واکاوی شخصیت حنه(س) در فصلنامه قرآن و علوم اجتماعی

به گزارش ایکنا، دهمین شماره فصلنامه قرآن و علوم اجتماعی به صاحب‌امتیازی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تربیت عقلانی فردی و اجتماعی قرآن بنیان در نگره تفسیر المیزان»، «اعتدال در ابعاد سه‌گانه ارتباطی انسان از منظر قرآن»، «آسیب‌شناسی اجتماعی دانشجویان دانشگاه با رویکرد اسلامی شدن آن از منظر قرآن و حدیث»، «واکاوی شخصیت حنه (س) و تدابیر وی برای غلبه بر آداب نادرست اجتماعی»، «واکاوی نقش و خصوصیات رفتاری مدیران دینی در تعالی بخشی اخلاق کاربردی اجتماعی از دیدگاه قرآن و حدیث»، «اثر معرفت نفس بر پیشگیری از بیماری‌های اجتماعی با تکیه بر قرآن و روایات».

در چیکده مقاله «واکاوی شخصیت حنه(س) و تدابیر وی برای غلبه بر آداب نادرست اجتماعی» می‌خوانیم: ««حنه» و «اشیاع» یا «حنانه» دو خواهر بودند که حنه همسر عمران(س) و اشیاع همسر زکریای نبی(ع) بود. حنه برای غلبه با آداب نادرست اجتماعی از جمله تبعیض جنسیتی الگوی مناسبی است. ایشان در پی نذری که می‌کند برای تحریر فرزند خود، اگرچه تصور می‌کرد فرزند پسر است اما باوجود غافلگیر شدن همچنان به نذر خود وفا کرد. هدف این مطالعه واکاوی شخصیت حنه(س) و تدابیر وی برای غلبه بر آداب نادرست اجتماع جاهلی بود. این مطالعه با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی اسنادی داستان تولد حضرت مریم(س) و شیوه ورود ایشان به معبد می‌پردازد. این مطالعه دریافت برای غلبه بر رسوم نادرست اجتماع باید با حفظ تعهد همراه باصداقت و شجاعت، ارتباط با خدا را با یقین به استجابت دعا ادامه داد. خلوص، وفا و تعهد در انجام کارها و دوراندیشی نیز لازمه موفقیت هنگام مبارزه با آداب نادرست اجتماعی در اجتماعات جاهلی است.»

در طلیعه مقاله «تربیت عقلانی فردی و اجتماعی قرآن بنیان در نگره تفسیر المیزان» آمده است: «عقل موهبتی است الهی که کرامت انسان به آن وابسته است، این استعداد الهی با تربیت شکوفا شده و به فعلیت می‌رسد. تربیت عقلانی که موجب سعادت و پیشرفت فرد و اجتماع می‌شود بر اساس اصول و روش‌های صورت می‌گیرد. تفسیر المیزان به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین تفاسیر معاصر برخی از مهم‌ترین این اصول و روش‌های را ذیل آیات برشمرده است. این تحقیق درصدد پاسخگویی به این سؤال است که اصول و روش‌های تربیت عقلانی از دیدگاه تفسیر المیزان در ابعاد فردی و اجتماعی افراد چگونه مطرح‌شده است. بررسی توصیفی تحلیلی این مسئله نشان می‌دهد تفسیر المیزان در تفسیر آیات مرتبط ازجمله اصول تربیت عقلانی را: توحید، آزادی و اختیار، اعتدال، برهان طلبی و...می‌داند. همچنین این تفسیر برای اجرای تربیت عقلانی روش‌هایی چون: روش تقوا، تذکر، مشورت، انذار و... را مؤثر می‌داند. همه این اصول و روش‌ها، انسان را در ابعاد فردی و اجتماعی‌اش، به شناخت حق و حقیقت و پیروی از آن رهنمود کرده تا انسان به شناخت مبدأ و سرچشمه همه حقایق هستی یعنی خداوند متعال دست‌یافته و در سایه این خداشناسی، سعادت و دنیوی و اخروی را نصیب فرد و جامعه خواهد نمود.»

در چکیده مقاله «اعتدال در ابعاد سه‌گانه ارتباطی انسان از منظر قرآن» آمده است: «تعادل اصلی اساسی در کلیه میدان‌های زندگی است. قرآن کریم انسان کامل را کسی می‌داند که در همه ابعاد زندگی از هرگونه افراط‌ و تفریط بپرهیزد و تعادل و توازنی دقیق راه‌اندازی کند. این اعتدال، اعتدالی کامل و همه‌جانبه است. قرآن کریم برای ایجاد توازن و تعادل در همه ابعاد زندگی قوانینی مقرر فرموده که پایبندی به آن‌ها فرد را به زندگی معتدل و درنهایت صلاح و نیکی رهنمون می‌سازد. این پژوهش باهدف تبیین پایه‌ای بودن موضوع اعتدال در ابعاد سه‌گانه ارتباطی انسان (ارتباط باخدا، با خود و با جامعه) از منظر قرآن کریم و به روش تحلیلی توصیفی نگاشته شده است. ابتدا به اهمیت اعتدال از دیدگاه قرآن پرداخته و سپس به بازنمایی اعتدال در ابعاد سه‌گانه ارتباطی انسان می‌پردازد: ارتباط باخدا (اعتدال در حوزه عقاید و باورها، در بیم و امید، در عبادت)، ارتباط با خود (اعتدال در شخصیت، اعتدال در میل به دنیا و آخرت، اعتدال در کار و تلاش، اعتدال در توجه به جسم و روح، اعتدال در خوردن و آشامیدن، اعتدال در خواب‌وبیداری، در استفاده از نعمت‌ها و زینت‌های دنیا) و ارتباط با سایر انسان‌ها (اعتدال در اخلاق: اعتدال در تمجید و ملامت، در شوخی و جدیت، در حلم و غضب، اعتدال در گفتار؛ اعتدال در رفتار: اعتدال در دوستی و دشمنی، در عفو و انتقام، در انفاق). نتیجه آنکه اعتدال به‌عنوان یک اصل قرآنی در همه شئون زندگی فردی و اجتماعی و تمامی فعالیت‌های انسانی و در همه‌جا به‌عنوان یک اصل مطرح است.»