نوجوان عاشورایی چه ویژگی‌هایی دارد
حجت‌الاسلام شجاعی‌فرد با بیان اینکه بسیاری از روایات عاشورا به نقل از کودکان و نوجوانان حاضر در واقعه کربلا ماندگار شده‌اند، ادب، شجاعت، معرفت بالای دینی و اطاعت از امام را از ویژگی‌های این کودکان و نوجوانان برشمرد.
حجت‌الاسلام‌‌والمسلمین امرالله شجاعی‌فرد، پژوهشگر تاریخ اسلام، در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، به بیان ویژگی‌های نوجوان عاشورا پرداخت و گفت: طبق نقل تاریخ در کاروان کربلا 83 نفر زن و کودک حضور داشتند و از این تعداد 30 نفر را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دادند. فلسفه همراهی این کودکان با کاروان چیست؟ امام در جواب اعتراضی که به همراهی زنان و کودکان به ایشان کرده بودند، فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ قَدْ شَاءَ أَنْ يَرَاهُنَّ سَبَايَا» این زنان و کودکان به مشیت الهی اسیر می‌شوند. حتماً در پس این مشیت الهی یک فلسفه و حکمت عقلی وجود داشت. شاید در ابتدا معلوم نبود اما با گذشت زمان، همین کودکان و نوجوانان مانند امام باقر(ع) راوی حادثه کربلا می‌شوند و این حادثه را به نسل‌های بعدی منتقل می‌کنند و اگر آنها نبودند این حادثه منتقل نمی‌شد.
وی اظهار کرد: بسیاری از روایات حادثه کربلا به نقل امام باقر(ع) چهار ساله نقل شده است. به تدریج معلوم می‌شود فلسفه همراهی این جمع آسیب‌پذیر در یک حادثه بزرگ و خونین چه بوده است. از این تعداد 30 نفر، شاید 10 یا پانزده نفر معروف هستند، از علی‌اصغر به عنوان آخرین سرباز امام گرفته تا رقیه(س) سه ساله تا امام باقر(ع) چهار ساله، قاسم‌بن الحسن 10 یا 11 ساله، عبدالله‌بن حسن، تا فرزندان حضرت زینب(س)، عون‌بن عبدالله و محمدبن عبدالله و عمربن جناده انصاری که از شهدای نوجوان کربلا هستند.
شجاعی‌فرد ادامه داد: عَمرو بن جُناده انصاری کسی است که پدرش در کربلا به شهادت می‌رسد و بعد از آن زره به تن می‌کند و به سمت میدان می‌رود. حضرت اباعبدالله(ع) وقتی او را دیدند، فرمودند: «مانع او شوید، پدر او شهید شده، داغ دیگری بر دل مادرش نماند.» او پاسخ می‌دهد: مادرم مرا تجهیز کرده است. همچنین فرزندان حضرت مسلم، عمربن الحسن و افراد دیگری که نامشان در این حادثه ذکر شده است از دیگر هدای کودک هستند. آنچه به عنوان یک پیام می‌تواند به نسل ما منتقل شود و ما باید آنها را به نسل‌های بعدی برسانیم این است که بدانیم ویژگی این کودکان و نوجوانان چیست. اولین ویژگی آنها ولایت‌مداری و اطاعت از امام و رهبرشان بود. آنها رهبرشناس بودند و اهل چون و چرا کردن در دستورات نبودند.
وی با بیان اینکه ولایت‌پذیری امتحان بزرگی است که شیعه در طول تاریخ درباره این مسئله امتحان شده و ریزش‌ها داشته است، گفت: واقفیه، اسماعیلیه و ... همه ریزش‌های امتحان ولایت هستند. مردم کوفه هم به همین شکل، ولایت مسلم را که فرستاده امام بود، نپذیرفتند، در حالی که ولایت او همان ولایت امام حسین(ع) بود. روحیه ولایت‌پذیری در کودکان و نوجوانان موج می‌زد.
