میرجاوه گذرگاه آفتاب / خدمت ‎رسانی مواکب حسینی در مرزهای شرقی

به گزارش ایکنا، مستند «نعره حیدری»، روایتی از حضور زائران پاکستانی در مرزهای شرقی ایران برای شرکت در راهپیمایی عظیم اربعین است. هر ساله چند هزار زائر از همسایه شرقی کشورمان؛ پاکستان در ایام اربعین حسینی با همه سختی‌ها و مرارت‌های پیشرو از شهر‌هایی مانند کویته، هرات و ... ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کیلومتر را طی می‌کنند تا به مرز دو کشور در میرجاوه سیستان و بلوچستان برسند و از آنجا به سمت کربلای حسینی حرکت کنند. با توجه به جمعیت فراوان زوار، نیرو‌های مردمی امکانات رفاهی را در مرز میرجاوه در نظر گرفته‌اند و به استقبال از این زوار می‌روند. این مستند کوشیده تا بخشی از این ماجرای معنوی را روایت کند؛ روایت دل‌دادگی زوار پاکستانی برای زیارت سیدالشهدا(ع) از یک سو و حضور خادمانی که می‌توانستند در این ایام در مسیر اربعین گام بردارند، اما خدمت به زوار حسینی را در آن سوی کشورمان برگزیدند. این گزارش گفت‌و‌گویی است با علی مؤمنی، کارگردان و محمد ساسان، تهیه‌کننده این اثر که در ادامه با آن همراه می‌شویم:

 

چند سال اخیر بدون هر تبلیغاتی، اقشار جامعه، عاشقانه در  راهپیمایی اربعین حضور می‌یابند. علت این امر از دیدگاه شما چیست؟
ساسان – در ابتدا باید بگویم راهپیمایی اربعین تنها مختص به یک دهه اخیر نیست، چون در زمان صدام هم راهپیمایی اربعین به صورت محدود برگزار می‌شد، ولی سال ۸۲ برای اولین‌بار به شکل امروزی شاهد راهپیمایی بودیم. یادم می‌آید در آن سال من با دوربینی که داشتم از راهپیمایی فیلم گرفتم و همان زمان ایده ساخت یک مستند در ذهنم شکل گرفت. قدم ابتدایی را نیز در این رابطه، وحید امیرخانی با فیلم «لبیک» برداشت. در ادامه کار‌های دیگری هم تولید شد که همگی به آنچه در کربلا رخ می‌داد، می‌پرداختند.

 

با گذشت سال‌ها که آثار مختلفی در این رابطه ساخته شده، به این فکر افتادیم غیر از آنچه که در کربلا یا مرز ایران با عراق رخ می‌دهد، چه اتفاقات دیگری وجود دارد که باید آن را بازگو کنیم؟ در این زمان، ایده ساخت «نعره حیدری» در ذهنمان شکل گرفت، چون تا به حال کسی به زائرانی که از مرز پاکستان وارد ایران می‌شدند، توجهی نداشت. پس وقتی از مسائل و مشکلات مرز میرجاوه خبردار شدیم با علی مؤمنی که خود زاده آن منطقه است، تصمیم به ساخت این مستند گرفتیم، البته از همان ابتدا مصمم بودیم در ساخت مستند نگاهی بین‌المللی داشته باشیم، چون می‌دانستیم مخاطبان این دست تولیدات تنها هموطنان‎مان نیستند.

 

تک‌نگاری‌هایی که درباره اربعین در سینما رخ می‌دهد قادر است منجر به اتفاقات بیشتری در این حوزه شود. برای مثال شنیده‌ام مستندیی با نام «از کاراکاس تا کربلا» ساخته شده که در آن به این سفر زیارتی از قاره آمریکا تا کربلا توجه شده است. این موضوع نشان می‌دهد ادامه اربعین دیگر تنها به ایران خلاصه نشده، بلکه تمام دنیا را در بر گرفته است.

 

مؤمنی – در برگشت دیگر زائران به صورت یکپارچه باز نمی‌گردند، چون ممکن است عده‌ای به قم و برخی دیگر برای زیارت به مشهد بروند، پس همانند رفت آن حجم از زائران را شاهد نیستیم، البته پذیرایی مختصری از آن تعداد از زائران که به مرز میرجاوه می‌رسند صورت می‌گیرد.

 

ساسان - طبق آنچه در فیلم دیدیم به خوبی می‌توان متوجه شد آن‌ها از ابتدایی‌ترین امکانات در کشورشان بی‌بهره هستند، حتی آن‌ها برای آب آشامیدنی نیز با مشکل مواجه بودند، بنابراین وقتی وارد ایران می‌شوند و این پذیرایی و امکانات را می‌بینند، قدردان ملت ایران می‌شوند و این امر هم شعار یا بازسازی صحنه‌ها نیست. بگذارید شما را به صحنه‌ای از کار ارجاع دهم. در مرز پاکستان مأموران آن کشور به شکل بدی با زائران برای زدن مهر خروج برخورد می‌کنند، اما این اتفاق در خاک ایران با نهایت احترام رخ می‌دهد، پس جای تعجب نیست چنین قدردانی را از طرف آن‌ها شاهد باشیم. در ضمن اضافه کنم وقتی وزیر کشور پاکستان برای بازدید به زائرسرا آمد و امکانات و پذیرایی که از مردم پاکستان می‌شود را مشاهده کرد، او هم متشکر تلاش خادمان زائران امام حسین (ع) بود.

 

مؤمنی – فیلمبرداری این کار نزدیک به دو سال طول کشید، چون ترکیبی از سفر زائران را در دو سال مختلف برای مستند می‌خواستیم تا اتفاقات را به طور جامع‌تر نشان دهیم. لازم به ذکر است در ساخت این مستند با دشواری‌هایی هم مواجه بودیم، زیرا به دلیل مشکلاتی که در پاکستان وجود دارد، آن‌ها چندان تمایل ندارند کمبودهایشان در قالب فیلم به نمایش درآید، به همین جهت نتوانستیم تصویری از داخل پاکستان داشته باشیم. به هر حال امیدوارم به واسطه این فیلم‌ها کمی از مشکلات زائران پاکستانی در سال‌های دیگر برطرف شود.

 

ساسان – اینکه سربند لبیک یا خامنه‌ای را در یک پلان می‌بینید شاید در داخل ایران کاری سیاسی به نظر آید، اما در کشمیر، اندونزی و برخی کشور‌های دیگر این علاقه به امام(ره) و رهبری به واقع وجود دارد. برای مثال در کشمیر دیدم که زندگینامه شهید عباس بابایی و شهید رجایی در جمعی خوانده می‌شود و کسانی که مخاطب بودند گریه می‌کردند. باور این اتفاقات شاید برای کسانی که این گفت‌وگو را می‌خوانند سخت باشد، اما اگر به آنجا سفر کنید به وضوح این علاقه را می‌بینید.