تخت تعزیه میدان نشلج شاید کهنترین سکوی سیار تعزیه در منطقه کاشان است. معمرین نشلج قدمت آن را حدود دو یا سه قرن پیش میدانند، ولی چون در دورههای مختلف بازسازی شده است، شاید بتوان برای تخت فعلی، قدمتی حدود 100 سال تخمین زد. رمز حفظ این اثر چوبی ارزشمند، نگهداری مناسب و قابلیت جداسازی قطعات آن است.
میدان تعزیه نشلج، نمونهای از میادین تعزیه در روستاهای کوهپایهای بهشمار میرود که دلانگیز و خواستنی است. درخت کهنسال، تکیه و مسجد، گرهچینیهای مشبک، ورودیهای سنگفرش، بدنهسازیهای سنتیساز و زن و مردی تعزیهدوست و تعزیهفهم در این میدان جمع هستند. بنرهای بزرگی نیز از زیر داربستهای پوش سقف موقت میدان آویز شدهاند؛ یکی تصویر «مرحوم سیدعلیاکبر هاشمی» که لقب اسطوره تعزیه نشلج را برایش مرقوم کردهاند و دیگری مرحوم سیدحسن (حاج آقا رضا) رزاقی و البته دیگر متوفیان هیئتی و تعزیهای.
اما بهرغم تمام زیباییها، این میدان برای استقبال و اشتیاق اهالی و میهمانان کوچک است. در بخشهای زیادی از میدان، زاویه دید خوب نیست و با اینکه زحمت تدارک فرش و صندلی را کشیدهاند، ولی اغلب ایستادهاند و باید از پشت سر یکدیگر سرک بکشند تا چیزی ببینند. این کاستیها را زمانی بیشتر احساس میکنید که طی روزهای قبل، تکیههای نطنز و زواره را در این منطقه فرهنگی دیده باشید.
در دهه اول محرم، تعزیههای نشلج به سنت قدیمی، هر روز صبح شروع و تا قبل از اذان ظهر تمام میشوند، سپس نماز میخوانند و بر سفره نذری «سادات دههدار نشلج» مینشینند. اغلب روزها این ناهار خوشعطر و خوشطعم، سنتی و یکجور است؛ سه کاسه استیل کوچک در یک دیس یا بشقاب ملامین قرار دارد که حاوی گوشت و لوبیا، شیربرنج و حلیم، همراه نان محلی با چاشنی شیره انگور است.
تعزیه که تمام میشود، کودکان بهوجدآمده از آواز و اشتلم و شیپور و سوارکاری، میدان تعزیه را صحنه بازی و جستوخیز کودکانه میسازند.
محمد خداداد، پژوهشگر آیینی و فرهنگ عامه
انتهای پیام