تعیین ارزش‌های خانوادگی؛ راه تحقق خانواده مقاوم
عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث گفت: ایجاد مقاومت در خانواده با اقدامات گوناگونی ممکن می‌شود، که اقدام نخست تعیین ارزش‌های خانوادگی است و از جمله آنها می‌توان به مرزداری خانواده، تقدس، آرامش، فرزندپروری توحیدی، دین‌پایگی، اخلاق، رشد معنوی و ... اشاره کرد؛ ابهام در این ارزش‌های خانوادگی، از عوامل مشکل‌آفرین است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام عباس پسندیده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث در ششمین پیش‌نشست همایش بین‌المللی خانواده مقاوم: چالش‌های اخلاقی در جهان متحول با موضوع «دین، معنویت و مقاوم‌سازی خانواده در جهان متحول» که عصر سه‌شنبه ۳۰ آبان و با حضور حجت‌الاسلام مسعود آذربایجانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و مسعود جان‌بزرگی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در فضای مجازی برگزار شد، به مقاومت برون‌سیستمی در خانواده پرداخت.وی در این نشست با تأکید بر معنای توحیدی در خانواده، گفت: اگر خانواده معنای توحیدی را پیدا کند، در چند جا از آسیب‌ها از جمله هویت اصلی خانواده که مورد تعرض قرار گرفته و نقش اعضای خانواده، ایمن خواهد بود.
حجت‌الاسلام پسندیده در ادامه به مسئله مرز‌های خانواده اشاره کرد و گفت: خانواده در عین اینکه مقاومت درون‌سیستمی دارد، باید مقاومت برون‌سیستمی هم داشته باشد. در واقع مرزداری یعنی اینکه خانواده با بیرون، مرزگذاری داشته باشد، به ویژه اینکه، امروزه رسانه و ارتباطات گسترده‌تر شده است و مرز نداشتن مشکلات بزرگی را ایجاد می‌کند. درست است که برخی معتقدند، مرز میان کشور باید از میان برود، اما مرزگذاری عامل تشخص و تمایز است و خانواده بدون مرز، بدون هویت مستقل خواهد بود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث ادامه داد: مسئله ورودی‌های پنهان اعم از سخن، اخبار، ماهواره، رسانه، شبکه‌های اجتماعی و ... وجود دارند که بر خانواده اثر می‌گذارند؛ چرا که با این ورودی‌های پنهان در تولید اطلاعات مخرب از یک سو و تقاضا و دریافت از سوی دیگر مواجه هستیم که خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهند که راه چاره برای این مسئله، مرزبانی خانواده است که برای آن می‌توان مقاومت برون‌سیستمی را تعریف کرد.
وی با اشاره به مؤلفه‌های نفوذناپذیری خانواده گفت: ارزش پایه و سرسختی خانواده از مؤلفه‌های نفوذناپذیری به شمار می‌رود که باید دارای قدرت محافظت‌کننده باشد و به مرحله دفاع جانانه برسد که ترکیب این‌ها منجر به نفوذناپذیری می‌شود.
حجت‌الاسلام پسندیده با اشاره به ارزش پایه و نقش آن در مقاومت خانوادگی بیان کرد: اقدام اول در زمینه ایجاد مقاومت در خانواده، تعیین ارزش‌های خانوادگی است که از جمله آنها می‌توان به مرزداری خانواده، تقدس، آرامش، فرزندپروری توحیدی، دین‌پایگی، اخلاق، رشد معنوی و ... اشاره کرد؛ ابهام در این ارزش‌های خانوادگی، از عوامل مشکل‌آفرین است، وقتی خانواده در این مسئله مهم دارای ابهام باشد، مانند کشوری است که مرز مشخصی ندارد.
