بایدن، ادامه دوستی با تل‌آویو و سیاستی که تغییر نخواهد کرد

به گزارش ایکنا، انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تأثیرگذاری خود را نه تنها در صحنه سیاست داخلی این کشور، بلکه بر سیاست سایر کشورهای جهان از جمله متحدان خود گذاشته و خواهد گذاشت. رژیم صهیونیستی، به عنوان یکی از مهمترین متحدان آمریکا در منطقه غرب آسیا، به شدت تحت تأثیر این انتخابات و سیاست‌های بایدن قرار گرفته و تغییرات احتمالی که در سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه ممکن است به وجود آید، سیاست‌های تل‌آویو و دولتمردان صهیونیست را نیز تغییر خواهد داد.

با توجه به روی کار آمدن بایدن به نظر می‌رسد که سیاست خارجی آمریکا در عرصه بین‌الملل با تغییراتی مواجه شود و شاهد تغییراتی در نوع نگاه دولت آمریکا به مسائل بین‌المللی از جمله خاورمیانه باشیم. با توجه به شرایط کنونی در انتخابات آمریکا، سؤال این است که سیاست‌های آمریکا در رابطه با غرب آسیا و رژیم صهیونیستی تا چه حد تغییر می‌کند و آیا سران این رژیم ممکن است حمایت‌های دولت ترامپ از خود را در خطر یا حداقل کمتر شدن ببینند؟

ماه عسلی که 4 سال طول کشید

آمریکا و دولت‌های این کشور (چه دموکرات و چه جمهوری‌خواه) همواره حفظ و توسعه منافع خود در غرب آسیا را در دستور کار دارند. این سیاست یک روز با افزایش روابط با دولت‌ها و سران خودکامه حوزه خلیج فارس و گاهی با اعمال فشار و سیاست‌هایی مانند تحریم علیه محور مقاومت و کشورهایی که حاضر به تأمین منافع آمریکا (مانند ایران و سوریه) نیستند، همراه است. اما در این میان وضعیت رژیم صهیونیستی با سایرین متفاوت است. این تفاوت از آن جهت است که تمامی دولت‌های آمریکا از ابتدای به وجود آمدن این رژیم منحوس در سرزمین فلسطین، سیاست خود در منطقه را در دفاع از رژیم صهیونیستی از طریق حمایت‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی قرار داده‌اند.

با این همه روابط واشنگتن و تل‌آویو همواره در یک مسیر مثبت قرار نداشته و در برخی دوره‌ها با چالش‌هایی رو‌به‌رو شده است. شاید اوج این چالش را بتوان در دوره دوم زمامداری باراک اوباما دید که توافق هسته‌ای با ایران و کاهش فشارها بر تهران باعث نگرانی مقامات رژیم صهیونیستی شد.

دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ را می‌توان به عنوان صفحه جدیدی در روابط بین واشنگتن و تل‌آویو دانست. انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس که مهر تأییدی بر حاکمیت رژیم صهیونیستی بر این شهر بود و تلاش برای عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با این رژیم(که در نهایت امارات متحده عربی و بحرین رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناختند) و از همه مهمتر خروج یکجانبه از توافق هسته‌ای و اعمال فشارهای اقتصادی شدید بر ایران؛ همه اینها در راستای امنیت و ثبات اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی رقم خورد.

احتمال بالای شکست ترامپ در انتخابات باعث شده که زمزمه‌هایی مبنی بر تغییر سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه به گوش برسد. تأکید بایدن بر بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران حتی با وجود احتمال پیش‌شرط‌هایی برای این کار، موضوعی نیست که به مذاق سران رژیم صهیونیستی خوش بیاید.

تنشی که از تهران خواهد آمد

روابط آمریکا و رژیم صهیونیستی در دوره ریاست‌جمهوری احتمالی بایدن چه تغییراتی خواهد کرد؟ بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، که با مسائلی مانند شیوع کرونا و عملکرد نامناسب دولتش در مقابله با این بیماری و اتهامات فساد مالی روبه‌رو است، بیش از هر زمان دیگری نیاز به کمک‌های آمریکا را حس می‌کند.

