نگاهی به مطالبات قرآنی نابینایان در حوزه‌های آموزشی و تبلیغی + صوت
یکی از حافظان قرآن کریم و از اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مطالبات قرآنی نابینایان را در سه حوزه آموزشی، تبلیغی و ترویجی و پژوهشی تقسیم‌بندی کرد و در ادامه به برشمردن برخی از مصادیق این مطالبات پرداخت.
به گزارش ایکنا، برنامه افق رادیو قرآن امروز شنبه 29 مهرماه با موضوع مطالبات و فعالیت‌های قرآنی حوزه نابینایان و با حضور آرزو اسلامی، بانوی روشندل حافظ کل قرآن کریم و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و اجرای جواد نصیری، به روی امواج این شبکه رادیویی رفت.
همچنین در این برنامه سیدمحمدجواد حسینی، سرپرست مرکز مشارکت‌های مردمی و توسعه ظرفیت‌های اجتماعی و فرهنگی سازمان بهزیستی کشور و محمد بابایی، مدیر مرکز طبع و نشر جمهوری اسلامی ایران روی خط تلفنی این برنامه آمدند.
بر اساس این گزارش در ابتدای این برنامه آرزو اسلامی با اشاره به اینکه متولی امور نابینایان و معلولان سازمان بهزیستی است، گفت: در حوزه فعالیت‌های قرآنی باید یک سری سازمان‌ها در کنار سازمان بهزیستی مشارکت داشته باشند. از جمله این سازمان‌ها باید به رسانه ملی، وزارت ارشاد، سازمان آموزش و پرورش استثنایی، نیروهای نظامی و انتظامی، مجلس و دولت و ... اشاره کنم.
وی افزود: اگر قرار باشد تمام بار را به دوش یک نهاد بگذاریم، نه درست است و نه قابل طرح است. بنابر این دستگاه‌های متعدد باید دست به دست هم بدهند تا بتوانیم مشکلات را برطرف کنیم.
اسلامی در ادامه مطالبات قرآنی نابینایان را در سه حوزه آموزشی، پژوهشی و تبلیغی و ترویجی دسته‌بندی کرد و گفت: در حال حاضر حوزه آموزش معلولان بسیار محدود است، این افراد معمولاً در خانه می‌نشینند و آموزش خود را از آن طریق پیگیری می‌کنند، یعنی یک فضای واحدی برای آنها وجود ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: علاوه بر اینکه نهادها باید مشکلات مربوط به حوزه نابینایان را برطرف کنند، باید گروه‌ها و موسسات مردمی(NGO) و خود نابینایان هم صدای واحدی داشته باشند. تنها با کمک سازمان‌های دولتی همچون بهزیستی، نیروی انتظامی، آموزش و پرورش و ... نمی‌توان این مسئله و موضوع را برطرف کرد، بلکه خود نابینایان هم باید پیگیر باشند تا با یک صدای واحد مشکل خود را حل کنند.
وی در ادامه به مراکز نگهداری شبانه‌روزی در سازمان بهزیستی اشاره و اظهار کرد: سازمان بهزیستی مراکز نگهداری و شبانه‌روزی زیادی دارد، کدامیک از این مراکز به بحث آموزش قرآن می‌پردازند؟ آیا بهزیستی توانسته است از نخبگانِ معلول خود برای استفاده در این مراکز استفاده کند؟ اگر این کار را انجام دهد همزمان به دو هدف می‌رسد، هدف اول اینکه از نخبگان قرآنی خود بهزستی استفاده می‌شود و هم سطح قرآنی و سواد قرآنی جامعه هدف این سازمان بالا می‌رود.
این روشندل حافظ کل قرآن کریم در ادامه بخش دیگری از مطالبات نابینایان را مربوط به حوزه پژوهشی دانست و گفت: الان نگاه کنید بسیاری از کتب و مجلات به صورت «پی دی اف» در اختیار مردم قرار می‌گیرد که متأسفانه ما نابینایان نمی‌توانیم استفاده کنیم. در حوزه نرم‌افزار هم نرم‌افزارهای قرآنی برای نابینایان کاری انجام نداده‌اند. اصلاً توجهی ندارند به اینکه نرم‌افزارها باید به گونه‌ای باشد که با صفحه‌خوان‌هایِ ما رسم‌پذیر باشد.
اسلامی مباحث تبلیغی و ترویجی را یکی دیگر از مطالبات نابینایان در حوزه قرآن برشمرد و افزود: نشر فرهنگ قرآن کریم در میان معلولان و نابینایان ترویج چه از نظر مسابقات و چه از نظر پخش قرآن‌های بریل در سطح بسیار پائینی قرار دارد.
وی در پایان این بخش از صحبت‌های خود یکی از مشکلات نابینایان را مربوط به متفاوت بودن علائم وقف و ابتدا در قرآن‌های بریل دانست و گفت: در بحث قرآن‌هایِ بریل به نظر می‌رسد هنوز به یک وحدت‌رویه نرسیده‌اند، یعنی قرآن‌های بریل در جاهای مختلف که توزیع می‌شود، دارای علامت‌های وقف متفاوت است.
بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این برنامه سیدمحمدجواد حسینی، سرپرست مرکز مشارکت‌های مردمی و توسعه ظرفیت‌های اجتماعی و فرهنگی سازمان بهزیستی کشور روی خط برنامه آمد و به بیان نکاتی پرداخت.
