جمشیدی: اوضاع وخیم نشر خطرناکتر از کروناست/ «حبقوق نبی» ناشر ندارد
نویسنده برگزیده جایزه جلال عقیده دارد که باید بودجه نمایشگاه برگزارنشده کتاب را به اهالی قلم و ناشران اختصاص داد تا اوضاع وخیم نشر که از کرونا خطرناکتر است، اندکی بهبود پیدا کند.
مصطفی جمشیدی، رمان‌نویس، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره تأثیر کرونا بر وضعیت کتاب و نویسندگی گفت: کرونا در ابتدا جدی گرفته شد و فراغت نویسندهها نیز به دلیل شرایط قرنطینه و خانه‌نشینی بیشتر بود؛ از این رو تأثیر خوبی در خلق آثار داشت. من نیز توانستم طرح قدیمی ذهنی خودم را با بازآفرینی زندگی «حبقوق نبی» به صورت یک رمان دینی درآورم.
نویسنده «سمندر» با بیان اینکه این شرایط برای همه نویسندهها تأثیر یکسانی نداشته است، افزود: با وجود بازآفرینی و خلق یک اثر، در شرایط فعلی نشر موفق نشدم اثرم را به یک ناشر بسپارم. این موضوع برای نویسنده‌ای چون من که سی سال است در حوزه داستان و رمان قلم می‌زنم اتفاق می‌افتد حالا وای بر نویسندگانی که در اوایل کار خود هستند.
جمشیدی به آسیب‌های روانی کرونا در جامعه نیز اشاره کرد و گفت: این آسیب‌ها کم نبوده و آثار داستانی و رمان می‌تواند جامعه را از رخوت و افسردگی ناشی از کرونا و قرنطینه نجات دهد، در واقع این مسئله مربوط به رمان‌درمانی است که باید جدی گرفته شود و مسئولان باید بدانند که در این شرایط که بسیاری در قرنطینه و خانه‌نشین هستند، فقط فیلم و سریال نیست که می‌تواند کارساز و جوابگوی نیاز‌های روانی جامعه باشد، بلکه باید رمان‌های زیادی منتشر شوند تا مردم بتوانند روحیه خود را بازیابند.
بودجه هنگفت فرهنگی چه شد؟
خالق «وقت نیایش ماهی‌ها» با اشاره به مبهم بودن آینده نشر، بیان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که هر سال بودجه هنگفتی را برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران و سایر برنامه‌های فرهنگی اختصاص می‌داد، اکنون این نمایشگاه و برنامه‌ها را اجرا نکرده است و می‌توانست طی این مدت این بودجه را برای حمایت از نویسنده و صنعت نشر اختصاص دهد که تاکنون اقدام مؤثری را شاهد نبودیم.
وی ادامه داد: در این شرایط بسیاری از ناشران ورشکسته شده یا آسیب‌های جدی دیده‌اند، اما برای اینکه از حمایت‌های وزارت ارشاد و ... برخوردار شوند، چم‌وخم‌های اداری توان پیگیری امور را از ناشر و نویسنده می‌گیرد، در حالی که باید با سهولت بیشتری انجام شود. از این رو طی این مدت حمایت مؤثری انجام نشده و اغلب کمک‌ها نیز در حد حرف باقی مانده است. امیدوارم هفته کتاب فرصت مناسبی برای بازنگری در چنین سیاست‌هایی باشد.
جمشیدی تصریح کرد: بدیهی است که مسائل و مشکلات نشر پیش از کرونا نیز وجود داشت و ما با کمبود کتابخوانی و مطالعه در کشورمان درگیر بودیم، اما در شرایط کرونایی، وضعیت بدتری را شاهد هستیم، در حالی که در برخی کشور‌های اروپایی، کرونا باعث رونق کتاب و کتابخوانی شده است. کشور ما از ضعف فرهنگ کتابخوانی رنج می‌برد یا در صنعت نشر به لحاظ زیرساخت‌ها، حداقل ۴۰۰ سال عقبتریم. حتی در زمینه نشر یک کتاب هم نتوانسته‌ایم به‌روز باشیم. البته به این شرایط کرونایی باید تحریم‌های اقتصادی، فشار‌های سیاسی و ... را نیز افزود، اما در نهایت مدیریت درست می‌تواند این مشکلات و موانع را هموار کند.
هفته کتاب سنتی یا به‌روز
نویسنده «گمشدگی» تصریح کرد: در هر شرایطی جامعه نیاز به سپر اطمینانی و لایه‌های محافظت‌کننده دارد تا آرامش‌خاطر را به جامعه تزریق کند و کتاب و کتابخوانی می‌تواند این کار را انجام دهد، زیرا اگر فرهنگ در جامعه از بین رود و یا کمرنگ شود، از کووید ۱۹ و سارس و ... خطرناکتر خواهد بود.
جمشیدی درباره برنامه‌های هفته کتاب در شرایط کرونایی گفت: هفته کتاب از یک سو می‌تواند به شکل سنتی برگزار و در نهایت به صورت یک بیلان کاری ارائه شود که تأثیری نخواهد داشت، اما اگر بخواهیم به شکل درست اجرا کنیم، باید شکل ترویج کتاب را تغییر دهیم، زیرا شیوه‌های گذشته در جوان امروز اثرگذار نبوده و پاسخگوی نیاز‌ها نیست. اکنون بسیاری از برنامه‌های فرهنگی، جشنواره‌ها، نشست‌های نقد کتاب و ... تعطیل شده است و اجرای برنامه‌ها به شکل مجازی می‌تواند مفیدتر باشد.
وی ادامه داد: هفته کتاب باید به شکلی متنوع و برنامه‌های آن در طول سال، جاری باشد. در سال‌های گذشته در هفته کتاب از نویسندگان فعال تجلیل و قدردانی می‌شد که در سال‌های اخیر به فراموشی سپرده شده است. من خیلی خوش‌بین نیستم، مگر اینکه شکل اجرایی هفته کتاب به‌روزتر باشد و ما ثمره عینی آن را ببینیم.
نبود مسئول کتابخوان و مبشر کتاب
جمشیدی با اشاره به نقش تلویزیون در زمینه ترویج کتاب و کتابخوانی، افزود: متأسفانه در تلویزیون برنامه جدی‌ای در رابطه با کتاب وجود ندارد. وقتی مطالعه در زندگی یک مسئول و مدیر کشور در طول زندگی جایگاهی ندارد، چطور می‌تواند مبشر کتابخوانی باشد؟
وی در پایان یادآور شد: در دوران بیماری هم، فرصت کتاب خواندن بیشتر است و از یک سو این نیاز باید برآورده باشد، همان‌طور که جامعه نیاز به دارو دارد، نیاز به فکر هم دارد و باید این دوران قرنطینه را به بهترین نحو سپری کند و ما طی این دوران نباید به مؤانست با کتاب بی‌توجه باشیم، بلکه باید در این شرایط برنامه‌ریزی کنیم تا بتوانیم پس از بیماری کرونا با شرایط بدتری مواجه نباشیم.
گفت‌وگو از سمیه قربانی
انتهای پیام
