شعر قزوه زنده‌کننده صدای مولاناست
اسفندقه در آیین رونمایی مجموعه شعر «شام اود» گفت: شعر علیرضا قزوه صدای مولانا را برای من زنده می‌کند و بیتابی‌ها و هنجارشکنی‌های معقول و هنر دردمندانه را در شعر او می‌بینم.
به گزارش ایکنا، آیین رونمایی کتاب «شام اود» جدیدترین دفتر شعر علیرضا قزوه، شاعر، نویسنده و مدیر دفتر شعر، موسیقی و سرود صداوسیما که شامل ۶۵ غزل با مضامین آیینی، عرفانی و اجتماعی است، با حضور مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور؛ بلرام شکلا، رایزن فرهنگی هندوستان؛ امیر قرایی، مدیرکل روابط عمومی سازمان صدا و سیما؛ سعیده حسینجانی، شاعر و مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری، چهره‌های شاخص ادبی کشور؛ مدیران نهاد، شاعران، نویسندگان و اصحاب رسانه به همت اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران با اجرای محمود اکرامی، دبیر محافل ادبی کتابخانه‌های عمومی استان تهران در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.
شعر رسای قزوه در هنگام لکنت زبان‌ها
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور در این مراسم با بیان آنکه قزوه دارای شخصیت ادبی و بین‌المللی است که تأثیر زیادی بر شبه قاره گذاشت، افزود: درباره شخصیت فردی، ادبی و بین المللی، حضور او در فضاهای لکنت‌آمیز و... می توان سخن گفت. او یک شاعر انقلابی است که وقتی زبان‌ها به لکنت می‌افتند و جسارت بیان حقایق را ندارند با شعر و کلامش به صحنه می‌آید.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همچنین به اقدام قزوه در نشر آثار شاعران فارسی زبان اشاره کرد و ضمن تقدیر از فعالیت‌های وی، تأکید کرد: او بخشی از شاعران نوپا را گرد هم جمع کرده است. یکی از خلأهای موجود در جبهه معتقد به انقلاب و کسانی که دغدغه نظام جمهوری اسلامی و حفظ حرمت خون شهدا را دارند، نداشتن یک تشکل منسجم است. در این حوزه آنقدر کار نکرده زیاد است که کار موازی محسوب نشود.
وی افزود: قزوه شخصیتی از خودگذشته است که خود را کنار می‌گذارد و پله صعود دیگران می‌شود. در حوزه اعتلای فرهنگ و ادبیات انقلاب اسلامی باید ظرفیت‌ها تکثیر شوند و می‌توان از ظرفیت کتابخانه‌ها نیز استفاده کرد.
آرزوها، امیال و حسرت‌های یک ملت
مصطفی محدثی‌خراسانی از شاعران شناخته شده ادبیات آیینی در ادامه این نشست گفت: وجوه برجسته‌ای در زندگی فرهنگی قزوه متجلی است. او همواره پیشگام و ترسیم‌کننده افق‌های فرهنگی و ادبی بوده است. در فعالیت‌های مختلف اعم از کنگره‌ها و همایش‌های شعر و ادبیات و... پیشگام بوده است.
وی ادامه داد: قزوه آیینه تمام‌نمای آرزوها، امیال و حسرت‌های یک ملت است و در شعر او این مفاهیم متجلی است. او در همه قالب‌ها شعر گفته و من هیچ قالبی را سراغ ندارم که او در همه آنها باشکوه شعر سروده است.
به گفته محدثی‌خراسانی، او تنها شاعر از نسل دوم شاعران انقلاب است که نامش در کنار شاعران درجه نخست از جمله حسینی، میرشکاک، امین‌پور و... است.
جاری اخلاق در شعر
مرتضی امیری‌اسفندقه دیگر شاعر حاضر در این مراسم درباره علیرضا قزوه گفت: یکی از ویژگی‌های او این است که بر دل می‌نشیند. او اخلاق و ویژگی‌هایی دارد و این اخلاق اگر در شعر متجلی نشود ما با مشکل مواجه می‌شویم و در شعرش متجلی است. شعر علیرضا قزوه صدای مولانا را برای من زنده می‌کند و بیتابی‌ها و هنجارشکنی‌های معقول و هنر دردمندانه را در شعر او می‌بینم.
وی در پایان بیان کرد: او دوست دارد افرادی که شبیه هم هستند ولی از هم جدا ماندند را بهم پیوند بزند و به همین دلیل تلاش کرده ایران را با کشورهای دیگری مانند هند و تاجیکستان پیوند دهد.
قزوه مانند نرودا
محسن کریمی راهجردی، مترجم و استاد دانشگاه نیز در این مراسم گفت: من قزوه را از سال‌های گذشته می‌شناسم؛ از همان زمان که برای رادیو اهواز به جبهه می‌آمد. او هیچ‌گاه جویای نام نبوده و نگاه شاعرانه، پویا و زنده داشته است.
