آثار آل‌احمد بهترین الگوی دوری از ادبیات مبتذل است

به گزارش ایکنا به نقل از خانه کتاب و ادبیات ایران، یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ در مراسم «یک قرن با جلال» که ۱۱ آذر به مناسبت یکصدمین سالگرد تولد زنده‌نام جلال آل‌احمد برگزار شد، با تاکید بر اینکه وی چهره ادبی، ملی و روشنفکر واقعی بود، گفت: اینکه از مفاخر شهرهای مختلف تجلیل کنیم مایه افتخار اهالی آن شهر است که بدانند متعلق به کجا هستند و نیز همه ایران باید بدانند در سرزمینی زندگی می‌کنند که مفاخر بی‌شمار دارد.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه جلال در دوره حیاتش و نیز بعد از آن شخصیت اثرگذاری بود، عنوان کرد: او به خاطر ویژگی‌های سیاسی و اجتماعی که داشت انسان جریان‌سازی بود. مهم‌ترین ویژگی که در همه فعالیت‌های جلال مشهود بود، هویت و بازگشت به خویشتن است که متاثر از اوضاع جهان و ایران در آن دوره بوده است. بعد از کودتای ۲۸ مرداد روشنفکران تمایل به گرایشات ضد استبدادی داشتند و حزب توده هم از همین گروه‌ها بوده است که جلال مدتی در آن عضو بود. در جهان هم جنگ جهانی دوم تازه به پایان رسیده و اوضاع ملتهب بود و همه دانشمندان جهان یک نگاه منتقدانه نسبت به جریان غرب داشتند. همین باعث شد آثاری که در ادبیات آن دوره می‌بینیم آثاری با تمرکز بر هویت ایرانی باشد.

وی ادامه داد: روستانویسی در آن دوره باب شد و توجه به سنت‌های ایرانی و نوعی مقابله با مدرنیزاسیون که تحت ثأثیر ماشینی شدن بود را در آثار دیده‌ایم. امثال علی محمد افغانی، غلامحسین ساعدی، احمد محمود، ناصر تقوایی در آن حوزه آثارشان عمدتاً بر هویت، اقلیم، مقابله با ماشینی شدن اجتماع و تجربه نگاری تاکید داشتند و جلال آل‌احمد هم از همین فضاها الهام می‌گرفت.

زبان آل‌احمد در بیان ظلمی که به زنان شد صراحت دارد

احمدوند تاکید کرد: جایگاه زن در آثار جلال مشهود است و در آثارش ظلمی که به زنان در آن دوران می‌شد روایت شده و توجه به اقلیم، هویت، روستا و سنت را برجسته کرده است. جلال به دلیل نزدیکی به نیما یوشیج در جا افتادن و باز شدن مسیر شعر نو هم تاثیر داشت.

وی توجه جدی به حوزه ترجمه داشت و نقد به جهان و نگاه درستی به جریان فکری و فرهنگی ما داشت که بسیار موثر بود. او درست و بدون حب و بغض نقد می‌کرد.

وی همچنین گفت: در دوره‌ای که ابتذال وجه غالب همه چیز می‌شود و نگاه مبتذالانه در سطح دنیا گسترده است، اگر می‌خواهیم غرق نشویم اصلی‌ترین راه، خواندن متون درست است. از این جهت همه را به خواندن آثار خوب جلال دعوت می‌کنم.

جلال شورشگری بود که در مقابل امام (ره) سرخم کرد

سید فضل‌الله حسینی، امام جمعه طالقان، در مراسم «یک قرن با جلال» گفت: اولین‌بار با جلال آل‌احمد با کتاب «مدیر مدرسه» آشنا شدم و به مرور سایر کتاب‌های او را خواندم. یادم است وقتی یک کتاب جلال را برای مادرم می‌خواندم او گریه می‌کرد.

حسینی گفت: جلال یک شورشگر بود و ابتدا علیه خودش شورش کرد و از خانواده خارج شد و در 20 سالگی وارد حزب توده شد و بعد از چند سال خارج شد. او حتی علیه ادبیات هم شورش کرد و قالب‌های ادبی را هم شکست و در برابر قالب‌های معمول زمان شورش کرد. نقدی که به امروز به روشنفکران وارد است چون زمانی که قدرت در دست دو بلوک شرق و غرب بود، روشنفکران یا کمونیست بودند یا طرفدار سرمایه‌داری اما جلال این قالب را شکست.

وی در پایان گفت: او با قلم تند و تیز و بی‌رحمی داشت و همه را می‌کوبید. او در این وادی و روحیه به سفر مکه رفت. بعدها گفت اکنون دیگران می‌گویند جلال این چه بازی است که در سر دارد. او که شورشگر بود اما در برابر امام خمینی سر فرو آورد و دست امام (ره) را بوسید و از مکه برای ایشان نامه نوشت.