تشکیل وزارت بازرگانی تعارض منافع و موازی‌کاری‌ها را حذف می‌کند
امیرزاده، نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی گفت: تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صمت به کاهش تعارض منافع و موازی‌کاری‌ها منجر خواهد شد و از سوی دیگر به تقویت نظارت‌ها و هدایت‌ها می‌انجامد.
بررسی تفکیک وزارت صمت از وزارت بازرگانی از اواخر دولت دوازدهم آغاز و به یکی از موضوعات اولویت‌دار در دولت فعلی تبدیل شده است و از سوی دیگر مجلس شورای اسلامی با جدیت این موضوع را پیگیری می‌کند. «گسترش حوزه عمل و افزایش حجم فعالیت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت»، «لزوم مجزا شدن متولیان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده به عنوان دو تخصص متفاوت»، «مجزا بودن بخش تولید از بخش بازرگانی در تمام دنیا و عدم وجود متولی در بخش بازرگانی و تجارت کشور»، «تقویت و تجمیع ابزارهای نظارتی دولت بر بازار»، «افزایش تجارت خارجی»، «سیاستگذاری واحد در امور بازرگانی» و نیز «عدم وجود بار مالی جدید برای اجرای این طرح» را می‌توان از اهم دلایل موافقت دولت و مجلس برای تشکیل وزارت بازرگانی نام برد.
محمد امیرزاده، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صمت را برای رشد اقتصاد و تقویت بخش صنایع و معادن کشور مفید و مؤثر دانست و در این رابطه اظهار کرد: در کشوری که مدیریت و حاکمیت دولت بر اقتصاد بسیار زیاد است باید وزارت بازرگانی از وزارت صمت تفکیک شود تا بتوان روند صادراتی، تولیدی و وارداتی کشور را بیش از پیش مورد نظارت قرار داد.
تجارت باید متولی جدا داشته باشد
وی افزود: تجارت به عنوان پشتوانه تولید محسوب می‌شود و بهتر است متولی جداگانه با اختیارات بیشتری داشته باشد. بخش وزارت بازرگانی اگر احیا شود هم نیاز‌های داخلی مدیریت خواهد شد و هم اینکه بر صادرات به ویژه صادرات فنی و مهندسی به بهترین شکل ممکن نظارت می‌شود. باید این را پذیرفت صادرات فنی و مهندسی منبع عظیمی از درآمدزایی برای کشور به حساب می‌آیند که به دلیل عریض و طویل بودن مسئولیت‌های وزارت صمت از ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل آن استفاده نشده است.
نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران یادآور شد: کشوری مانند ترکیه در حوزه صادرات فنی و مهندسی از ما پیشی گرفته و از رتبه سوم منطقه به رتبه دوم ارتقا یافته و ارزش صادرات محصولات فنی و مهندس این کشور به ۶۰ میلیارد دلار افزایش یافته است.
امیرزاده با بیان اینکه چهار وزارتخانه مهم اقتصادی ذیل وزارت صمت تعریف شده‌اند و همین مسئله به سنگینی مسئولیت‌های یک وزیر منجر خواهد شد، گفت: زمانی من هم مخالف تفکیک بودم، ولی براساس حساب سود و زیان و وقتی می‌بینم بیش از ۸۰ درصد اقتصاد در اختیار دولت است حتماً باید تفکیک صورت گیرد. متأسفانه به دلیل نگاه‌های آرمان‌خواهانه به مسائل و موضوعات نگاه‌های کارشناسی و علمی به حاشیه رانده می‌شوند و اجازه نمی‌دهند دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها کارکرد صحیح خود را داشته باشند.
تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صمت و چابک‌سازی دولت
وی تفکیک وزارت صمت و بازرگانی از یکدیگر را برخلاف برخی باورها، منجر به چابک‌سازی دولت می‌داند و در این رابطه تأکید کرد: به هر حال ساختار و شاکله دولت در ایران فربه است و ابتدا باید این را پذیرفت، ولی اینکه به اسم چابک‌سازی، هر ادغامی را انجامی انجام دهیم شیوه صحیح و منطقی نیست. گاهی اوقات ادغام دست و پای دولت را می‌بندد و روند چابک‌سازی آن را کند می‌کند. وقتی تفکیک انجام شود، از بخش قابل توجهی از بار و مسئولیت‌های وزارت صمت کاسته خواهد شد و وزارت صمت به یک وزارتخانه کاملاً تخصصی تبدیل می‌شود.
به گفته کارشناس اقتصادی، گاهاً به دلیل برداشت‌های اشتباه از تعاریف واژه‌ها دست به اقدامات و تصمیماتی می‌زنیم که کارکرد یک سیستم را با چالش و اخلال مواجه می‌سازد.
امیرزاده در ارتباط با تعارض منافع و مسئولیت‌های موازی که امکان دارد به خاطر تفکیک این دو وزارتخانه به وجود آید، گفت: این نگرانی همیشه وجود داشته و دارد، ولی به هر حال می‌توان این شبهات و نگرانی‌ها را با در نظر گرفتن تدابیر و تعریف مسئولیت‌ها به صورت جداگانه از بین برد. اتفاقاً اگر بررسی کنیم در سایه عدم تفکیک تعارض منافع تشدید خواهد شد و موازی‌کاری‌ها اجازه نداده وزارت صمت نهایت نظارت و هدایت را انجام دهد.
وی احصا و تقویت مزیت اقتصادی کشور را از نتایج مثبت تفکیک وزارت صمت و بازرگانی دانست و گفت: بخش پتروشیمی و معدن و صنایع مرتبط با این‌ها برای اقتصاد ایران یک مزیت محسوب می‌شوند که به دلیل تراکم مسئولیت‌ها و نبود برنامه‌ریزی خاص به درستی تقویت نشده‌اند. اگر امروز به دنبال عدالت اقتصادی هستیم و دولت می‌خواهد فقر را ریشه‌کن و طبقات ضعیف را از مواهب آن‌ها بهره‌مند کند ضرورت دارد که این دو بخش مهم اقتصادی را بیش از پیش مدنظر قرار دهد.
انتظار معجزه نداشته باشیم
کارشناس اقتصادی گفت: با تفکیک وزارت صمت و بازرگانی قرار نیست معجزه‌ای رخ دهد بلکه فقط این تفکیک به تقسیم بهتر و تخصصی‌تر مسئولیت‌ها کمک می‌کند و لذا اگر می‌خواهیم این تفکیک به کام مردم شیرین آید حتماً باید روابط خارجی تقویت شود و موانع پیش روی سرمایه‌گذاری داخلی را از بین برد و در میان سرمایه‌گذاران ایجاد اطمینان صورت گیرد.
امیرزاده تأکید کرد: نگاه غلط این است که وزارت بازرگانی را می‌خواهندبرای تأمین مصارف تقکیک کنند، ولی در اصل این وزارتخانه به نوعی متعادل‌کننده بوده و تعادل میان تولید و مصرف را برقرار می‌کند. گاهی اوقات وزارت بازرگانی کمبود‌ها را پیش‌بینی، محصولات را ارزیابی و گاهی اوقات هم بازار دنیا را با بازار ایران مقایسه می‌کند و مزیت‌های بازار ایران را نسبت به بازار جهان مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه در صادرات خیلی عقب هستیم و اگر پیشرفتی هم وجود داشته نسبی بوده است، گفت: در حوزه صادرات در مقایسه با دیگر کشور‌ها حرفی برای گفتن نداریم. وقتی بازرگانی رونق بگیرد و محصولات صادر شود، تولید پشتوانه خواهد داشت. پس تشکیل وزارت بازرگانی موتور محرک اقتصاد محسوب می‌شود و می‌تواند فضا ایجاد کند و از دغدغه‌ها بکاهد.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
