موانع مالی حمایت از پژوهش و درگذشت چهره ماندگار فلسفه

 سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی را  منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را بررسی می‌کنیم.

 

 

 

در سیاستگذاری، سیاستگذار برخی ابزارها را برای تنظیم یک حوزه در اختیار دارد. این ابزارها، گاهی ابزارهای مالی و مشوق هستند که می‌توانند پژوهشگر را یاری دهند. متأسفانه این ابزارها در کشور ما به خوبی طراحی نشده‌اند و در حوزه پژوهش و سیاستگذاری، این بخش به صورت بهینه کار نمی‌کنند. اگر این ابزارها به صورت هدفمند طراحی و اجرایی شوند مسلماً شناخت نیاز هم به خوبی انجام می‌شود.

 

الان دانشجو به استاد مراجعه می‌کند و می‌گوید من علاقه دارم در یک حوزه فعالیت کنم. قطعاً علاقه وی بسیار خوب و دارای مبنای درستی است اما نمی‌داند که آیا الان صنعت به آن نیاز دارد یا خیر؟ حال سؤال این است که چگونه می‌خواهد با صنعت ارتباط بگیرد؟ وی مسیری برای ارتباط گرفتن با صنعت ندارد پس چطور باید بفهمد که موضوع مورد علاقه اش را باید چگونه با مسائل واقعی ارتباط دهد؟ اصلا آیا داده در اختیار وی قرار می‌گیرد یا خیر؟

 

 

 

 

برخی از بزرگان قابل توجه ما به خاطر فقدان روش، قرار ندارند لذا برخی اوقات کاملا ضد مقاصد هستند ولی در مثلا حیل ربا کاملا مقاصدی می‌شوند گویا همه نصوص اسلام در خدمت مقاصد شریعت بوده است و ما اینجا این پرسش را داریم که اگر مقاصد نقش دارد چرا در برخی موارد لحاظ می‌شود؟ لذا دو اثر بر روش‌شناسی متربت است؛ یکی اینکه انسان می‌تواند در مورد آثار دیگران داوری کند و دیگر اینکه نظر خود ما به یک قراری می‌رسد و طوری نیست که چونان شیخ مفید و دیگران در عین عقل‌گرایی ناگهان در موردی، اخباری‌گرا بشویم؛ الان هم کسانی داریم که عقل‌گرایانه حرف می‌زنند ولی فتوای اخباری می‌دهند.

 

 

 کریم مجتهدی، فیلسوف ایرانی و استاد دانشگاه تهران و از چهره‌های ماندگار، در سن ۹۳ سالگی درگذشت.وی متولد دهم شهریور ۱۳۰۹ در تبریز بود و دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری خود را در دانشگاه سوربن فرانسه گذرانده بود. وی پایان نامه کارشناسی ارشد خود را زیر نظر ژان وال با عنوان «بررسی تحلیل استعلایی کانت» و رساله دکترای خود را با مشاوره هانری کربن نگاشته است. «افکار کانت»، «آشنایی ایرانیان با فلسفه‌های جدید غرب»، «فلسفه در قرون وسطی»، «فلسفه تاریخ»، «دکارت و فلسفه او» و «پدیدارشناسی روح بر حسب نظر هگل» برخی از آثار این متفکر ایرانی بود.

 

 

مجتهدی در مراسم بزرگداشتی که در سال ۱۳۹۶ برای او برپا شده بود گفته است: من پس از بازنشستگی بیش از هر عنوان دیگر یک دانشجو بوده‌ام و کتابهایی را که بلد نبودم، خواندم. فلسفه عشق به یادگیری است و بزرگترین نعمتی که خداوند به انسان داده است، نعمت آموختن است و همان طور که اگر کسی نعمت حیات را از ما بگیرد، به ما ظلم کرده است، اگر کسی بخواهد نعمت یادگیری را از انسان بگیرد نیز ظلم کرده است.

