تحلیلی بر اجراهای نخستین شب مسابقات سراسری قرآن / فرهنگیان در صدر

به گزارش خبرنگار ایکنا، سرانجام مرحله پایانی چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در بخش آقایان آغاز شد و یک هفته تمام از ساعت ۱۹ تا ۲۳:۳۰، چشم علاقه‌مندان و دنبال‌کنندگان مسابقات قرآن به هتل ارم تهران، جایی که اعضای هیئت داوری مستقر شده است، و البته قاب شبکه قرآن و معارف سیما دوخته می‌شود تا از رهاورد آن با برترین قاریان، حافظان، مرتلان، دعاخوانان و گروه‌‌های تواشیح کشور در سال ۱۳۹۹ آشنا شوند.

مقرر بود، این رقابت‌ها، اواخر تابستان، به صورت حضوری برگزار شود، اما ویروس عالم‌گیری به نام کرونا، مانع از آن و بسیاری از فعالیت‌های دیگر شد. همین رقابت‌ها که از شب گذشته شاهد اکران آن بودیم، بارها تا آستانه تعطیلی، پیش رفت تا اینکه سرانجام مسئولان امور قرآنی سازمان اوقاف با تعامل مسئولان وزارت بهداشت به برپایی غیر حضوری آن رضایت دادند.

در ادامه، مروری بر اتفاقات نخستین شب از چهل‌وسومین دوره مسابقات قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه خواهیم داشت.

امیدواری تیم اصفهان به حافظ کل

شب اول، با اجرای نمایندگان استان اصفهان آغاز شد. دو قاری، دو مرتل، دو حافظ ۲۰ جزء، یک دعاخوان و یک حافظ کل قرآن کریم به همراه گروه تواشیح ملکوت، تمام نمایندگان این استان بودند. هر دو شرکت‌کننده رشته حفظ ۲۰ جزء در عین برخورداری از صوت و لحن قابل قبول، اما موفق به کسب امتیاز کامل حسن حفظ نشدند، و چند باری استاد راهنمای حفاظ را مجبور به تکرار آیات مورد سؤال کردند.

گزارش تصویری مرحله پایانی مسابقات سراسری قرآن

محمدمهدی کهکشان، قاری جوان اصفهانی با وجود برخی ایرادات جزئی، اما تلاوت خوبی از خود به‌ نمایش گذاشت و نشان داد سال‌های آینده بسیار بیشتر از وی خواهیم شنید. حسین خانی‌بیدگلی، نماینده رشته حفظ کل استان اصفهان، شاید درخشان‌ترین نماینده این استان در مسابقات، البته در بین تمام شرکت‌کننده‌های شب اول بود. با اینکه یک روز از مسابقات پشت سر گذاشته شده و ممکن است کمی‌ برای قضاوت زود باشد، اما می‌توان او را در شمار نفرات ممتاز این دوره به حساب آورد. این‌ شرکت‌کننده، دو سال قبل رتبه اول مسابقات بین‌المللی قرآن طلاب علوم دینی جهان اسلام را به دست آورده است.

نمایش متوسط چهار نماینده بوشهر

استان بوشهر در رشته‌های قرائت تحقیق، قرائت ترتیل، حفظ ۲۰ و حفظ کل قرآن کریم یک‌ نماینده داشت. با اینکه محمد جماله، شناخته‌شده‌ترین نماینده این استان در چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم بود، اما اجرای محمدمهدی انگالیان در رشته ترتیل، امیدوارانه‌تر از او برای نزدیک شدن به موفقیت در رشته خود بود. نماینده این استان در رشته‌های حفظ ۲۰ جزء و حفظ کل قرآن کریم در بخش حسن حفظ، همراه با مکث‌هایی بود که کار را برای کسب نمره کامل این آیتم سخت کرد.

آذربایجان غربی؛ دوری از روزهای اوج

استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه که در سال‌های قبل با افتخارآفرینی چهره‌هایی همچون وحید وکیلی و حامد ولیزاده و البته خانواده محمدنژاد(مرتضی و زینب محمدنژاد) حرف‌های زیادی در مسابقات سراسری قرآن داشتند، در این دوره به نظر می‌رسد، نباید به رتبه‌های برتر مسابقات چشم داشته باشند.

