بیان تفاوت‌های خبرنگاری از گذشته تا توصیه‌های حرفه‌ای

17 مرداد؛ روز خبرنگار نامگذاری شده و خبرنگاران را باید در جامعه امروز جزو مظلوم‌ترین اقشار محسوب کرد که آنگونه که باید به آن بها داده نشده است، البته هر سال در این روز پیام‌های تبریک را از سوی مدیران شاهدیم! در همین راستا ایکنا با تهیه گزارشی متفاوت از سینماگرانی که پیشتر خبرنگار بوده‌اند سعی کرده نگاهی جدید به این حرفه داشته باشد.

محمود گبرلو برنامه‌ساز تلویزیون و خبرنگار سابق، درباره حرفه خبرنگاری اظهار کرد: خبرنگار، قشری بسیار مهم در جامعه است، زیرا تلاش خبرنگار است که آگاهی را به مردم منتقل می‌کند. در همین راستا می‌توان ادعا کرد خبرنگاران همانند چراغ راهی هستند که به مردم برای رسیدن به واقعیات کمک می‌کنند.

وی با بیان اینکه سابقه خبرنگاری وی در زندگی امروزش یاری‌رسان او بوده است، بیان کرد: من از دهه شصت در حوزه مطبوعات مشغول کار بوده‌ام. طی این سال‌ها دریافتم که باید در انجام کارهایم جسارت داشته باشم و بسیاری از گره‌های زندگی را با توجه به جسارتی که از راه خبرنگاری به دست آورده‌ام، برطرف کرده‌ام.

مجری سابق برنامه «هفت» ادامه داد: صفت جست‌وجوگری که در خبرنگاران وجود دارد به من این امکان را داده تا در کارهای بعدیم نیز فعال و موفق باشم. به همکاران جوانم که تازه وارد این حوزه شده‌اند، توصیه می‌کنم هیچ‌گاه جسارت را در کارهایشان فراموش نکنند. با این توضیح تأکید جدی من این است که خبرنگاران برای رسیدن به اهدافشان از هیچ مقام یا قدرتی ترس نداشته باشند.

گبرلو تأکید کرد: ما در آن زمان (دهه 60 و 70) تلاش می‌کردیم تا خبر را به هرشکلی برای چاپ روز بعد آماده کنیم، بنابراین ممکن بود برخی مواقع تا نیمه‌های شب مشغول کار به روی خبری باشیم. در پایان خاطره‌ای را بیان می‌کنم. خبری تهیه کردم که خیلی‌ها تلاش کردند روی خط فرستاده نشود، اما با حمایت دبیر نشریه، خبر رسانه‌ای و فرد خاطی نیز از سمتی که داشت برکنار شد.

غلام‌رضا موسوی تهیه‌کننده سینما که سابقه کار در کیهان را قبل و بعد از انقلاب داشته نیز درباره علاقه‌اش به خبرنگاری بیان کرد: خبر از کارهای است که من آن را با عشق و علاقه انتخاب کردم. در این زمینه هم حوزه‌های مختلف خبر از حوادث گرفته تا صفحات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را تجربه کردم.

وی ادامه داد: علاقه‌ام به خبرنویسی به واسطه وجوه روشنگری این حرفه است که برای جامعه آگاهی به همراه دارد. جدا از این خصیصه، جذابیت زیاد این حوزه دلیلی دیگری بود که مرا به سمت این حرفه کشاند.

این تهیه‌کننده با بیان اینکه ارزش این حرفه آن‌گونه که باید شایسته شمرده نمی‌شود، گفت: خبرنگاران ایثارگر هستند، چون با روشنگری‌هایی که انجام می‌دهند، از خود هزینه می‌کنند، ولیکن متأسفانه این حوره ارزشمند آنگونه که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرد. بی توجهی به این حرفه تنها به مسائل مادی خلاصه نمی‌شود، بلکه گاهی مواقع شأن آنها به آن اندازه که باید، رعایت نمی‌شود.