 

 

 

 

اینگونه نیست که برخی می‌گویند که اگر در تأیید صلاحیت‌ها تسامح کنند، مشارکت بالا می‌رود، بلکه باید شرع و قانون پیاده شود، چرا که اگر کسانی که مردم آن‌ها را قبول ندارند تأیید بشوند، مشارکت پایین خواهد آمد و از طرف دیگر نیز اگر کسی که اهلیت دارد تأیید نشود، مشارکت پایین خواهد آمد، بنابراین باید آن چیزی که شرع و قانون است پیاده شود. علی‌رغم همه شیطنت‌های رسانه‌ای دشمن، همچنان محترم‌ترین، مکرم‌ترین و مطمئن‌ترین صنف و قشر در نظر مردم، روحانیت است. البته نمی‌خواهم بگویم که ما ضعفی نداریم و نسبت به روحانیت حرف و حدیثی نیست، بلکه علت این احترام و اطمینان، تقوا، معنویت، همسویی و خدمتی است که مردم در طول زمان از روحانیت دیده‌اند و قطعاً اگر کاستی و ضعفی وجود دارد باید آن را جبران کنیم.

 

 

 

 

دانشگاه عدالت در اواخر دهه ۸۰ به همت مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی و با هدف تولید محتوا در حوزه علوم انسانی اسلامی و تربیت مدرس جهت مقابله علمی با جریان‌های تکفیری تأسیس شد. دانشگاه عدالت در سال‌های اخیر گام‌های خوبی را در مسیر رسیدن به اهداف خود به ویژه تولید بومی علوم انسانی برداشته که مورد استقبال خوب مراکز علمی در جهان اسلام قرار گرفته است. دانشگاه عدالت در سال‌های گذشته فعالیت در عرصه بین‌المللی را آغاز کرده است که البته در این زمینه، علاقه‌مند به همکاری و استفاده از تجربیات جامعه المصطفی العالمیه هستیم. بی‌شک امضای تفاهم‌نامه همکاری میان دانشگاه عدالت و جامعه المصطفی العالمیه، آثار و برکات فراوانی را در پی خواهد داشت.

 

 

 

 

جامعه المصطفی مفتخر به پرچمداری از گفتمان تمدن نوین اسلامی استوار بر معنویت و عدالت است. آثار این تمدن الهی امروز در اقصی نقاط عالم از آفریقا تا آمریکای لاتین و از جنوب شرق آسیا تا دورترین نقاط جهان، به برکت تلاش‌ها و خدمات شما برافراشته گردیده و هزاران دل مشتاق و قلب علاقه‌مند به مرکز و کانون این گفتمان نورانی وارد شده است و این پیام را از این نقطه به سراسر عالم منتشر می‌کنند. یقینا خانواده‌های شما سهم بزرگی در این موفقیت دارند. از حدود ۲۰۰ کشوری که در صحنه جغرافیای رسمی جهان وجود دارد، بیش از ۱۳۰ کشور مستقیماً گرفتار استعمار بوده و صد‌ها سال منابع و فرهنگ آنان مورد غارت و تاراج قدرت‌های سلطه‌گر بوده است. استعمارگران دیروز، مدعیان امروز مدنیت و حقوق بین‌الملل هستند و به نام حمایت از تجارت جهانی، کشور‌های مظلوم را مورد تجاوز نظامی قرار می‌دهند. 

 

 

 

 

گروه‌های فرهنگستان علوم باید متناسب با مسائل نظیر امنیت غذایی، گیاهان دارویی، کشاورزی، آب و نیازسنجی‌های جدید حوزه علم و دانش شکل گیرد، همچنین باید برای علوم انسانی برنامه داشته باشیم. فرهنگستان علوم باید در موضوعات مهمی نظیر مهاجرت نخبگان راه حل ارائه دهد، پدیده مهاجرت نخبگان نتیجه سال‌ها بی‌توجهی به جریان نخبگانی است اما باز هم راه‌های میان‌بری وجود دارد که اگر دولت سرمایه‌گذاری کند، نگهداشت و حتی جذب نخبگان خارجی را تسهیل می‌کند، فرهنگستان باید در این زمینه راه‌حل‌های مناسب ارائه دهد. برای اینکه بتوانیم به نتایج مورد انتظار دست پیدا کنیم باید حرکت جمعی داشته باشیم و هسته اصلی ما اعضای فرهنگستان فقط نیستند، رؤسای دانشگاه‌ها و تمام دانشمندان دوستدار ایران عضو هسته اصلی فرهنگستان علوم هستند.