کرونا قاچاق کودکان به ایران را افزایش داد

فاطمه اشرفی، مدیر و رئیس هیئت امنای انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده، در گفت‌وگو با ایکنا، به تشریح تأثیر شیوع کرونا بر مهاجرت و قاچاق کودکان به ایران پرداخت و گفت: موضوع کرونا به حدی جدی و در عین حال جدید است که در خصوص ابعاد مختلف تأثیرات آن پژوهش و مطالعه نشده و به حدی ابعاد پزشکی این بیماری غالب است که بر ابعاد اجتماعی آن مطالعه‌های گسترده صورت نگرفته است.

وی با اشاره به اینکه ماه‌های اول شیوع کرونا، موجی در کشور ایجاد و شاهد بازگشت مهاجران اقتصادی از ایران به کشور افغانستان بودیم، گفت: در این موج حدود 150 هزار نفر به افغانستان بازگشتند؛ این افراد کسانی بودند که به صورت فصلی به ایران وارد و پس از کار در ایران به کشورشان بازمی‌گشتند.

اشرفی تصریح کرد: با شیوع کرونا شاهد روند کاهش جمعیت مهاجران برخلاف روند معمول و ادعاها و اخباری که مطرح شد، نبودیم. در روند بازگشت نیز تمام کسانی که بازگشتند، مهاجران غیرقانونی و اقتصادی بودند؛ افراد مجردی که به بهانه کار به ایران آمده بودند و به دلیل کاهش فعالیت‌های اقتصادی به افغانستان بازگشتند؛ اما مسئله اینجاست که همزمان با همین اتفاق(کاهش فعالیت‌های اقتصادی در ایران) در داخل افغانستان نیز با نامناسب بودن شرایط اقتصادی در کنار مسائل امنیتی، تأثیر شیوع کرونا را چندین برابر کرده بود و همین مسئله موجب شد شاهد بازگشت چندین برابری مهاجران به ایران باشیم.

افزایش قاچاق کودکان به کشور در ماه‌های اخیر

وی از افزایش مهاجرت اقتصادی و کاهش پناهندگی به معنای عام یعنی آنچه که براساس کنوانسیون‌های بین‌المللی مهاجرت تعبیر می‌شود، خبر داد و گفت: در طول این ایام به خصوص در ماه‌های اخیر با موج دیگری روبه‌رو هستیم و آن مهاجرت کسانی است که به بهانه گرفتن کارت حمایت تحصیلی و استفاده از خدمات رایگان مدرسه‌ها و نظام آموزشی در حال عزیمت به ایران هستند که متأسفانه ورود این افراد نیز غیرقانونی و قاچاق است.

اشرفی اضافه کرد: این افراد وقتی به ایران وارد می‌شوند انتظار دریافت حمایت‌های مختلف دارند و این انتظار نه تنها آموزش بلکه بهداشت، خدمات اجتماعی، امنیت، تردد و ... را نیز شامل می‌شود.

وی در پاسخ به اینکه آیا کاهش تعداد کودکان کار خیابان طی این مدت را رد می‌کنید؟ گفت: در ماه‌های نخست شیوع کرونا، با توجه به شرایط قرنطینه کشور، بچه‌ها در خیابان نبودند، اما این مسئله به معنای توقف روند قاچاق کودکان به ایران نبود. سود و منفعتی که قاچاق کودک به ایران و کار کودکان در ایران دارد به حدی زیاد است که اصلاً قاچاقچیان کاری به شیوع کرونا و عواقب آن ندارند و روند قاچاق این کودکان همچنان در جریان است.

خانواده‌های بیشتری بچه‌های خود را به قاچاق‌برها می‌دهند

رئیس هیئت امنای انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده، هشدار داد: چندین برابر مشکلات اقتصادی و اجتماعی که همزمان با شیوع کووید 19 در ایران اتفاق افتاده است، به دلیل ضعف ساختارهای داخلی افغانستان در این کشور ظهور پیدا کرده و به همان نسبت تأثیرات اقتصادی بر خانواده‌های فقیر نیز بیشتر بوده، همین مسئله موجب شده تعداد بیشتری از والدین بچه‌های خود را در اختیار قاچاق‌برها برای آوردن به ایران و قرار دادن آنها در چرخه کار غیرقانونی بگذارند.  

وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به غیرحضوری شدن آموزش‌ها در ایران آیا امکان آموزش کودکان اتباع وجود دارد؟ گفت: مسئله برای خانواده‌های این کودکان اصلاً آموزش نیست. بچه‌ها در اینجا حتی از سوی خانواده‌های خودشان نیز مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند. اکنون حضور کودکان در مدارس غیرحضوری است اما در بسیاری از موارد شاهد هستیم که دغدغه خانواده آموزش بچه‌ها نیست بلکه استفاده از ارزش افزوده‌های قانونی است که در کنار کارت حمایت تحصیلی ایجاد می‌شود.

اشرفی با اشاره به اینکه کارت حمایت تحصیلی به ابزاری برای مهاجرت غیرقانونی به ایران تبدیل شده است، گفت: در سال نخست تصویب این قانون، 25 هزار نفر وارد چرخه آموزش شدند؛ یعنی 25 هزار نفر فاقد مدرک اقامت در ایران و این عدد در سال تحصیلی گذشته به 175 هزار نفر رسید. این موضوع نشان از آن دارد که متأسفانه بسیاری از افراد از این امتیار و فرصتی که در ایران ایجاد شده، سوء استفاده می‌کنند. این مسئله بار سنگینی بر دوش وزارت آموزش و پرورش گذاشته و این نگرانی را ایجاد کرده است که در آینده به ضد ارزش تبدیل شود و خانواده‌هایی که به صورت قانونی در ایران زندگی می‌کنند نیز با کاهش یا عدم دریافت حق قانونی تحصیل فرزندانشان مواجه شوند.

مدیر انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده با اشاره به اینکه بسیاری از خانواده‌های مهاجر غیر ایرانی در کنار خانواده‌های محروم ایرانی زندگی می‌کنند، گفت: همچنان که معاون آموزش و پرورش اشاره کرد، حدود سه و نیم و تا چهار میلیون کودک ایرانی زیر خط فقر و جزء اقشاری هستند که باید برای دسترسی آنها به سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای لازم برای بازنماندن از تحصیل، تلاش کرد.