فرصت تقویت رابطه عاطفی با فرزندان و خلاقیت‌پروری را در دوران کرونا دریابید

افضل‌السادات حسینی دهشیری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با ایکنا، به فرصت حضور کودکان در خانه به واسطه شیوع کرونا و تعطیلی مدارس اشاره و بیان کرد: در نگاه اول عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس باعث حس فقدان برخی از نکات تربیتی مانند ارتباط با گروه همسالان می‌شود، اما در نگاهی عمیق‌تر باید در نظر گرفت که در این شرایط فرزندان ما چه چیزهایی را به دست می‌آورند و چه چیزهایی را از دست می‌دهند و چگونه می‌توان شرایط مطلوب‌تری را برای تربیت فرزندان به وجود آورد.

حسینی سیستم آموزشی موجود در کشور را ایستا دانست و با تأکید بر اینکه در این شرایط عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس نمی‌تواند دغدغه اصلی ما باشد، گفت:‌ حتی باید از این موضوع خوشحال نیز باشیم، چراکه فضای آموزش در ایران خلاقیت‌کش است و به همین جهت باید به شرایط فعلی به چشم فرصت بنگریم.

وی با بیان اینکه شرایط فعلی برای والدین فرصت‌ها و تهدیدهایی به همراه دارد، گفت: این شرایط آسیب‌هایی نیز به همراه دارد و باید این  آسیب‌ها را کاهش داد از جمله آن‌ها می‌توان به عدم ارتباط با گروه همسالان و تمرین مهارت‌های اجتماعی اشاره کرد. برای این دست از مشکلات والدین باید شرایطی را مهیا کنند تا دانش‌آموزان بتوانند در فضای باز و با نظارت والدین با یکدیگر معاشرت داشته باشند یا با نظارت والدین و به طور محدود در فضای مجازی با هم ارتباط برقرار کنند. والدین باید در تلاش باشند که زمینه مهارت‌‌آموزی‌های آموزشی و خلاقیتی را برای کودکان ایجاد کنند.

حسینی با اشاره به این موضوع که از دیرباز در جامعه ما این انتظار و باور غلط وجود داشته است که پس از ورود دانش‌آموزان به محیط آموزشی مدرسه، وظیفه تربیتی از عهده والدین  برداشته می‌شود و مدرسه، معلمان و به طور کلی سیستم آموزشی عهده‌دار این وظیفه می‌شوند، گفت:‌ این نگرش در جمله «تو مدرسه چی یاد گرفتی» متجلی می‌شود، که به محض انجام رفتار غلط از جانب فرزند از سوی والدین بیان می‌شود؛ در صورتی که مدارس فقط می‌توانند کامل کننده تربیت اخلاقی والدین باشند نه چیزی فراتر، چراکه در مدارس به موضوع تربیت اخلاقی و اخلاق مداری در قالب متون درسی پرداخته می‌شود و اثر گذاری مناسبی ندارد، چراکه ماهیت این دست از مفاهیم قلبی است و متون درسی ماهیتی عقلی دارند. در این شرایط بهترین کار این است که نگرش والدین نسبت به این موضوع تغییر کند.

3 گام مهم تربیتی

این روانشناس تصریح کرد: در قدم اول والدین باید احساس دغدغه کنند و شرایط فعلی را مغتنم بشمارند. والدین باید بدانند وظیفه تربیت اخلاقی و اجتماعی فرزندان به طور کلی به عهده سیستم آموزشی نیست و خود باید عهده‌دار آن باشند تا بتوانند تأثیر این مفاهیم را در زندگی فرزندان خود مشاهده کنند. شرایط پیش آمده باعث آن شده است که فرزندان زمان بیشتری را در خانه باشند و فرصت تعامل با والدین بیشتر شده است. در قدم دوم پدرها و مادرها باید این فرصت را غنیمت بشمارند و در پی کسب دانش از راه‌های متفاوت تری مانند؛ مطالعه، فایل‌های تصویری و یا صوتی باشند. قدم سوم نیز می‌تواند ایجاد فضای خلاق در خانه و تدارک دیدن فضایی برای انجام کارهای مورد علاقه فرزندان باشد.

حسینی با بیان اینکه شرایط کرونا ادامه دارد و ما باید برای این فضا و شرایط برنامه‌ریزی مناسب انجام دهیم، گفت: شرایط مانند گذشته نمی‌شود و بهتر است بدانیم که چه مسئولیت‌هایی بر عهده ماست. والدین باید در حوزه رشد خلاقیت چند مرحله را در نظر داشته باشند؛ نخست اینکه استعداد فرزند خود را تشخیص دهند و بدانند که به چه چیزهایی علاقه دارد و به پرورش همان زمینه بپردازند؛ این کار باعث بالا رفتن اعتماد به نفس کودک و نوجوان می‌شود.

وی ادامه داد:‌هنگامی که دانش‌آموزان به مدرسه می‌رفتند و زمان زیادی را در مدرسه سپری می‌کردند فرصتی برای پرورش استعداد آنان به آن معنای واقعی باقی نمی‌ماند، اما در شرایط کنونی این مشکل وجود ندارد، بنابراین اگر والدین بتوانند استعداد فرزندانشان را شناسایی کنند و در آن زمینه تسهیل‌گرباشند، نتایج خوبی را مشاهده خواهند کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در پایان ضمن معرفی کتاب «یادگیری خلاق، کلاس خلاق» گفت: جای خالی فضای گفت و شنود بین والدین و فرزندان در خانواده‌ها به وضوح احساس می‌شود؛ این اصطلاح با گفت‌وگو متفاوت است، وقتی که والدین و فرزندان به صورت مرتب برای مثال هفتگی یا روزانه ساعتی را به گفت‌و‌شنود اختصاص می‌دهند، این فرصت ایجاد می‌شود که بسیاری از حرف‌هایی که در ذهن دارند را مطرح کنند و از  مسائل و دغدغه‌های یکدیگر آگاه شوند، این اتفاق سبب تقویت رابطه عاطفی بین آنها می‌شود.