«امر به معروف» به مسئله حجاب تقلیل داده نشود / تعریف کلمات را اصلاح کنیم
یک فعال حوزه تربیتی و فرهنگی بالاترین ظلم به فریضه امر به معروف و نهی از منکر را محدود کردن معنا و مفهوم آن دانست و تصریح کرد: متأسفانه نگرش مردم به امر به معروف و نهی از منکر به یک موضوع تقلیل یافته است.
محسن شیرمحمدی، یکی از فعالان حوزه تربیتی و فرهنگی، در گفت‌وگو با ایکنا از قزوین، اظهار کرد: در بررسی امر به معروف و نهی از منکر می‌بینیم که این فریضه مهم در جامعه محدود شده و معنای آن نیز تقلیل پیدا کرده است و متأسفانه گاهی نیز فقط در حجاب خلاصه می‌شود.
وی بالاترین ظلم در امر به معروف و نهی از منکر را محدود کردن معنا و مفهوم آن دانست و ادامه داد: البته رویکرد بین علما و اندیشمندان این‌گونه نیست، اما رویکرد مردم نسبت به قلمرو این کلمه در سطح جامعه کاهش پیدا کرده و امر به معروف و نهی از منکر به یک موضوع تقلیل یافته است.
این فعال فرهنگی با بیان اینکه بسیاری از کلمات از جمله گناه هم کلمه عمومی است، تصریح کرد: باید بپرسیم آیا کسی که فساد می‌کند و فرهنگ جامعه را تغییر داده و یا اقتصاد کشور را تخریب و سلامت جامعه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد گناه نکرده است؟! اولین معضلی که در اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر با آن مواجه هستیم این است که این کلمه را از معنا خالی کرده‌ایم.
وی با طرح این پرسش که حال برای اینکه این رویکرد را تغییر دهیم چه باید کنیم، اظهار کرد: در گام نخست باید مفاهیم را تصحیح کرده و افراد جامعه را با مفاهیم آشنا کنیم، همه باید بدانند منظور از امر به معروف و نهی از منکر چیست؛ باید بدانند امر به معروف و نهی از منکر یک مسئله عمومی‌تر است و حجاب و تمام مسائلی که در جامعه داریم ذیل آن قرار دارد. در دنیا از مسئولیت اجتماعی سخن به میان می‌آید، این همان امر به معروف و نهی از منکر ما مسلمانان است.
لزوم شکل‌گیری گفتمان
وی افزود: اگر در پی گفتمان‌سازی جنبه عمومی امر به معروف و نهی از منکر را برای مردم نمایان می‌کردیم قطعاً مردم کمک و همراهی می‌کردند. اگر سلامت و مسئولیت اجتماعی را ذیل امر به معروف و نهی از منکر تعریف کنیم مسلماً مردم نیز از آن دفاع خواهند کرد.
این فعال فرهنگی توضیح داد: در نگارش یک طرح کسب و کار، مشتریان را مشخص کرده و می‌گوییم که قرار است چه ارزشی را انتقال دهیم. اگر با این رویکرد به امر به معروف و نهی از منکر نگاه کنیم که مشتریان ما کل جامعه هستند و اگر مردم بدانند امر به معروف و نهی از منکر چه ارزشی دارد و در صورت عمل نکردن به آن فساد جامعه را فراخواهد گرفت، قطعاً به آن عمل خواهند کرد. همه باید بدانند امروزه تذکر دادن و تذکر شنیدن یک ارزش است چون می‌تواند برای افراد مفید باشد. اگر این کار انجام نشود قایق جامعه، سوراخ و موجب غرق شدن همه افراد خواهد شد. امروز نتوانستیم امر به معروف و نهی از منکر را به‌عنوان یک ارزش در جامعه نهادینه کنیم چون مفاهیم را تقلیل داده‌ایم. حفظ آبرو و عزت مردم، سلامت، فرهنگ، تولید، کارآفرینی همگی مفاهیمی از امر به معروف هستند در حالی که تا به امروز از این منظر به آن‌ها نگاه نکردیم.
