تاثیر تحصیلات در الگوهای رفتاری زائران
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: مطالعات گذران وقت زائران، براساس این مطالعات گذران وقت زائران، آن دسته که تحصیلات غیردانشگاهی دارند، زمان بیشتری را در حرم می‌گذرانند، بنابراین تحصیلات در الگوهای رفتاری زائران اثرگذار است.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حسین اکبری، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، امروز 30 فروردین‌ماه، در سومین نشست زیارت نوروزی که در پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی برگزار شد، در ارائه‌ای با عنوان «زائر یا گردشگر، رهیافت مبتنی بر گذران وقت زائران» اظهار کرد: مطالعات گذران وقت، یکی از مهمترین مطالعاتی است که در دنیا و در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه گردشگری انجام می‌شود تا الگوهای رفتاری و فعالیت‌های گردشگران در مدت حضور در مقصد مورد شناسایی قرار گیرد.
وی ادامه داد: یکی از ویژگی‌های این نوع از مطالعات این است که کلیه فعالیت‌های زائران و گردشگران در بازه‌های ۵ دقیقه‌ای از ۲۴ ساعت شبانه‌روز دریافت می‌شود. هدف از این مطالعه ایجاد کلاسه‌ای از الگوهای رفتاری زائران و گردشگران و در نهایت نوعی سنخ‌شناسی از زائران بر مبنای فعالیت‌های آنان در شهر مشهد است.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: اولین فعالیتی که زائران و گردشگران در شهر مشهد به آن می‌پردازند، خوابیدن، چرت زدن و بیدار شدن است که به‌طور میانگین هفت ساعت و ۲۵ دقیقه را به خود اختصاص داده است. در این مطالعه سه ساعت و ۴۹ دقیقه مدت زمان حضور آن‌ها در حرم محاسبه شده است که به عنوان دومین فعالیت شناخته می‌شود. سپس در رتبه‌های بعد گردشگران دو ساعت به استراحت کردن و یک ساعت و شش دقیقه به غذا خوردن و... می‌پردازند. این فعالیت‌ها به تفکیک جنسیت و در گروه‌های سنی مختلف نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
اکبری تصریح کرد: همچنین براساس این مطالعه، زائرانی که تحصیلات غیردانشگاهی دارند، زمان بیشتری را در حرم می‌گذرانند و مدت زمان پرداختن به برخی فعالیت‌ها میان زائران دانشگاهی و غیردانشگاهی متفاوت است. بنابراین تحصیلات نیز در الگوهای رفتاری زائران اثرگذار است.
وی عنوان کرد: در این مطالعه، فعالیت زائران و گردشگران در ساعت‌های مختلف بررسی شده و طبق نمودارها مشخص می‌شود که چند درصد از زائران و گردشگران به فعالیت‌های مختلف می‌پردازند، به‌عنوان مثال قبل از اذان ظهر و قبل از مغرب که پیک حضور زائران و گردشگران در حرم مطهر رضوی است، حدود ۳۲درصد از زائران در حرم حضور دارند و سایر افراد به فعالیت‌های دیگری می‌پردازند.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: این نمودارها در زمینه مدیریت شهری و ارائه خدمات بسیار کمک‌کننده خواهد بود تا با استفاده از آن‌ها، خدمات مختلف در زمان‌های مناسب برنامه‌ریزی و ارائه شود. این نمودارها و اطلاعات را می‌توان در هر ساعت نیز به صورت مجزا بررسی کرد.
اکبری اضافه کرد: بنابراین با استفاده از اطلاعاتی که گذران اوقات فراغت زائران و گردشگران نشان می‌دهد و می‌توان تشخیص داد که الگوهای رفتاری آن‌ها مشابه بوده و در یک گروه قرار می‌گیرند یا از الگوهای و دسته‌های مختلفی پیروی می‌کنند و می‌توان آن‌ها را در دسته‌های مختلفی قرار داد.
وی گفت: در این خصوص فعالیت‌ها در چهار دسته کلی تقسیم شده‌اند. به‌گونه‌ای که زیارت و فعالیت‌های مذهبی، ۶ ساعت و ۳۱ دقیقه از ۲۴ را به خود اختصاص داده است، دسته دیگر در ارتباط با فعالیت‌های شخصی و ضروری است که ۱۳ ساعت از ۲۴ ساعت را شامل می‌شود و زمان اختصاص‌یافته به فعالیت‌های تفریحی و زمان‌های آزاد و کارهای سرگرمی دو ساعت است و در نهایت زائران و گردشگران یک ساعت و ۲۵ دقیقه از شبانه‌روز را به بازار رفتن اختصاص می‌دهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: براساس این مطالعات زائران و گردشگران در سه خوشه قرار گرفته‌اند که در هر دسته زمان‌هایی که به چهار دسته فعالیت‌ها اختصاص می‌یابد، مشخص شده است. در خوشه اول که ۳۳درصد از نمونه را شامل می‌شود، زائران ۱۰ ساعت و ۱۷ دقیقه را به زیارت و فعالیت‌های مذهبی پرداخته‌اند و ۱۰ ساعت و ۴۸ دقیقه را به فعالیت‌های شخصی می‌پردازند. همچنین یک ساعت و ۹ دقیقه را به فعالیت‌های تفریحی و یک ساعت و ۱۴ دقیقه را به خرید اختصاص می‌دهند، بنابراین در خوشه اول، زیارت، موضوعی برجسته است که زمان اختصاص‌یافته به آن به شکل معناداری از دو خوشه دیگر بیشتر است.
اکبری اظهار کرد: در خوشه دوم به شکل معناداری، فعالیت‌های تفریحی و زمان‌های آزاد بیشتری است که ۲۳.۷درصد از جمعیت نمونه‌ای را تشکیل می‌دهند. خوشه سوم نیز کسانی هستند که به شکل معناداری فعالیت‌های شخصی و ضروری بیشتری انجام می‌دهند.
وی بیان کرد: بر این اساس می‌توان زائران جامعه آماری را در سه سنخ نامگذاری کرد. سنخ اول زائر بوده که مهمترین فعالیت آن‌ها حضور در حرم و فعالیت‌های مذهبی است. سنخ دوم گردشگر_ زائر است که مهمترین ویژگی آن‌ها فعالیت‌های تفریحی، سرگرمی و گردشگری است و سنخ سوم زائر_مسافر نام دارد که مهمترین ویژگی آن‌ها این است که بیشتر به امورات معمول زندگی می‌پردازد و زیارت و فعالیت‌های تفریحی را نیز در کنار انجام می‌دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: به این ترتیب ما با انواع مختلف زائر مواجه هستیم زیرا نمونه در اطراف حرم مطهر رضوی جمع‌آوری شده است، لذا ممکن است افرادی به مشهد سفر کنند که تنها به منزل اقوام رفته و به زیارت حرم رضوی نروند؛ بنابراین لازم است مطالعات در حوزه‌های وسیع‌تری انجام شود و کلیت موضوع گردشگری نیز مورد توجه قرار گیرد. زیرا ممکن است برنامه‌ریزی کلی و بر اساس یک گروه از زائران، خدمات گردشگری و زیارتی را با مشکلاتی مواجه سازد.
انتهای پیام