در تحلیل  Foreign Policy در مورد نقش انتخاب بایدن و تغییرات احتمالی در روابط واشنگتن و تل‌آویو آمده است: «برخی اعتقاد دارند که سیاست بایدن در خاورمیانه او را در مسیر برخورد با نتانیاهو و مخالفان وی قرار دهد. تمرکز مجدد ایالات متحده بر پیگیری مسیر دیپلماسی با ایران و شروع مذاکرات خاموش بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها ـ از جمله تعهد قاطع آمریکا به راه حل دو کشوری ـ مطمئناً درگیری بین بایدن و نتانیاهو را ایجاد می‌کند».

در ادامه این تحلیل با اشاره اقدامات ترامپ مانند خروج از توافق هسته‌ای با ایران، آمده است: «برخلاف ترامپ، بایدن به دنبال راه‌هایی برای همکاری مجدد با ایران در زمینه مسائل هسته‌ای و برقراری روابط دو جانبه واشنگتن با سازمان آزادی‌بخش فلسطین خواهد بود که ترامپ آن را کاهش داده است. دولت او احتمالاً متشکل از سیاستگذاران دوران اوباما خواهد بود که هنوز از دخالت‌های نتانیاهو در سیاست داخلی ایالات متحده انتقاد می‌کنند. نتیجه این امر می‌تواند نوعی تنش آرام بین اسرائیل و ایالات متحده که یادآور سال‌های اوباما است، باشد».

در بخش دیگری از این گزارش به نقل از دَن روتِم (Dan Rothem)، مشاور شیمون پرز، رئیس سابق رژیم صهیونیستی، آمده است: نتانیاهو سال‌های اوباما را به عنوان بازی دفاعی توصیف کرد و اکنون او با دولت ترامپ می‌تواند بازی هجومی خود را انجام دهد و پارامترهای درگیری با ایران و فلسطینی‌ها را تغییر شکل دهد. با دولت بایدن او(نتانیاهو) باید به دفاع برگردد.

این گزارش ادامه داده است: تنش‌ها بین واشنگتن و تل‌آویو لزوماً بلافاصله شعله‌ور نخواهند شد. بایدن از سال‌ها قبل با اسرائیل ارتباط دارد و سابقه این ارتباط به دیدار با گلدا مایر، نخست‌وزیر وقت اسرائیل در سال 1973 برمی‌گردد. هرگونه مذاکره با ایران ماه‌ها به طول می‌انجامد و با توجه به خروج ترامپ از توافق هسته‌ای 2015 ایران در سال 2018، پیچیده خواهد شد. ایالات متحده تحریم‌های اقتصادی دردناکی را علیه ایران وضع کرده و تهران برخلاف توافق اولیه، غنی‌سازی اورانیوم را از سر گرفت. بی‌اعتمادی به واشنگتن در ایران فقط عمیق‌تر شده است.

همچنین، در این گزارش با اشاره به بازگشت به توافق هسته‌ای از سوی بایدن آمده است: علاوه بر این، بایدن تنها به دنبال احیای توافق هسته‌ای نخواهد بود که توسط جمهوری‌خواهان و اسرائیل به عنوان یک توافق بد مورد انتقاد قرار گرفت. به گفته یک مقام سابق سیاست خارجی ایالات متحده و مشاور مبارزات انتخاباتی بایدن، بازگشت به پیمان «ایستگاه پایانی» در مسیر دستیابی به توافق هسته‌ای بلندمدت بوده که رسیدن به آن سخت‌تر است و دامنه گسترده‌تری از مسائل را پوشش می‌دهد. بایدن می‌خواهد محدودیت‌های برنامه موشک بالستیک ایران را در یک توافق جدید لحاظ کند و به حضور منطقه‌ای تهران در لبنان و سوریه بپردازد. تحلیلگران می‌گویند تحقق این امر به ظرافت دیپلماتیک نیاز دارد.

با این همه بعید به نظر می‌رسد که روابط دولت بایدن و رژیم صهیونیستی دچار تغییرات عمیق و مشکلات بزرگ شود. در واقع می‌توان گفت که با وجود انتظار تنش به دلیل احتمال بازگشت به میز مذاکره با ایران از سوی دولت بایدن و افزایش روابط واشنگتن با فلسطینیان، به دلیل نقش پر رنگ حضور رژیم صهیونیستی در پازل سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه، حداقل در کوتاه مدت تغییر جزئی داشته باشد.  

گزارش از محمدحسن گودرزی