Hac suresinde hangi konulardan bahs edilir?

Allah Kur’an-ı Kerim’in çeşitli ayetlerinde ilâhî mesajı reddeden kafirlere ve müşriklere meydan okumuştur. Allah onlara bir zerre yaratmaları veya Kur’an’dakilere benzer bir ayet getirmeleri için meydan okumuş ama kimse bunu başaramamıştır.

Surenin başında insanlara Allah’ın birliğine inanma ve O’na saygısızlıktan kaçınma çağrısı yapılırken kıyamet gününün dehşeti hatırlatılmakta, öldükten sonra dirilmenin gerçekliğini kavratmak için insanın meydana gelişine ilişkin aşamalardan ve tabiattaki yenilenmelerden söz edilmektedir.

Hac suresinde, İman, şirk, ibadet, cihad gibi konular üç ana çerçevede ele alınmak­tadır. Bunlar hicret, savaş ve hacdır. Her üçünde de insanın yerini yurdunu terkedip uzaklara gitmesi, çeşitli zahmetlere katlanması ve aynı inancı taşıyanlarla kader birliği etmesi söz konusudur. Kader birliği ise millet ve ümmet olmanın, bir toplum haline gelmenin temel şartıdır. Sure, etnik ve kültürel kökenleri farklı insanların ümmet olmak için nelere sahip bulunmaları ve neler yapmaları gerektiği hususunda âdeta bir gündem belirlemektedir.

Hac Suresi, 22. suredir ve Kur'an'ın Medine’de inen surelerinden  biridir. 78 ayet olup 17. cüzde yer almaktadır. Peygamberimize (sav) indirilen 103. suredir .

“Hac” kelimesi kelimenin tam anlamıyla bir şeyi yapma niyeti anlamına gelir, ancak İslam Şeriatında her yıl Mekke'de düzenlenen özel Hac ibadetini ifade eder. Bu surenin yaklaşık 13 ayeti (25'ten 37'ye kadar olan ayetler) Kabe ve tarihi ile Hac'ın siyasi ve sosyal etkilerinden bahsettiği için bu sureye "Hac" denir.

Hac Suresi, tüm insanlara Kıyamet Günü'nün büyüklüğünden bahsederek ve ondan ürkütücü bir sahne çizerek başlar. "Ey insanlar! Rabbinize karşı gelmekten sakının. Kıyamet sarsıntısı gerçekten büyük bir olaydır." (Hac suresi:1)

Bu surenin genel içeriği, müminlerin ve kâfir gruplarının özelliklerini ve kaderini açıklar. Birinci grup kâfirler, hiçbir bilgisi olmaksızın Allah'ın sıfatları ve yaptıkları hakkında konuşan ve şeytanlara itaat eden kimselerdir. Nihayetinde o şeytanlar tarafından azaba ve cehennem ateşine götürülürler.

İkinci grup, bilgisiz, yol gösterici ve aydınlatıcı bir kitap olmadan başkalarını saptırmak isteyenlerdir. Müşriklerin önderleri olan onlar, kıyamet gününde alçaltıcı bir azaba uğrayacaklardır. Üçüncü grup, Allah'a zahirde ibadet eden, ancak bir müjdeyi işittikleri zaman huzura kavuşur, bir zorlukta ise Allah'tan uzaklaşan kimselerdir. Bu grup da kaybedenler arasındadır. Bu üç grubun karşısında Allah tarafından yüce bir konum verilen müminler vardır.

Ayrıca bu surede tevhidin tasviri ve Tek Allah'a ibadet etmenin gerekliliği, şirke karşı uyarı ve olumsuz sonuçları, kıyametin kesinliği ve korkunç depremi ele alınmıştır. Haccın manevî ve fıkhî yönleri, diktatörlere karşı cihat, namaz ve Allah ile ilişkisi, zekat ve diğer mali haklar, iyiliği emredip kötülükten sakındırmak gibi dinin bazı kolları ele alınmıştır.

Surede bazı ahlaki değerlerede değinilmiştir. Örneğin Allah'a tevekkül ve güvenme günah işlemeye ve Allah'a isyan etmeye karşı uyarı, takvanın devamlılığı, salih amel ve ilâhî yardım da bu surenin diğer konuları arasındadır.