش دارد از آن فرار کند و سر تسلیم در برابر پروردگار فرود نمی‌آورد.

وی ادامه داد: انسان قرار نیست در این دنیا جای دیگری امتحان پس بدهد و باید در امتحان خودش نمره قبولی بگیرد زیرا برگه امتحانی دیگری به کار من نمی‌آید، جواب امتحان هر کسی به درد خودش می‌خورد و انسان بر طبق همان ابتلایی در دنیا دچارش بوده در آخرت باید پاسخ بدهد. اگر در دنیا به این اطمینان خاطر دست یابیم که همه چیز محل ابتلا و آزمایش است و بدانیم که خداوند با کسی تعارف ندارد و قدرت خداوند را در سرگذشت اقوام مختلف در قرآن مشاهده و باور کنیم که این خدا پرستیدنی است، نفس ما آرام خواهد شد و به درجه مطمئنه می‌رسد. 

تجلی نفس مطمئنه در سیدالشهدا(ع)

حجت‌‌پناه بیان کرد: خداوند عهدها و وعده‌هایی با بندگان خود دارد و وقتی خدا عهد گرفت که کسی در راه من هر چه دارد فدا کند تا مقام شفاعت را به او عطا کنم، امام حسین(ع) داوطلب شد و حضرت به این مأموریت رفتند، ایشان در شب عاشورا بیعت را از یاران خود بر می‌دارند که هر کسی نمی‌تواند بماند، از این فرصت استفاده کند و برود، ایشان در روز عاشورا اما ندای هل من ناصر ینصرنی سر می‌دهند. امام حسین(ع) مصداق انم و اکمل نفس مطمئنه هستند و کمی و زیادی یار و یاور برایشان موضوعیت ندارد زیرا به کربلا نرفته‌اند که جان خودشان را حفظ کنند بلکه در پی عمل به تکلیف هستند.

وی افزود: حضرت در شب عاشورا با برداشتن بیعت، می‌خواستند ناخالص‌ها و خبیث‌ها از آنجا بروند و در روز عاشورا تلاش داشتند تا طیب‌ها از جمع خبیثان جدا شوند و به او بپیوندند که در این روز، عده‌ای از جبهه دشمن به سپاه حضرت ملحق شدند. 

این حافظ کل قرآن کریم رمز راضیه و مرضیه بودن نفس مطمئنه را در همین ابتلائات و امتحانات نهفته دانست و توضیح داد: اگر انسان بخواهد از حال نفسانی خارج شود و رنگ خدایی بگیرد، باید به آیات سوره مبارکه فجر مراجعه کند که می‌فرماید تکریم یتیم یک گام آن است و گام دیگر آن است که نه‌تنها خودش اهل مشکل‌گشایی از کار مسکینان باشد بلکه دیگران را به این مهم دعوت کند.

حجت‌‌پناه با بیان اینکه حال و هوا و شور محرم را نه این یا آن محفل عزا بلکه خود امام حسین(ع) ایجاد می‌کنند، افزود: رسالت ما این است که اگر در جاهایی این حرکت دچار انحراف شد آن را به ریل اصلی بازگردانیم اما شور و حال اصلی را خود أباعبدالله(ع) در بین مردم خلق می‌کنند. 

دبیر کانون‌های خدمت رضوی در استان تصریح کرد: برای رسیدن به نفس مطمئنه که مهم‌ترین مشخصه آن راضيه و مرضیه بودن است، باید مسیری را طی کنیم که این مسیر هم چیزی جز اکرام ایتام و تشويق دیگران به رسیدگی به محرومان نیست؛ وقتی انسان کم و کاستی دیگران را رفع کند، خدا نیز طلب شهادت او را لبیک می‌گوید و حاجات او را برآورده می‌کند.