لایحه عفاف و حجاب به لحاظ فقهی مورد بررسی قرار گرفت
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد طی نشستی لایحه عفاف و حجاب را به لحاظ فقهی مورد بررسی قرار داد.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا عابدی سرآسیا، دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد امروز ۶ تیرماه در نشستی با موضوع «بررسی فقهی و حقوقی لایحه عفاف و حجاب» که در محل این دانشکده برگزار شد، اظهار کرد: نکته اول در خصوص فقهی بودن بحث عفاف و حجاب این است که حجاب در اسلام یک امر امضائی است نه تاسیسی، به گونه‌ای که در ادیان گذشته سخت‌گیری‌هایی بیشتری در خصوص حجاب گزارش شده است. ویل دورانت در تاریخ تمدن می‌گوید که در ایران قبل از اسلام در میان قومی در هند حجاب‌های بیشتری وجود داشته و حتی در ایران باستان پدران و برادران نسبت به زن شوهردار نامحرم شمرده می‌شدند. بر همین اساس اسلام این موضوع را از جهتی ساده‌تر و از جهتی نیز محدود و شدیدتر کرد.
وی بیان کرد: نکته دوم نیز این است که برخی از افراد سعی داشته‌اند که آیات حجاب را تشریع کنند، اما عده‌ای از فقهای بزرگ ما بر این نظر هستند که حجاب جزو ضروریات دین ماست و اگر هم اختلافی وجود دارد در واقع در کیفیت و سایر لایه‌های آن است نه در اصل متن این موضوع.
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد گفت: در واقع بی‌حجابی و بدحجابی جزو گناهان کبیره است. این در حالی است که فقها برای گناه کبیره چندین ملاک از جمله اینکه در قرآن و روایات وعده دوزخ و آتش داده شده و... را بیان کرده‌اند.
عابدی ابراز کرد: عناوین ثانویه‌ای وجود دارد که باعث می‌شود گناه صغیره به کبیره تبدیل شود که در اینجا می‌توان به شاد شدن و افتخار کردن به گناه، آشکار کردن گناه، اصرار و مداومت بر گناه، کوچک شماردن گناه و... اشاره کرد که متاسفانه اکثر این موارد در جامعه امروزی در امر کشف حجاب تکرار می‌شود. لذا عجیب است که کسی بگوید بی‌حجابی جزو گناهان صغیره محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: قداست‌شکنی در جامعه یک عنوان ثانوی است که متاسفانه در مورد بدحجابی و کشف حجاب کاملا مشهود و یکی دیگر از نکاتی است که باید در اینجا به آن اشاره می‌شد. همچنین باید گفت که عفاف و حجاب وجوب و حرمت سیاسی است که نباید از آن غفلت شود، همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند: «حجاب حرام شرعی و حرام سیاسی است».
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد گفت: زمانی‌که کشف حجاب نماد مخالفت مدنی و براندازی شود و ضدانقلاب در قالب کشف حجاب اقدام به عضو گیری کند در این صورت مشخص می‌شود که این موضوع یک موضوع حرام عادی، شرعی، شخصی و... نیست.
عابدی بیان کرد: اما بحث این است که آیا حکومت می‌تواند در این حوزه ورود پیدا کند؟ یکی از پرتکرارترین مسائلی که در فضای مجازی امروز مطرح می‌شود این است که حجاب امری شخصی است و حکومت حق ورود به آن را ندارد و بر این باور هستند که هیچ گزارشی از دوران حکومت نبوی، علوی و در دوران ائمه(ع) مبنی بر اینکه این عزیزان نسبت به بی‌حجابی ورود پیدا کرده باشند، کسی را مجازات کرده باشند و عباراتی گفته باشند نداریم.
وی ابراز کرد: در واقع فقدان گزارش تاریخی چه تاثیری می‌تواند در این راستا داشته باشد؟ آیا واقعا تمام آنچه از ائمه معصوم(ع) و نبی مکرم اسلام صادر شده برای ما گزارش شده و به دست ما رسیده است؟ که قطعا اینگونه نیست.
