تاب‌آوری در دوران کرونا
این روزها افراد بسیاری با ترس از ابتلا به ویروس کرونا اوقاتشان را سپری می‌کنند، اگر این ترس در شرایط سخت و دشوار شدید و طولانی باشد، به رنج منجر می‌شود و زندگی را مختل می‌کند، زیرا فرد احساس می‌کند کنترلی بر شرایط ندارد و اوضاع پیش‌بینی ناپذیر می‌شود.
سلامتی مفهومی چند بعدی است که علاوه بر فقدان بیماری و ناتوانی، احساس شادکامی و بهزیستی را نیز شامل می‌شود. این روزها افراد بسیاری با ترس از ابتلا به ویروس کرونا اوقاتشان را سپری می‌کنند، اگر این ترس در شرایط سخت و دشوار شدید و طولانی باشد، به رنج منجر می‌شود و زندگی را مختل می‌کند، زیرا فرد احساس می‌کند کنترلی روی شرایط ندارد و اوضاع برایش پیش‌بینی ناپذیر می‌شود.
در همین راستا می‌توان به مفهوم تاب‌آوری به معنای ظرفیت مدیریت شرایط دشوار پایدار و مداوم و توانایی در ترمیم خویشتن اشاره کرد. این ظرفیت باعث می‌شود تا فرد پیروزمندانه از رویدادهای ناگوار بگذرد و علی‌رغم قرار گرفتن در معرض تنش‌های شدید، شایستگی اجتماعی ، تحصیلی و شغلی‌اش را ارتقا دهد.
توانایی تاب‌آوری در افراد مختلف متفاوت است و امکان دارد به مرور زمان رشد کند یا کاهش یابد. این قابلیت بر اساس اصلاح الگوی فکری و عملی فرد، در روند آزمون و خطای زندگی شکل می‌گیرد. افراد تاب‌آور در معرض خطر قرار می‌گیرند ولی دچار اختلال نمی‌شوند. از این‌رو شاید بتوان نتیجه‌گیری کرد که مواجه شدن با خطر شرط لازم برای آسیب‌پذیری هست اما شرط کافی نیست.
عامل تاب‌آوری باعث می‌شود که فرد در شرایط دشوار و با وجود عوامل خطر از ظرفیت‌های خود را برای دستیابی به موفقیت و رشد در زندگی استفاده کند و از این چالش و آزمون‌ها همچون فرصتی برای توانمند کردن خود بهره جوید و از آن‌ها سربلند بیرون آید.
ویژگی‌های افراد تاب‌آور
1- احساس ارزشمندی: یعنی پذیرفتن خویشتن به مثابه فردی ارزشمند و احترام قائل بودن برای خود و توانایی‌هایش، دوست داشتن بی‌قید و شرط خویش، سعی برای شناخت ویژگی‌های مثبت و پرورش آن‌ها و از طرف دیگر شناخت ضعف‌ها و پنهان نکردنشان. علاوه بر این سعی در برطرف کردن این نارسایی‌ها با واقع‌بینی و در غیر این صورت کنارآمدن با این ویژگی‌ها.
2- مهارت حل مسئله: افراد تاب‌آور درباره توانایی‌های خود و شرایط موجود ذهنیتی تحلیلی ـ انتقادی دارند، در شرایط مختلف انعطاف‌پذیرند و توانایی یافتن راه حل‌های مختلف برای موقعیت یا مسئله‌ای خاص را دارند.
3- کفایت اجتماعی: این دسته از افراد مهارت‌های ارتباط با دیگران را به‌خوبی آموخته‌اند، آن‌ها می‌توانند در شرایط دشوار هم، شوخ طبعی و روحیه خویش را حفظ کنند، با دیگران صمیمی شوند و در مواقع بحرانی از حمایت اجتماعی دیگران بهره ببرند؛ ضمن اینکه خود نیز سنگ صبور خوبی برای دیگران هستند، در واقع این افراد خوب گوش می‌کنند و خودشان را جای دیگران می‌گذارند و می‌توانند همدلی کنند و در عین حال به نظرات و احساسات دیگران احترام می‌گذارند.
4- خوش‌بینی: خوش‌بینی به اینکه آینده ممکن است بهتر باشد، اعتقاد راسخ دارند؛ احساس امید و هدفمندی و باور به اینکه می‌توانند زندگی و آینده خود را کنترل کنند و امکان ندارد موانع احتمالی آنان را متوقف سازد.
5- همدلی: افراد تاب‌آور دارای توانایی برقراری رابطه توأم با احترام متقابل با دیگران هستند که موجب به هم‌پیوستگی اجتماعی یعنی احساس تعلق به افراد، گروه‌ها و نهادهای اجتماعی می‌شود.
علیرضا ملایی، کارشناس مرکز مشاوره پلیس فارس
انتهای پیام