شجاعی‌فرد شهامت را ویژگی دیگر کودکان و نوجوانان عاشورا دانست و افزود: در نقل‌ها آمده است قاسم‌بن‌الحسن 35 نفر از سپاهیان عمر سعد را کشت و عون‌بن عبدالله 21 نفر را از پای در آورد. حتی اگر این نقل‌ها صحیح نباشد و آنها یک یا دو نفر از سپاه مقابل را کشته باشند، این نشان‌دهنده توانایی آنها در نبرد رویاروی با بزرگسالان و نشان‌دهنده توانمندی رزمی آنها است که مبتنی بر تمرین و ورزش‌های سنگین بود. این موضوع یادآور می‌شود جوان و نوجوان امروز ما باید خود را از لحاظ جسمی آماده کند و بتواند توانمندی رزمی خود را بالا ببرد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: ویژگی بعدی آنها رعایت و تمرین ادب و اجازه گرفتن از بزرگ‌تر در کارهاست. شما می‌بینید هر کدام از آنها که بخواهد به سمت میدان برود اجازه می‌گیرند و در نهایت تابع نظر امام هستند و به امامشان احترام می‌گذارند. این امری است که نوجوان ما باید آن را سرمشق خود قرار دهد و بدون اطلاع و مشورت با بزرگ‌ترها عملی انجام ندهد. پیش‌دستی نکند. نظر بزرگ‌ترها اگرچه مخالف نظرشان باشد، بپذیرند. ویژگی دیگر نوجوانان کربلا، معرفت بالای دینی و جانبازی در راه اسلام است. این معرفت چنان است که نوجوان دوازده یا سیزده ساله‌ای به نام قاسم در پاسخ امام که فرمودند مرگ از نگاه تو چگونه است؟ بگوید: «احلی من‌العسل» نه مثل عسل، شیرین‌تر از عسل است. جوان امروز باید در این مسیر سیر کند، مطالعه کند و به درک عمیق برسد.
وی گفت: ویژگی بعدی، توجه به نماز و ارتباط با خداست که آن را در کودکان و نوجوانانی که حتی به سن تکلیف نرسیده‌اند، می‌بینیم. به گونه‌ای که نقل کرده‌اند طفلان مسلم پیش از شهادت از قاتل خود می‌خواهند که اجازه دهد نماز بخوانند. نماز امر مهمی است و تجلی بسیار زیادی در واقعه عاشورا دارد. ما شهید نماز داریم. نکته بعدی حس مسئولیت‌پذیری نسبت به کوچک‌تر از خود است. درباره طفلان مسلم آمده است که در هنگام شهادت، پسر بزرگ‌تر می‌گوید اول مرا بکش چون مادرم ابراهیم را به من سپرده است. آنها بی‌تفاوت نیستند. اینها بخشی از ویژگی‌های نوجوان عاشورایی است.
شجاعی‌فرد تصریح کرد: آنها به عنوان یک رسانه سالیان سال پیام نهفته در کربلا را به همه قرون می‌رسانند و باعث ابدی بودن این پیام می‌شوند و به خوبی از عهده این نقش برمی‌آیند. این نشان می‌دهد که نوجوانان می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند. آنها مدیران و هدایت‌گران نسل بعدی هستند، لذا باید در آشنایی آنها با ویژگی‌هایی که از نوجوانان عاشورایی یاد گرفتیم تلاش کنیم تا ما هم این پیام را به نسل بعدی برسانیم. نگاه و معرفت عاشورایی چنان است که شکست برای آنها معنا ندارد؛ این نگاه به «احدی‌الحسنین» (یکی از دو سرانجام زیبا) می‌اندیشد؛ یا پیروزی یا شهادت که هر دو پیروزی هستند. این نگاه قرآنی نگاه نوجوان عاشورایی است.
انتهای پیام