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد افزود: این فقدان گزارش زمانی می‌تواند مستند فقهی قرار گیرد که اولاً ثابت شود که پدیده‌ای به نام بدحجابی، کشف حجاب و از این دست مسائل در زمان معصومین(ع) هم وجود داشته، دوماً این پدیده رایج بوده باشد، سوماً اگر هم رواج داشته هیچ اقدامی در جهت منع آن نکرده‌اند و از طرفی نیز منابع تاریخی درباره این مسئله بررسی شود.
عابدی تصریح کرد: اصلا بر فرض اینکه واقعا هیچگونه گزارش تاریخی در این خصوص وجود ندارد که فرض اشتباهی است، اما آیا اجرای احکام محتاج این است که باید گزارش تاریخی، سنت و... وجود داشته باشد؟ آیا احکامی که فقها بیان می‌کنند گزارش تاریخی دارد و به دنبال این گزارشات هستیم؟ اما گزارشات تاریخی داریم، دال بر اینکه حجاب هم یک امر شخصی نیست، بلکه حکومتی است.
وی ابراز کرد: اما اگر در قرآن دقت داشته باشیم متوجه خواهیم شد که یکی از امور جاهلی، خودنمایی جاهلیت بود. لذا در قرآن به موضوع حجاب به خوبی اشاره شده است، به گونه‌ای که امام علی(ع) به عنوان حاکم به مردم فرمودند که آیا شرم نمی‌کنید که زنانتان وارد بازارها می‌شوند و با افراد بی‌دین برخورد می‌کنند؟
تفاوت‌های جامعه صدر اسلام با زمان حاضر
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد گفت: نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد این است که تفاوت‌های صدر اسلام با زمان حاضر را نباید فراموش کنیم که حقیقتا این تفاوت‌ها با جامعه امروز قابل قیاس نیست، زیرا در جامعه امروز کنیزی وجود ندارد و بر خلاف صدر اسلام تعداد اهل کتاب محدود شده‌اند، ارزش اجتماعی حجاب در عصر پیامبر(ص) با عصر حاضر بسیار متفاوت شده است، در آن زمان حجاب نماد برتری اجتماعی و یا برتری دینی بود و اهل کتاب سعی داشتند که با حجاب خود را مخفی نگاه دارند و شأن خود را افزایش دهند.
عابدی ادامه داد: همچنین حجاب در آن زمان از اعتبار بالایی برخوردار بود و همگی در تلاش بودند که با حجاب باشند تا در جامعه برتر شناخته شوند، اما امروزه بالعکس این موضوع را در جامعه شاهد هستیم و به دلیل تبلیغاتی که صورت گرفته به نوعی باید گفت که بی‌حجابی نماد کلاس و اعتبار شخصیتی شده است.
وی اظهار کرد: مفهوم و محدوده خودنمایی در جامعه امروز با گذشته تفاوت بسیاری کرده، به گونه‌ای که خودآرایی در آن زمان محدود به این بود که روسری خاصی بر سر می‌کردند، اما امروزه خودنمایی، برهنگی کامل به خود گرفته و افراد در تلاش هستند که زنان را به لحاظ جنسی جذاب‌تر کنند و بی‌حجابی را نماد براندازی، اعتراض و نافرمان مدنی قرار دهند که در همین راستا برای بی‌حجابی کشور ما هزینه‌های کلانی صرف می‌کنند.
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد گفت: الزام حکومتی هم یکی از مواردی است که باید به آن توجه داشت، اما اینکه می‌گوییم حکومت باید الزام کند به چه منظور است؟ و چه مبانی می‌توانیم برای این موضوع مطرح کنیم؟ در واقع ما از دو جنبه می‌توانیم الزام حکومتی را مطرح کنیم که یکی از این جنبه‌ها امر به معروف و دیگری تعزیر است.
وی تصریح کرد: البته علاوه بر این موارد، نقدهایی هم بر این لایحه وجود دارد که باید در فرصت مناسب و جلسات متعدد دیگری به آن‌ها پرداخت.
انتهای پیام