اولین شرکت کننده استان آذربایجان غربی بهرام شاه‌ویران حافظ ۲۰ جزء قرآن کریم بود که در ارائه محفوظات خود با تذکر استاد راهنما مواجه شد. شناخته‌شده‌ترین نماینده این استان، بابک ولیزاده، در رشته قرائت تحقیق بود. او در سال‌های قبل به خاطر حضور برادرش (حامد ولیزاده)، در مسابقات استانی و کشوری کمتر شناخته شد. سینا طلایی در رشته حفظ کل و محمد محمدی در رشته ترتیل، دو نماینده دیگر این استان بودند که تلاوت‌های آنها برای هیئت داوری پخش شد. 

ایلام؛ استانی‌ با کمترین شرکت‌کننده در شب اول

استان ایلام با سه شرکت‌کننده در رشته‌های حفظ ۲۰ جزء، قرائت ترتیل و قرائت تحقیق کمترین تعداد شرکت‌کننده در شب اول مسابقات را داشت، به احتمال زیاد این عنوان تا پایان مسابقات هم برای استان ایلام باقی بماند.

اولین شرکت‌کننده این استان محمدجواد قنبری در رشته حفظ ۲۰ جزء بود که با چند تذکر از سوی استاد راهنما مواجه شد تا او نیز قید نمره کامل حسن‌ حفظ را در همان روز ضبط اجرا، زده باشد.

تلاوت دو شرکت‌‌کننده دیگر این استان نیز با ایراداتی همراه بود تا نمایندگان کم تعداد استان ایلام امید کمتری برای دریافت رتبه داشته باشند.

تحلیل‌های داوران

در بخش‌های مختلف مسابقات و پس از چند اجرا، یک نفر از داوران به ارائه تحلیلی بسیار کوتاه و بعضاً کمتر از یک دقیقه از اجرای شرکت‌کنندگان می‌پرداخت. تحلیل‌هایی که نکات آموزشی گرانبهایی در آنها نهفته است و همین باعث شده تا صحن مسابقات به کلاس درسی عملی برای قاریان تازه‌کار تبدیل شود.

اولین تحلیل شب نخست مسابقات را محسن یاراحمدی، داور جوان کشورمان که در این دوره در بخش لحن داوری می‌کند، انجام داد. یاراحمدی اجرای قاری استان اصفهان را خوب ارزیابی کرد و مشکل لحنی حافظان ۲۰ جزء را هم مربوط به بحث تنغیم دانست.

سیدمحسن موسوی‌بلده، داور بخش تجوید نیز در تحلیل خود به ذکر نکته‌‌ای در مورد رعایت تجوید در قرائت ترتیل پرداخت و گفت: در تعریف امروزه، ترتیل متفاوت از تحقیق است. ترتیل، اصل قرائت است و بر همین اساس هر چیزی که در علم تجوید بیان شده است، باید در حد اعلی در ترتیل اجرا شود.

موسوی‌بلده همچنین در مورد اجرای دعاخوانی بیان کرد: یک اصل در دعاخوانی وجود دارد و آن هم این است که اگر در بین دعا، آیه‌ای از قرآن وجود داشته باشد، باید حداقل‌هایی از تجوید هنگام خواندن آن رعایت شود.

همچنین نصرت‌الله حسینی، داور بخش صوت نیز نکاتی در مورد تلاوت محمد جماله، قاری استان بوشهر بیان کرد و گفت: محمد جماله از قاریان خوب استان بوشهر است و تلاوت خوبی داشت، اما مهم‌ترین مشکل او ضعف در شدت صوت بود و یک‌ مورد هم خروج داشت. پش از این تلاوت‌های بهتری از این قاری شنیده‌ بودیم.

سیدجواد سادات‌فاطمی، داور بخش وقف و ابتدا نیز به بیان یک نکته پرداخت و گفت: قاری و حافظ باید از قبل آیات را بررسی کرده باشند. اگر به تفسیر هم مراجعه کرده باشند به آنها بسیار کمک خواهد کرد. حافظان قرآن کریم می‌توانند حفظ خود را همراه با نکات تفسیری پیش ببرند. اگر حفظ خود را بر این اساس پیش ببرند، خیلی راحت می‌توانند مطابق با وقف و ابتدا پیش بروند.

دیگر جزئیات

کارگردانی‌ تصاویر پخش شده نیز در برخی موارد با خروجی صدا هماهنگ‌ نبود. در یک‌ مورد و در حالی که استاد راهنما مشغول تذکر به شرکت‌کننده رشته حفظ کل قرآن بود و تصویر شرکت‌کننده و آیاتی که در آن اشکال داشت، نقش بسته بود، به یکباره تصویر از روی شرکت‌کننده به سمت داوران رفت، در حالی که بیننده، آیات حک شده بر صفحه نمایشگر و درست پیش رفتن یا اشتباه پیش رفتن حافظ را دنبال می‌کرد. این دست، ناهماهنگی‌ها در نشان دادن تصاویر دیده می‌شد. ضرورت استفاده از رنگ‌های مختلف و کارهای گرافیکی بین اجراها نیز می‌توانست بسیار بهتر از این و حرفه‌ای‌تر انجام شود.

