ضرورت توجه ویژه به تربیت کودکان در دوران پیش از دبستان

اعظم نصیرپور، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با ایکنا از اردبیل، گفت: خانواده، نخستین و پایدارترین نهاد انسانی و بخشی کوچک و مؤثر از جامعه است که عناصر آن بر یکدیگر اثر گذارند و هر بحرانی که اجتماع را فراگیرد، خانواده نیز از آن تأثیر می‌گیرد و در مقابل، هر گاه خانواده گرفتار تزلزل و کاستی شود، آینده جامعه نیز به خطر می‌افتد؛ لذا هرچه بنیان اخلاقی و معنوی خانواده محکم‌تر باشد، بحران‌های احتمالی جامعه، کمتر متوجه آن می‌شود. براساس نظریات رسمی و معتبر علمی، شخصیت اولیه انسان در ۵ سال اول زندگی شکل می‌گیرد و خانواده‌ها باید به این نکته مهم و حساس در تربیت و نحوه برخورد با کودکان توجه بسیار ویژه‌ای داشته باشند.

وی افزود: تعلیم و تربیت در دوره پیش از دبستان در ساختار آموزشی بسیاری از جوامع و کشور‌ها جایگاه بسیار ارزشمند و حساسی دارد و یافته‌های پژوهشی بسیاری نشان‌دهنده اهمیت و ضرورت این دوره از آموزش‌ها در شکل‌دهی و موفقیت‌های تحصیلی کودکان، در دوره‌های بالاتر و نیز ارتقای کارایی درونی نظام‌های آموزشی است.

مشکلات اقتصادی؛ عامل اصلی کاهش آمار ازدواج و میزان فرزندآوری

این مدرس دانشگاه گفت: در چند سال اخیر شاهد کاهش آمار نرخ ازدواج و میزان فرزندآوری در کشورمان بوده‌ایم که عامل اصلی این تهدید جدی، مشکلات اقتصادی اعم از اشتغال و مسکن است. خانواده مهم‌ترین و مقدس‌ترین کانون اجتماع بشری است که به‌عنوان سنگ بنا و پایه اصلی جوامع از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است و این نهاد ارزشمند با گذشت زمان و در دوره‌های گوناگون زندگی انسان، دستخوش دگرگونی و تغییرات زیادی شده است.

این روانشناس و مشاوره خانواده گفت: گذر جوامع از سنتی به مدرنیته، دگرگونی‌های زیادی همچون دگرگونی در الگوی فرزندآوری به همراه داشته است، همچنین کاهش سقوط گونه، نرخ باروری در ایران اسلامی پیامد‌های گسترده‌ای داشته که محسوس‌ترین این پیامد‌ها کوچک‌تر شدن مستمر خانواده‌های ایرانی است که این متغیر از مهم‌ترین علل بروز آسیب‌های اجتماعی خانواده است.

وی تأکید کرد: از جمله اصلی‎ترین مصادیق آسیب‌های اجتماعی برآمده از کاهش نرخ رشد جمعیت، کاهش نرخ فرزندآوری و رواج الگوی بی‌فرزندی و تک‌فرزندی در جامعه می‌توان به کاهش بعد خانوار، دگرگونی ساختاری نهاد خانواده و روابط خانوادگی اشاره کرد که منجر به تضعیف و گسست روابط عاطفی بین اعضای خانواده و به‌ویژه همسران شده است. افزایش محسوس نرخ طلاق در سال‌های آغازین زندگی که معمولاً به‌صورت توافقی انجام می‌شود و فراتر از آن تشدید گسترده پدیده طلاق عاطفی، متغیری است که به شدت از دگرگونی الگوی فرزندآوری، کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری متأثر شده‌اند.

نصیرپور تصریح کرد: زنگ خطر پیری جمعیت با شیوع ویروس کرونا در کشور به صدا در آمده است، این در حالی است که تمامی فرزندانی که در ۶ ماهه نخست سال ۹۹ به دنیا می‌آیند قبل از کرونا شکل گرفته‌اند، اما نگرانی از نیمه دوم سال است، زیرا خانواده‌ها به‌واسطه ترس از مراجعه به مراکز درمانی، پیشگیری از بارداری را در نظر گرفته‌اند که این مقوله قطعاً در پاییز ۹۹ کاهش آمار فرزندآوری را نشان خواهد داد. روند کاهشی ازدواج طی تقریباً دو دهه اخیر، در روند کاهش موالید و باروری تأثیر گذاشته و نتیجه چنین شرایطی نگرانی از رشد منفی جمعیت بوده است.

وی با اشاره به اینکه کاهش فرزندآوری یک نگرانی جدی قلمداد می‌شود و قطعاً روی سایر زمینه‌ها نیز تأثیرگذار خواهد بود، گفت: اگر به‌درستی برنامه‌ریزی‌ها انجام شود، قطعاً جمعیت می‌تواند پشتوانه یک مملکت باشد.