حجتالاسلام والمسلمین عباس شفیعینژاد، مدیرگروه اقتصاد مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و عضو هیئتمدیره انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه، در گفتوگو با ایکنا، درباره سیره اقتصادی امام حسین(ع) و ظرفیت هیئات مذهبی برای کمک به رونق اقتصادی اظهار کرد: شیوه اباعبدالله الحسین(ع) در مسائل اقتصادی برگرفته از اصول کلی حاکم بر قوانین اسلام است. عدالت یکی از این اصول است. البته موارد دیگری در دین مبین اسلام وجود دارد اما آنچه بنده بر آن تأکید دارم بخش سوم در اقتصاد است. این بخش که چند سالی است در اقتصاد متعارف مطرح شده از یک طرف به دلیل شکست بازار و عدم دستیابی اقتصاد به اهداف خود از جمله تامین عدالت، رفع فقر و تحقق رفاه به وجود آمد.
بیشتر بخوانید:
وی افزود: از سوی دیگر شکست طرحهای دولت برای تأمین مالی فقرا و اینکه همه برنامهریزیهای متمرکز و مالکیتها در دست دولت باشد و دخالتی حداکثری به عنوان طرحی کمونیستی با شکست مواجه شد در پدید آمدن این بخش مؤثر بود. از این جهت اقتصاددان برای رفع فقر روی بخش سوم اقتصاد متمرکز شدند که کمکهای داوطلبانه افراد برای برطرف کردن فقر و توازن نسبی ثروت در جامعه است.
این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: بخش سوم به عنوان یک وصله به اقتصاد امروزی چسبید و در ذات نطام سرمایهداری و کمونیستی وجود نداشت. در اقتصاد اسلامی و سیره امام حسین(ع) و بقیه ائمه نیز مشاهده میکنیم که آنان دنبال تحقق این هدف هستند. یکی از منسجمترین مباحث، تمرکز بر برطرف کردن فقر و ایجاد توازن ثروت در جامعه است. خداوند در آیه هفتم سوره حشر در مورد تقسیم غنایم این بحث را مطرح و در ادامه به ما تأکید میکند که اصل اساسی حاکم بر اقتصاد اسلامی همین موضوع است.
تحقق عدالت هدف همه انبیای الهی است و توزان ثروت نیز در اقتصاد اسلامی اصلی اساسی است لذا باید با استفاده از محوریت مساجد و هیئات، جهش تولید را تا آنجا که میتوانیم عملیاتی کنیم تا به عنوان یک الگو به دنیا نیز معرفی شود
حجتالاسلام شفیعینژاد گفت: خداوند متعال در این آیه فرموده است: «ما أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ؛ آنچه خدا از دارايى ساكنان آن قريهها عايد پيامبرش گردانيد از آن خدا و از آن پيامبر او و متعلق به خويشاوندان نزديك وى و يتيمان و بينوايان و درراهماندگان است تا ميان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه را فرستاده او به شما داد آن را بگيريد و از آنچه شما را باز داشت بازايستيد و از خدا پروا بداريد كه خدا سخت كيفر است» رویکرد اقتصاد اسلامی و هدفگذاری آن و چیزی که همه انبیاء و اولیای الهی به دنبال آن هستند در این اصل مترقی اقتصاد اسلامی یعنی تقسیم منابع اولیه ثروت تجلی پیدا کرده است. از معادن گرفته تا زمین و ثروت دریایی باید در راستای تحقق این اصل مورد استفاده قرار گیرند و ثروت در اختیار عدهای اندک نباشد.
جایگاه توازن ثروت در اقتصاد اسلامی
عضو هیئتمدیره انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه با اشاره به جایگاه توازن ثروت در اقتصاد اسلامی تصریح کرد: سنگ بنای اقتصاد اسلامی روی این مسئله است که توازن ثروت در جامعه اتفاق بیفتد. تأکید آیات قرآن بر عدالت به کرات مشاهده میشود تا جایی که علامه طباطبایی در تفسیر المیزان میفرمایند علاوه بر احکام مالی واجب همانند خمس و زکات که در اسلام وجود دارد آیاتی که دلالت بر انفاق دارند فقط به مالیات واجب مربوط نیستند بلکه انفاق اقدامی برای تحقق عدالت در جامعه است؛ هرچند در سایر احکام مالی دیده نشده باشد.
وی ادامه داد: اگر همه مالیاتهای اسلامی پرداخت شد و توازن ثروت حاصل نشد، انفاق برای تحقق عدالت واجب است. واقعیتی را باید مورد تأکید قرار دهیم که الان در بسیاری از کشورهای دنیا علیرغم اینکه نهادهای غنی همانند هیئت و مسجد وجود ندارد اما کمکهای داوطلبانه مردم بسیار زیاد است و باید به این موضوع مهم اعتراف کنیم. تعداد خیریهها در آنجا بسیار زیاد است و حدود 3 تا 4 درصد تولید ناخالص داخلی کشورهای توسعهیافته از محل کمکهای مردمی است که ما از آن با عنوان کمکهای مؤمنانه یاد میکنیم اما علیرغم فرهنگ غنی دینی در کشور، بر اساس آمارهای کمیته امداد و سایر نهادها حدود یک درصد از تولید ناخالص داخلی ما از محل کمکهای خیریه است.
مدیرگروه اقتصاد مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: این موضوع نشان میدهد که ما از ظرفیتها و امکاناتی که برای ما وجود دارد استفاده نکردهایم. یکی از این ظرفیتها هیئات مذهبی هستند. امروزه با شیوع کرونا که بسیاری از افراد توانایی مالی و کسب و کار خود را از دست دادهاند باید از هیئات و مساجد در راستای توازن ثروت استفاده و به نهادسازی دست بزنیم. باید هیئات را به گونهای سازماندهی کنیم که هر کدام از آنها مسئول توازن ثروت در بخشی از جامعه باشند.
حجتالاسلام شفیعینژاد تأکید کرد: پیشنهاد شخص بنده این است که شعار «هر هیئت یک کارگاه تولیدی» را پیگیری کنیم. در سال جهش تولید قرار داریم و بارها تأکید شده که این شعارها صرفا شعاری آرمانی نیست، بلکه منطبق با واقعیات است. شعار امسال هم با توجه به شرایط کرونایی مطرح شد و یکی از پیش زمینههای توازن ثروت در جامعه نیز همین جهش تولید است. اگر به یک رونق نسبی دست پیدا نکنیم همیشه وابستگی به دلار در اقتصاد ما اثرگذار است و قیمتها را بالا و پائین و به اقشار ضعیف فشار وارد میکند لذا فقط رونق تولید میتواند این مشکل را حل کند.
عضو هیئتمدیره انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه یادآور شد: اگر هر هیئت تبدیل به یک کارگاه تولیدی شود و سازمانهای هماهنگکننده هیئات همانند سازمان تبلیغات اسلامی، برنامهای تدوین و اقدامات این هیئات را پیگیری کنند گامی اساسی در راستای رونق تولید برداشته شده است و اهداف اصلی اباعبدالله الحسین(ع) در تحقق عدالت که در کلمات و فرمایشات ایشان متجلی است محقق میشود.
این کارشناس اقتصاد اسلامی در پایان به اشاره به اهداف اولیای الهی گفت: البته تحقق عدالت هدف همه انبیای الهی است و توزان ثروت نیز در اقتصاد اسلامی اصلی اساسی است لذا باید با استفاده از محوریت مساجد و هیئات، جهش تولید را تا آنجا که میتوانیم عملیاتی کنیم تا به عنوان یک الگو به دنیا نیز معرفی شود.
انتهای پیام