وی با بیان اینکه خبرنگاران را می‌بایست چشم مردم دانست، بیان کرد: در این حرفه، خاطره زیاد دارم، به ویژه که من هم خبرنگار شهرستان بودم هم در پایتخت خبرنویسی می‌کردم، ولی یکی از خاطرتم مربوط به قبل از انقلاب می‌شود که خبرنگار کیهان بودم. در آن مقطع من به شهرستانها می‌رفتم و مشکلات مردم را در گزارش‌هایم بیان می‌کردم، همین موضوع نیز باعث شد فرمانداران شهرها‌ی مربوطه به صورت جمعی از من شکایت کردند، البته از طریق کیهان، مشکلم حل شد، اما هنوز آن خاطره را به روشنی در ذهن دارم.

ابوالفضل جلیلی؛ کارگردان هم که سابقه نوشتن مطلب در نشریات را دارد، درباره موضوع این گزارش چنین اظهار نظر کرد: از کودکی همیشه آرزو داشتم خبرنگاری آزاد باشم، اما وقتی متوجه شدم طبق آنچه در ذهن دارم نمی‌توانم به خواسته‌ام برسم، شروع به نوشتن مطلب برای برخی نشریات کردم.

وی افزود: دلیلم برای علاقه‌ای که به این حرفه دارم به ظرفیت‌های این شغل مربوط می‌شود. از نگاه من خبرنگار همانند عرشه کشتی است که قبل از هر کسی دریا را می‌بیند.

این فیلمساز با بیان اینکه فضای نقد باید دلسوزانه باشد، گفت: به خبرنگاران و منتقدان به ویژه آنهایی که در حوزه هنر کار می‌کنم توصیه می‌کنم اگر انتقادی دارند حتماً رویکردشان دلسوزانه باشد، والا کاری که از روی بدخواهی باشد نمی‌تواند نتیجه مثبت به همراه داشته باشد.

وی در انتها تأکید کرد: فردی که به دنبال خبرنگاری است باید از همان جوانی کارش را آغاز کند، چون با این نگرش که می‌توان مشاغل مختلف را آزمود، سپس به حرفه دلخواه رسید موافق نیستم. خبرنگار واقعی آن کسی است که از ابتدا راهش را انتخاب کند و تا انتها نیز همان مسیر را ادامه دهد.

مسعود ده‌نمکی؛ کارگردان سینما و روزنامه‌نگار دیروز هم درباره این حرفه تصریح کرد: با توجه به فراگیر شدن رسانه‌های جدید، تصور می‌کنم تعریف خبر و اهالی خبر متفاوت با قبل است. در زمان حال بخش عظیمی از جامعه درگیر خبر هستند، در ضمن بسیای از تعاریف در زمان حال کارکرد گسترده‌تری نسبت به گذشته پیدا کرده است.

وی افزود: شرایط خبر‌رسانی در زمان حال با آنچه در دهه 60 یا هفتاد وجود داشت، کاملاً متفاوت شده است. برای همین اگر کسی در این حوزه از نیازهای حرفه، غافل شود از رسالت خبرنگاری عدول کرده است، البته در گذشته دوره‌هایی چون؛ فرهنگ شفاهی، شنیداری، دیداری و نوشتاری وجود داشت، اما امروز به این ارکان بخش مجازی هم اضافه شده است.

کارگردان «اخراجی‌ها» اضافه کرد: جدا از اینکه رسانه‌های خبری تغییر کرده‌اند، مخاطب نیز دستخوش تغییر شده است. برای مثال هر مخاطی خود می‌تواند با موبایلی که در اختیار دارد خبر‌رسانی کند، درحالیکه در گذشته باید هزینه بسیاری می‌شد تا خبر مورد نظر تأمین شود.

وی در انتها تصریح کرد: سابقه خبرنگاری به من این امکان را داد تا شناخت دقیق‌تری از جامعه، مخاطب و نیازهایش داشته باشم.