وی افزود: در روزگاری که کمتر کسی می‌توانست آن همه اتفاقات پی در پی را هضم کند و بسیاری از ادبا یا در خود فرو رفته بودند یا در کشاکش انقلاب و جنگ به سر می‌بردند او به درستی راه را تشخیص داد و یک تنه به تولید ادبیات پایداری مشغول شد و به آسیب‌شناسی و بررسی چالش‌ها و موانع این حوزه پرداخت. او در قامت کسانی مثل نرودا است که در عین اینکه شاعر بودند سفرای فرهنگی کشورهای‌شان در دیگر کشورها هم بودند. حتی در قیاس کارهای آنها با قزوه می‌بینم این شاعر ایرانی در این عرصه هم موفق بودند.
راهجردی با بیان اینکه قزوه با کوشش و همدلی زیاد موجب زایش ارتباطات فرهنگی و ادبی به ویژه در کشورهای تاجیکستان و هندوستان و دیگر کشورها شده، عنوان کرد: در هند او برنامه منظم و مدونی برای ارتباطات فرهنگی و ادبی داشت. روزی نبود که جلسه‌ای نباشد و در برگزاری گردهمایی، آمد و شدهای فعالان ادبی بین ایران و کشورهای دیگر و اشاعه زبان فارسی فعالیت نداشته باشد.
وی ادامه داد: دستاورد مهم و زبانزد قزوه «فارسی‌گویی در شعرسرایی» توسط او و شاگردانش است. در کارنامه چه کسانی در دوره معاصر می‌توان این دستاورد را دید؟ می‌شود ساعت‌ها درباره مرجعیت علمی و ادبی او حرف زد، اما باید گفت در وجود او سادگی و صفا بیش از هر صفت دیگری نمایان است.
ابعاد سه‌گانه علیرضا قزوه
حسین قرایی، مدیرکل روابط عمومی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز در بخش دیگری از این مراسم درباره علیرضا قزوه و کارنامه و ویژگی‌های شخصیتی او گفت: من شخصیت فرهنگی قزوه را به سه بخش تقسیم می کنم؛ نخست شعرهای او که باید درباره آن به صورت مفصل صحبت کرد. بخش دوم نویسندگی او است؛ در کنار اینکه او رمان‌نویس خوبی است، سفرنامه‌نویس خوبی هم بوده و دو سفرنامه او توانایی‌اش را در این ژانر نشان می‌دهد. بخش سوم خدمات فرهنگی او است. هشت سال کار فرهنگی او در «شام اود» به نمایش درآمده است. در این کتاب دلتنگی نسبت به ایران و آیین ها و رسوم وجود دارد.
«شام اود» به مثابه کتاب درسی
نغمه مستشار نظامی دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور در ادامه این مراسم گفت: این کتاب الگویی برای سرودن است. با سلام و با خداحافظ شروع و تمام می‌شود. اشعار اجتماعی او مثل و مانند ندارد و عشقشان به وطن، ولایت و اهل بیت(ع) در کتاب متجلی است. این اثر را می‌شود به عنوان کتاب درسی تدریس کرد.
به گفته او، در این کتاب بیش از ۶۰ اثر از شاعران مختلف فارسی در کشورهای دیگر گردآوری شده و کاری ناب و جدید است و آثار او در تاریخ ما ماندگار می‌شود. او باعث شد شعر فارسی زبان در کشورهای دیگر شناخته شود.
مرد ایرانی و خویشاوند هندی‌ها
بلرام شکلا، رایزن فرهنگی هندوستان در ایران گفت: افرادی مثل ما خیلی از وجود استاد قزوه استفاده کردند. ایشان از صبح تا شب کار می کرد و تمام هند را با شعر فارسی متحول کرده است. ما آنقدر با او احساس خویشاوندی داشتیم که مثال زدنی است.
وی ادامه داد: من شعر مثنوی مولانا را درباره او به یاد می آورم و به شاگردی او می‌نازم و می‌بالم. اگر استاد نبودند من به این جایگاه نمی‌رسیدم و خودم را مدیون او می‌دانم. من شعر فارسی را به تشویق قزوه یاد گرفتم و به این زبان شعر سرودم. زبان فارسی برای ما دنیای نور بود و توسط ایشان نور زبان فارسی تابانده شد. امیدوارم این کتاب برای ایشان و ما پربرکت باشد.
شکست‌ناپذیری عرفانی شیعی
امیر عامری، شاعر و خوشنویس نیز طی سخنانی درباره قزوه توضیح داد و گفت: او به مقامات بالای انسانیت رسیده و شعر او بدون اینکه نامش بر آن نوشته شده باشد امضای علیرضا قزوه دارد. وقتی شما اشعار او را می‌خوانید به یاد شعر مولانا می‌افتید.
وی عنوان کرد: او به خوشنویسی هم علاقه دارد و من در این مراسم یک «بسم الله الرحمن الرحیم» برای او نوشتم که تقدیمش خواهم کرد.