تمرکز بر مهارت درونی
شیرمحمدی اظهار کرد: در شیوع کرونا وقتی مردم دیدند که اگر همه به هم تذکر دهند و ماسک بزنند سلامت جامعه تضمین می‌شود، به یکدیگر تذکر دادند. آیا تا به امروز این‌گونه به امر به معروف و نهی از منکر نگاه کرده‌ایم؟ آیا در چند ماهی که کرونا شیوع داشته به مردم گفته‌ایم که وقتی به دیگران می‌گویند ماسک بزنند و این فریضه امر به معروف و نهی از منکر است؟ رویکردمان در مسئله امر به معروف و نهی از منکر باید بنیادی‌تر باشد و بر مهارت درونی تمرکز کنیم، برای مثال وقتی کسی ماسک ندارد خجالت می‌کشد بیرون از منزل تردد کند این یک نوع مهارت درونی است. اگر آموزش و پرورش بر مهارت درونی افراد کار کند بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
این فعال فرهنگی با اشاره به اینکه یکی از راه‌های فرهنگ‌سازی، آموزش از طریق فضای مجازی است، افزود: امروزه رسانه و فناوری وجود دارد و باید برای انتقال مفاهیم امر به معروف و نهی از منکر از روش‌های هنری و نوآورانه استفاده کنیم. بزرگانی هستند که این مفاهیم را تبیین می‌کنند ولی ما هنوز با روش‌های قدیمی کار می‌کنیم، آیا شده است در خصوص امر به معروف و نهی از منکر کار هنری انجام دهیم و فیلم بسازیم و با زبان آن با افراد سخن بگوییم و مفاهیم را منتقل کنیم؟
بزرگ‌ترین معروف
وی تصریح کرد: حال باید چه چیز را به مردم منتقل کنیم؟ در گام نخست باید مفاهیم عمومی امر به معروف که امروز از معنا خالی شده‌اند را به مردم منتقل و تعاریف کلمات را اصلاح کنیم. کلماتی مانند انتقاد و مطالبه‌گری اجتماعی را در جامعه نهادینه کنیم تا افراد بدانند که اگر امروز درباره ماسک، عدالت اقتصادی و امثال آن سخن می‌گویند همه آن‌ها ذیل امر به معروف و نهی از منکر است. بدین طریق افراد حاضر می‌شوند وارد میدان شده و امر به معروف کنند. اما تا زمانی که از امر به معروف و نهی از منکر سخن به میان می‌آید بگوییم حجاب را رعایت و موسیقی را کم کنید مشکلی حل نخواهد شد، در حقیقت این بزرگ‌ترین ظلم ما نسبت به امر به معروف و نهی از منکر است. تا زمانی که دیدگاه ما نسبت به امر معروف این باشد هیچ‌گاه امر به معروف در کشور ما اتفاق نخواهد افتاد چون به باور تبدیل نشده است. به‌قدری مفهوم امر به معروف و نهی از منکر را کوچک کردیم که افراد حاضر نیستند این کار را انجام دهند.
شیرمحمدی ادامه داد: تا چه اندازه مفاهیم دینی را در عرصه اجتماعی مفهوم‌سازی کردیم؟ در خصوص مبارزه با فساد چقدر گفتمان‌سازی شده است تا افرادی که در یک سازمان کار می‌کنند نفرات مفسد را معرفی کنند؟ چقدر در رسانه‌ها مطالبه‌گری داریم؟! اگر یک مسیر را اشتباه رفتیم و به بن‌بست رسیدیم باید بازگردیم و مسیر دیگری را انتخاب کنیم، بیاییم مفاهیم را تغییر داده و امر به معروف و نهی از منکر را به جامعه معرفی کنیم.
وی با بیان اینکه در بمباران اطلاعاتی رسانه‌ها باید برنامه‌های تأثیرگذاری داشته باشند، تصریح کرد: باید کلمات و واژگان را بازسازی کنیم تا وقتی از امر به معروف سخن می‌گوییم مردم بدانند یک مسئله عمومی است، تا زمانی که این اتفاق نیفتد بعید به نظر می‌رسد موضوعات حل شود. موضوعات فرهنگی نیاز به دانش و آگاهی دارد و تا زمانی که نگاه ما این نباشد مردم می‌شنوند و از آن عبور می‌کنند.
این فعال فرهنگی در پایان یادآور شد: مهم‌ترین معروف حفظ نظام اسلامی و بزرگ‌ترین منکر تضعیف نظام است، اینجاست که تولید، عدالت اقتصادی و بسیاری از مسائل در دل امر به معروف می‌گنجد. چون انجام هر کدام از کارها تقویت نظام است و انجام ندادن آن تضعیف نظام است.
انتهای پیام