وی تصریح کرد: بعد از تعیین شدن، پذیرش و تثبیت ارزش‌های خانواده، اقدام دوم ارزنده‌سازی خانوادگی ارزش‌ها است و در برابر آن ناارزنده‌سازی خانوادگی، ضدارزش‌ها ارزش‌ها را مشخص می‌کند. بعد از مرحله ارزش‌های پایه خانوادگی، مسئله دیگر مقاومت در مرز خانواده است که در این زمینه باید تعهد و پیمان مستحکم اعضای خانواده وجود داشته باشد؛ چرا که حفظ مرز و پایبندی و وفاداری اهمیت داشته و خانواده‌ها باید با هم قرار بگذارند و پیمان مستحکم داشته باشند که این امر می‌تواند در یک مکان مقدس مانند مسجد انجام شود. همانطور که در زمان جنگ تحمیلی نیز رخدادهایی از این دست در مسجد واقع می‌شد و اکنون نیز یک جنگ واقعی و البته پنهان در حال رخ دادن است.
این عضو هیئت علمی ادامه داد: کاهش زمینه‌های نفوذ اقدام دیگری است که باید مورد توجه باشد، یعنی نباید کاری کرد که دشمن نسبت به خانواده طمع کند که در این زمینه باید عوامل و زمینه‌های نفوذ شناسایی شده و از آنها پرهیز و دوری کرد که این، یک اقدام پیش‌دستانه است. اقدام دیگر افزایش و شارژ قدرت است، یعنی قدرت خانواده باید شارژ شود و کسی که در مرز خانواده قرار دارد، باید بداند که کسی پشتیبان او بوده و از او حمایت می‌کند. یکی از نکات مهم در این زمینه پیامد‌های تجربه شدن یا همان عبرت است که تأثیر زیادی دارد و متأسفانه ما مکانیسم عبرت را فعال نمی‌کنیم.
وی پیش‌بینی پیامد را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: خانواده رشدیافته، خانواده‌ای است که قدرت پیش‌بینی داشته و مکانیسم تدبر در آن فعال است که همان عاقبت‌اندیشی نامیده می‌شود و امروزه در خانواده‌ها کمرنگ شده است. در این راستا اگر پیامد منفی پیش‌بینی شود، مکانیسم خوف فعال خواهد شد و در صورت پیامد مثبت مکانیسم رجا فعال می‌شود.
حجت‌الاسلام پسندیده بر مواجهه هوشمندانه با امور برون‌سیستمی تأکید کرد و افزود: باید بدانیم در این راستا چه الگو‌هایی داریم تا بتوانیم خانواده را هوشمند کنیم. الگو‌های مواجهه با امور برون‌سیستمی، شامل بسته بودن و گشوده بودن است، به این معنی که نپذیرفتن هر امری جدید و توقف بر امر قدیم به معنی بسته بودن الگو است و الگوی شناختی آن این است که هر امر نوپدیدی بد است. گشوده بودن الگوی مواجهه نیز به معنی پذیرفتن هر امر جدید است. منطق سوم در این راستا، گشودگی هوشمندانه است که مواجهه در آن متفکرانه و اندیشمندانه بوده و الگوی شناختی آن، «هر چه مصلحت است، خوب است» بوده و جزم‌گرایی زمانی را از بین برده و پذیرش جزم‌گرایی محتوایی دارند.
وی ادامه داد: در دنیای اکنون باید برای خانواده، الگوها را بازپروری و بازسازی کنیم تا بتوانیم مرز‌ها را کنترل کنیم. هر امری که وارد سیستم خانواده می‌شود، می‌توان آن را به از دو جنبه نرم افزاری و سخت‌افزاری تقسیم کرد که نرم‌افزاری جنبه فکری و فرهنگی است و می‌تواند منجر به تغییر اصول ارزش شود و در صورت گشوده بودن، منجر به تعالی خواهد شد. در حوزه سخت‌افزار نیز می‌توان نسبت به اصل ابزار گشوده بود و نسبت به استفاده از ابزار، استفاده ارزشی را مورد توجه قرار داد.
انتهای پیام
