قیام امام حسین(ع) در مقابله با رواج منکرات در جامعه

ایکنا با فرارسیدن ایام سوگواری امام حسین(ع) در سلسله یادداشت‌هایی به بررسی گستره تحولات اجتماعی که باعث شد فقط پنجاه سال پس از ارتحال پیامبر اکرم(ص) واقعه عاشورا رخ دهد و بالاتر از آن عواملی که باعث شد جامعه آن روز در مقابل این حادثه بزرگ، واکنشی سرد، بی‌روح و کم‌اثر از خود بروز دهد، می‌پردازد.

یکی از دلایل مهمی که زمینه‌ساز قیام عاشورا شد، رواج یافتن منکرات در سطح جامعه بود. زمانی که خلیفه لاابالی بدون هیچ‌گونه واهمه‌ای شراب می‌نوشید و میمون‌بازی می‌کرد، مردم جامعه نیز اندک اندک تحت تأثیر قرار گرفته و زمینه برای ایجاد انحرافی بزرگ در جامعه مسلمین فراهم شد.‌

ترویج منکرات از سویی و سکوت عالمان و بزرگان جامعه در آن شرایط ضرورت امر به معروف و نهی از منکر را بیش از پیش نمایان می‌کرد. جامعه اسلامی هنوز 50 سال از وفات پیامبر(ص) نگذشته بود که دچار فحشا و منکرات شده بود. یزید که با حیله و نیرنگ و توسل به ابزار زور و تهدید از سوی معاویه به خلافت رسیده بود، به صورت علنی به اشاعه منکرات در جامعه می‌پرداخت و هیچ ابایی از دیگران نداشت.

جامعه اسلامى در سالى که قیام کربلا در آن رخ داد از شیوع امری به نام منکر رنج می‌برد؛ لذا حضرت سید الشهدا(ع) خود را موظف به نهی از آن و مبارزه با اموری همچون رواج بدعت‌ها، مخالفت با کتاب خدا و حلال و حرام الهی، نابودی سنت پیامبر(ص)، شیطان محوری و ترک خدا محوری، فساد، ظلم، بی‌عدالتی و ناامنی در جامعه اسلامی و در انحصار گرفتن و تاراج بیت‌المال دانستند و قیام بزرگ عاشورا را رقم زدند.

امام حسین(ع) به عنوان میراث‌دار و جانشین برحق پیامبر(ص) در چنین شرایطی و برای احیای اسلام ناب و زدودن غبار و آلودگی از جامعه اسلامی پای در راه قیام و شهادت گذاشت و با آنکه می‌دانست پایان این راه شهادت است، اما برای احیای دین جد خود احساس مسئولیت کرد و با شهادت خود اسلام ناب را از اسلام یزیدی جدا کرد.

برخی این‌گونه می‌اندیشند که امام حسین(ع) صرفاً برای مسائل سیاسی وارد میدان شدند تا بتوانند حکومت را از بنی‌امیه گرفته و به دنبال احیای حق از منظر سیاست باشند. اینکه گفته می‌شود امام حسین(ع) برای امر به معروف و نهی از منکر وارد میدان شد، امری کاملاً واضح است اما این امر به معروف علاوه بر جنبه‌های سیاسی، جنبه اجتماعی نیز داشته است. مردم جامعه اسلامی در عراق و شام و حجاز از سنت‌های اصیل اسلامی دور شده بودند و اسلام ناب را فراموش کرده بودند و امام(ع) امر به معروف را در تمامی شئون در نظر گرفته و با علم بر شهادت پای در راه کربلا گذاشت. امام حسین(ع) فرمودند: «اُریدُ اَن آمُرَ بالمعرُوف و اَنهی عن المنکر».

امام حسین(ع) در پاسخ به برادرشان محمد بن حنفیه که ایشان را از رفتن به عراق منع کرده و بدعهدی کوفیان را یادآوری کرده بود، فرمودند: «اى برادر! به خدا سوگند! اگر در هیچ نقطه‌اى از دنیا، هیچ پناهگاه و جاى امنى نداشته باشم هرگز با یزید بن معاویه بیعت نخواهم کرد». امام حسین(ع) با آنکه می‌دانست کوفیان بدعهدی کرده و ایشان را یاری نمی‌کنند، اما خواست تا حجت را بر آنان تمام کرده تا بدانند آن‌ها بودند که دین خدا را یاری نکرده و امام خویش را در برابر حکومت ستمگر یزید تنها گذاشتند. امام حسین(ع) مهمترین دلیل خود برای عزیمت به عراق و عدم بیعت با یزید را امر به معروف و نهی از منکر عنوان کردند. امام(ع) فرمودند: «اللّهُمَ وَ انّی اُحِبُّ المعروفَ و اکرهُ المنکَر؛ خدایا من معروف را دوست می‌دارم و منکر را بد می‌دانم».

سیدالشهدا(ع) راهی را برای امر به معروف و نهی از منکر برگزید تا اسلام ناب جدش زنده شده و خون پاکش سره را از ناسره برای مسلمانان نشان دهد. کوفه راهی بود که اندک اندک یارانی که باید به امام(ع) می‌پیوستند، در کاروان عشق حاضر شده و مشتاقانه در راه شهادت گام برداشتند. آن بزرگواران با شهادت مظلومانه خود تاریخ را به گونه‌ای رقم زدند که تا دنیا دنیاست، خون ایشان بازتاب حقیقی راه سعادت و کمال خواهد بود.