قادر طراوت پور، دیگر شاعر حاضر در این مراسم در ادامه با بیان اینکه در شعر قزوه زیبابی، شکوهمندی زبان، تازگی و... دیده می شود، گفت: قزوه شکست را اصلاً نمی‌پذیرد و این بسیار مهم است. او پرچم‌دار شعر فارسی در کشورهای دیگر است و با روحیه شکست‌ناپذیری توانسته برای حتی ناکامی‌های ما هم دلیل داشته باشد.
وی یادآور شد: این روحیه قزوه ریشه در تمدن ایرانی و گرایش‌های عرفانی شیعی دارد. همواره رجزخوانی شاعرانی مانند قزوه در کشور ما ادامه دارد.
شخصیت پرجرأت سیاسی
محمدحسن مقیسه، پژوهشگر و استاد دانشگاه هم طی سخنانی با بیان اینکه شخصیت پرجرأت سیاسی قزوه مغفول مانده است، عنوان کرد: گاهی شخصیت‌های ادبی را می‌بینیم که اسم و رسمی در غزل دارند اما در بزنگاه‌هایی که لازم است نظر آنها را بشنویم با کوتاهی آنها مواجه هستیم و می‌گویند ما حرفمان را در شعرمان می‌زنیم.
وی ادامه داد: در آشوب‌های سال گذشته او از پشت غزل‌هایش بیرون آمد و درباره یکی از سخنرانی‌ها در تلویزیون موضع گرفت. مؤمنان دو گروه هستند؛ یا آنها که رفتند یا آن کسانی که پای ایمان خود ایستادند. بخش دوم کسانی هستند که نظر و نیتشان را عوض نمی‌کنند تا به گروه پیشگام برساند. موضع صریح و شجاعانه او در سال گذشته را مکمل کارهای ادبی و هنری او می‌دانم.
فاطمه نانی‌زاد، شاعر آئینی کشور در بخش دیگری از این مراسم گفت: او برای دوستان و شاگردان نقطه امنی است و شخصیت او برای ما تکیه‌گاه بوده است. ما از شخصیت او به اندازه شعرشان الگو گرفتیم.
به روایت همسر
سعیده حسینجانی، شاعر، مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری و همسر علیرضا قزوه، در این نشست به زبان صریح و صراحت او در شعرهایش اشاره کرد و گفت: گاهی او تحت هجمه‌های بسیاری قرار دارد. علاقه و عشق او به ادبیات این هجمه ها را در پی دارد.
وی ادامه داد: در رفتار و سکنات او، رفاقت را دیدم. او پای رفاقت تا پای جان می‌ایستد. انرژی وجود او در وزن اشعارش متجلی است؛ ضمیر او پاک است و در اشعارش متجلی است.
وی در پایان نیز یک دوبیتی به علیرضا قزوه تقدیم و از او تجلیل کرد.
ادی دین به زندگی با شیعیان هند
علیرضا قزوه، شاعر، نویسنده و مدیر دفتر شعر، موسیقی و سرود صداوسیما نیز در بخش پایانی این مراسم طی سخنانی گفت: تلاشم آن بود در این کتاب ادای دینی به کشور هند داشته باشم. شهر «اود» شهری زیبا است که شیعیان در آنجا ساکن هستند؛ چون این اشعار بیشتر محصول آنجا بود این اثر را به نام «صبح بنارس و شام اود» نام گذاشتم.
وی افزود: قطار اندیشمک در این کتاب نماد بود و من می خواستم این نماد در کتاب باشد؛ در زمان جنگ چون راه‌های دیگر مثل آبادان و خرمشهر و... بسته بود، هر قطاری به سمت جنوب می‌رفت به مقصد اندیمشک بود. در اندیمشک لشگر دوکوهه بود و ایستگاه آخر جبهه به حساب می‌آمد و بنابراین می‌خواستم در این کتاب از آن هم یاد کرده باشم.
علیرضا قزوه درباره وجه تسمیه این کتاب در پشت جلد آورده است: «در قدیم در هند صبح‌های بنارس و شام‌های اوده (اَوَد) زیباترین و خاطره‌انگیزترین صبح و شام‌ها بودند و من که بارها به بنارس، لکنو، کشمیر، حیدرآباد و کلکته رفت‌وآمد کرده بودم چه لحظات خوشی را در این دو شهر داشتم. اگر از هندی‌های قدیمی و آداب‌دان بپرسی که بعد از صبح بنارس چه نامی را می‌توان بر کتاب شعری نهاد بی‌گمان خواهند گفت: شام اود.»
کمی حاشیه در همنشینی متن برنامه
در بخش دیگری از این برنامه هستی کامیاب، عضو نوجوان محفل ادبی جوانه‌های کتابخانه مرکزی پارک شهر به قرائت قطعه شعری از قزوه پرداخت.
خطاطی منتخبی از اشعار علیرضا قزوه توسط محسن شعبانی از خطاطان مطرح کشور دیگر بخش این مراسم بود که در پایان این نشست تصاویر خطاطی شده به مهمانان و حضار تقدیم شد.
انتهای پیام