وی در ابتدای صحبت‌های خود به تصویب قانون حمایت از افراد دارای معلولیت در سال 1396 اشاره کرد و گفت: در سال 1396 قانونی با عنوان قانون حمایت از افراد دارای معلولیت در مجلس مصوب شد که قانون جامعی بوده و موضوعات مختلفی را شامل می‌شود و قشر نابینایان به عنوان یکی از گروه‌های دارای معلولیت ذیل این قانون قرار می‌گیرد.
حسینی افزود: مواد متعددی بر این قانون مترتب است و بر اساس آن 22 دستگاه موظف هستند مباحث مربوط به معلولان و نابینایان را پیگیری کنند. یکی از موضوعات مناسب‌سازی است. در نگاه اول و پس از شنیدن کلمه «مناسب‌سازی» فضایی که به ذهن می‌رسد، موضوع دسترس‌پذیریِ معابر و ... است. اتفاقی که ما در سازمان بهزیستی رقم زدیم توسعه مفهوم مناسب‌سازی به معنای درستِ آن و به موضوعات جدیدتر بود. معتقدم اگر قرار است یک نابینای محترم تمایل به انس با قرآن یا حفظ و مفاهیم قرآن داشته باشد، مقدمات این موضوع هم باید به عنوان وجهی از مناسب‌سازی مد نظر قرار گیرد.
وی در ادامه به شکل‌گیری کمیته نظارت بر اجرای قانون حمایت از معلولان اشاره و تصریح کرد: مسئول این کمیته معاون اول رئیس جمهور است، با عنایت ویژه دکتر مخبر جلسات متعددی برگزار شد و در آن 15 وزیر، معاون وزیر، رئیس سازمان و دستگاه حضور داشته‌اند. همچنین بیش از 70 جلسه کارگروه برای اجرای این قانون برگزار شده است. دستگاه‌های مختلف عضو این کارگروه هستند و در جلسات حضور دارند، لذا ما گام اول که توسعه مباحث مرتبط با دستگاه‌ها بوده است، برداشته‌ایم.
حسینی در پاسخ به مهمان حاضر در استدیو، مبنی بر حضور معلولان و نابینایان در جلسات این کارگروه‌ها، بیان کرد: ما اگر نخواهیم این کار را انجام دهیم قانون این را پیش‌بینی کرده است و قانون این موضوع را از ما مطالبه می‌کند. اساس برگزاری این جلسات و جلسات مشورتی با حضور نمایندگان و ذی‌نفعان حوزه معلولان است، اگر این افراد نباشند جلسات رسمیت پیدا نمی‌کند.
سرپرست مرکز مشارکت‌های مردمی و توسعه ظرفیت‌های اجتماعی و فرهنگی سازمان بهزیستی کشور در ادامه این بخش از صحبت‌های خود و در پاسخ به سوال دیگر مهمان حضوری این برنامه مبنی بر دلایل غیر فعال بودن شورای قرآنی سازمان بهزیستی گفت: در خصوص رویدادها مستحضرید که در زمان تغییر دولت با بیماری کرونا مواجه بودیم، سازمان بهزیستی به عنوان یک سازمان رویدادمحور، جشنواره‌های فرهنگی و آموزشی مختلفی را برگزار می‌کند، از جمله اینکه ما پنج دوره مسابقات بین‌المللی قرآن نابینایان و چندین دوره طرح مشکات را داشتیم.
وی افزود: سازمان در زمان تغییر دولت با دو چالش مواجه بوده است، یکی بیماری کرونا بود که بسیاری از فعالیت‌ها را تعطیل کرد، در این موضوع افراد دارای معلولیت ملزم به رعایت سخت‌گیرانه‌تر پروتکل‌ها بوده‌اند و لذا اجرای رویدادها در زمان کرونا سخت‌تر شده بود. موضوع دیگر هم تغییر چارت سازمان بهزیستی بعد از 12 سال بود.
حسینی تصریح کرد: از چالش‌ها که عبور کنیم، یک اتفاقی را به عنوان گزارش اعلام می‌کنم که شاید به طور خاص در موضوع قرآن و عترت نباشد، اما موضوع مهمی است. سازمان بهزیستی موفق شد مجوزی از سازمان استخدامی بگیرد تا به صورت مجزا آزمون ویژه معلولان برگزار کند. بنابراین ما از این پس آزمون مجزا برای نابینایان و معلولان خواهیم داشت.
بر اساس گزارش ایکنا در بخش پایانی این برنامه محمد بابایی، مدیر اجرایی مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران به بیان نکاتی در مورد قرآن بریل پرداخت و گفت: ویژگی مهم قرآن بریل کم‌علامت بودن آن است. حدود 11 سال قبل دوستان ما در موسسه قرآنی روشندلان اصفهان به مرکز مراجعه کردند و درخواست این فایل قرآن را داشتند. این فایل را در اختیار دوستان قرار دادیم، در همان سال این قرآن تولید شد. یک یا دو سال بعد همایشی به همین منظور در کشور ترکیه برگزار شد که چندین کشور قرآن‌های بریل را ارائه دادند، قرآن منتشر شده از طرف دوستان ما در اصفهان نیز حضور داشت که به عنوان مصحف برگزیده در آن همایش معرفی شد.
وی در پایان تصریح کرد: فایل قرآن ما از جهت اعراب‌گذاری و علائمِ وقف و ابتدا یک فایل معتبر برای داخل و خارج کشور است. مراکزی که آماده دریافت این فایل و استفاده از آن هستند می‌توانیم این فایل را به صورت رایگان در اختیار آنها قرار دهیم.
