یاد معاد؛ فلسفه توجه دادن قرآن به بهار طبیعت

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی‌اکبر رامندی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در یادداشتی که در اختیار ایکنا قرار داده است، به مرور زنده شدن طبیعت در آیات قرآن پرداخته است؛

این عید باعظمت مملو از ‌ویژگی‌های الهی، اخلاقی، انسانی و توحیدی و نیز با زیبایی، حیات دوباره طبیعت و دمیدن روح به کالبد زمین همراه است. آدمیزاده اگر در طرب آمد نه عجب/ سرو در باغ به رقص آمده و بید و چنار.

به قدری این بهار باشکوه است که به ما توصیه شده در روزهای بهاری به دامن طبیعت برویم و اضطراب‌ها و نقصان‌های روحی را با دیدن مظاهر الهی در طبیعت برطرف کنیم. نوروز فرصت خوبی برای دید و بازدید است و همه خودشان را متعهد می‌دانند که در این ایام به والدین و اقوام سر بزنند تا اگر قهر و کینه‌ای وجود دارد برطرف شود. نکته بعدی عیدی دادن است که جزو شیرین‌ترین لحظات محسوب می‌شود.

بهار با توجه به زیبایی‌ها و تحولات عمیق در طبیعت در آیات متعدد قرآن مورد توجه است و از دل آنها اهداف تربیتی دنبال می‌شود و در روایات در هر مفهومی که نقش تربیتی دارد از واژه بهار استفاده شده است. امام علی(ع) درباره قرآن فرمودند: «... انه احسن الحدیث فانه ربیع القلوب»؛ قرآن کریم بهار قلب‌هاست و تحولی که بهار در طبیعت ایجاد می‌کند قرآن قادر است که در روح و وجود و هستی ما ایجاد کند.

گفته شده «الشتاء ربیع المؤمن»، زیرا زمستان به دلیل شب‌های طولانی فرصت مناسبی برای شب‌زنده‌داری و انس با قرآن و نیز روزهای کوتاه آن فرصت مناسبی برای روزه گرفتن است. ماه رمضان را ربیع القرآن گفته‌اند، زیرا بیش از هر ماه دیگری قرآن کریم مورد توجه مردم است و خوانده می‌شود و نزول قرآن در رمضان است. همزمانی فصل بهار و نوروز بدون فلسفه نیست و به تحول آن توجه شده است تا انسان‌ها نیازهای تربیتی خود را فراهم کنند.

قرآن انسان را از تاریکی به سمت نور هدایت می‌کند و هدف غایی آن تحول‌آفرینی در انسان است؛ یعنی وقتی به بهار طبیعت اشاره و فرموده است: اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ(حدید/17)؛ این تحول طبیعی را علامتی برای تعقل دانسته است نه صرفاً درک زیبایی بهار. همچنین در سوره فاطر آیه 9 فرموده: «وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ؛ فرستادن بادها و زنده کردن طبیعت بهانه‌ای برای یاد قیامت است.»