در حاشیه مسابقات، بهزاد احمدی، یکی از مجریان چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن گفت‌وگویی با مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه انجام داد. قره‌‌شیخلو در بخشی از این گفت‌وگو به بیان دلایل پخش نشدن مسابقات رشته اذان از شبکه قرآن پرداخت و گفت: با توجه به اینکه محدودیت پخش اذان کامل در زمانی غیر از افق‌های شرعی وجود دارد. لذا امکان پخش رسانه‌ای این مسابقات فراهم نشد.

مسابقات رشته اذان با حضور ۳۲ شرکت ‌کننده و با تیم داوری مجزا بعد از ظهر چهارشنبه، ۱۹ آذرماه برگزار می‌‌شود. این مسابقات از فضای مجازی پخش خواهد شد.

آشنایی با شرکت‌کنندگان

گزارش ایکنا حاکی است، دافعیان، شرکت‌کننده رشته ترتیل از استان اصفهان، سیدمهدی بنی‌هاشمی، حافظ ۲۰ جزء از استان اصفهان، محمد جماله، نماینده رشته قرائت تحقیق از استان بوشهر، محمدمهدی انگالیان، شرکت‌کننده رشته ترتیل از استان بوشهر و محمدرضا هوری، شرکت‌کننده رشته ترتیل از استان ایلام، از جمله معلم‌های شرکت‌کننده در چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم بودند.

همچنین علیرضا سلامی که تنها شرکت‌کننده رشته دعاخوانی شب اول مسابقات از استان اصفهان بود نیز در زمره فرهنگیان است. فرهنگی دیگر حاضر در شب اول مسابقات که سابقه ۲۲ سال تدریس ریاضی را در کارنامه دارد، علی خالصی، شرکت‌کننده رشته قرائت تحقیق از استان اصفهان بود. سیدمهدی بنی‌هاشمی، نماینده استان اصفهان در رشته حفظ ۲۰ جزء نیز معلم قرآن است. حضور این تعداد فرهنگی‌ آن هم در شب اول مسابقات نشان می‌دهد درصد بالایی از قاریان و حافظان قرآن در کسوت معلمی به خدمت مشغول هستند.‌ از بین ۱۹ قاری و حافظ شرکت‌کننده در شب اول مسابقات، هشت نفر فرهنگی و معلم هستند.

ایمان شیخ، حافظ ۲۵ ساله قرآن و نماینده استان بوشهر دانشجوی رشته شیمی دانشگاه علم و صنعت است.‌ محمد محمدی، نماینده استان آذربایجان غربی در رشته ترتیل نیز از جمله شاعران شناخته شده اهل‌بیت عصمت و طهارت در این استان است. بابک‌ولیزاده، نماینده رشته قرائت تحقیق استان آذربایجان غربی نیز مربی رسمی فدراسیون تیراندازی است و در کنار تلاوت قرآن‌ کریم این ورزش را نیز به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کند.

محمدجواد قنبری، نماینده رشته حفظ ۲۰ جزء از استان ایلام نیز از طلاب حوزوی شرکت‌کننده در این مسابقات است. وی در شهرستان دره‌شهر ایلام به امر آموزش قرآن مشغول است و تا کنون افراد زیادی را در این راه آموزش داده است. همچنین محمدجواد خانی، شرکت‌کننده رشته قرائت تحقیق از استان ایلام نیز از طلبه است.

حسین‌ جودکی از استان اصفهان و بابک ولیزاده از استان آذربایجان غربی از کارکنان نیروهای مسلح کشورمان هستند.

مجدد امشب، 16 آذرماه، از ساعت 19، پخش مسابقات از شبکه قرآن و معارف سیما و رادیو قرآن، همچنین شبکه‌های مجازی آغاز می‌شود. برگزاری هر شب مسابقه پیامکی و اهدای 14 هدیه به مخاطبان شبکه قرآن و 10 هدیه به مخاطبان رادیو قرآن، از دیگر برنامه‌های جانبی پخش مسابقات است.

گزارش از تیمور کاکایی