یک متخصص روانشناسی بالینی تشریح کرد؛
مراحل حل و فصل هیجانات دردناک سوگ / بهترین اقدام برای التیام داغ‌دیدگان بیماران کرونایی
یک متخصص روانشناسی بالینی ضمن اشاره به مراحل حل و فصل هیجانات دردناک سوگ طبیعی و پیچیده در زمان بحران کرونا، گفت: بهترین اقدام در مواجهه با سوگ در این ایام این است که به فرد سوگوار و اطرافیانش اجازه دهند تا سوگ را آن گونه که احساس می‌کنند بپذیرند.
غلامعباس کوچکی، متخصص روانشناسی بالینی و مدرس دانشگاه، در گفتوگو با ایکنا، اظهار کرد: در بحران ناشی از همهگیری ویروس کرونا خوشبختانه اکثریت افراد مبتلا بهبود پیدا می‌کنند، اما در خانواده‌هایی که عزیزی را از دست می‌دهند به دلیل برگزار نشدن آیین خاکسپاری و تعاملات مرسوم سوگواری، که نقش مهمی در تسهیل فرایند سوگواری دارد، مراحل حل و فصل هیجانات دردناک سوگ دشوار می‌شود.
وی افزود: در چنین مواقعی ابتدا باید متخصصان روانشناسی ورود کرده و راهنمایی و مشاوره‌های بالینی خود را ارائه دهند. اما معمولاً اطرافیانی که قصد آرام کردن این افراد را دارند میتوانند در نقش یک همدم با انجام اقداماتی، موجب کاهش آلام و فشار ناشی از عدم ابراز سوگ آنها شوند؛ لذا باید شرایطی را فراهم کنند تا افراد در مورد احساسات و نگرانی‌های خود، اعم از درد و رنج، غم، اضطراب و تنهایی صحبت کنند. این خود موجب تخلیه هیجانات منفی خواهد شد.
این متخصص روانشناسی بالینی در خصوص بعضی از نگرانی‌های شایع و نحوه پاسخگویی به آنها در خانواده‌های داغدار، گفت: ترس از ابتلا و متعاقب آن مرگ خود یا سایر اعضای خانواده یکی از نگرانی‌های این اتفاق است؛ لذا ابتدا باید خوب به حرفهای افراد داغدیده گوش کرد و به آنها بگوییم که این نگرانی کاملاً طبیعی است و سپس توضیح دهیم که این ویروس همانند یک ویروس سرماخوردگی است و مرگ معمولاً در اثر نقص ایمنی یا بیماری‌های زمینه‌ای رخ میدهد و در موارد کمی منجر به مرگ می‌شود. باید به آنها توضیح دهیم که فوت عزیز شما به معنای آن نیست که همه مبتلایان به این بیماری جان خود را از دست می‌دهند، چراکه اکثر مبتلایان به بیماری بهبود پیدا می‌کنند.
کوچکی ادامه داد: بیشتر مردم وقتی کسی را که دوستش دارند از دست می‌دهند، رنج عمیق و شدیدی را تجربه می‌کنند. سوگ هر چند رنج‌آور و گاه بسیار شدید است، اما بخشی از زندگی است؛ در بیشتر اوقات، فرد سوگوار بدون نیاز به کمک تخصصی و مداخله‌ای بهبود می‌یابد و به زندگی عادی بازمی‌گردد.
وی در ادامه به علائم سوگ طبیعی اشاره کرد و گفت: افراد سوگوار معمولاً از علائم خاصی شکایت دارند؛ لذا باید ضمن ابراز همدلی و سخت بودن تجربه به آنها بگوییم که این علائم، نشانه واکنش طبیعی و سالم فرد سوگوار به از دست دادن عزیزشان است. علائم روانی مانند کرختی، بی‌تفاوتی یا ناتوانی در درک احساس شادی یا غم، خشم و عصبانیت از جمله این موارد هستند. البته جستوجوی مداوم فرد از دست رفته و یا اشتیاق زیاد برای بازگشت فرد متوفی، علائم جسمی مانند حس لرز در بدن، ضعف و خستگی، بی‌اشتهایی، تهوع و کم‌اشتهایی و یا خشکی دهان و حتی مشکلاتی مانند کابوس‌های شبانه، کناره‌گیری از جمع و عدم تمایل به شرکت در فعالیت‌های معمول از دیگر این موارد است.
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه واکنش‌های ناشی از سوگ یک تجربه بسیار شخصی است و سوگ درست یا غلط نداریم، گفت: رفتار افراد سوگوار به عوامل متفاوتی مانند نحوه فوت و نوع رابطه با فرد ازدست رفته و وجود عوامل حمایتی و ویژگی‌های شخصیتی افراد بستگی دارد؛ لذا برای مقابله با این فشارها، صحبت کردن و کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده و دوستان میتواند مفید باشد.
وی افزود: در چنین مواقعی ابتدا باید متخصصان روانشناسی ورود کرده و راهنمایی و مشاوره‌های بالینی خود را ارائه دهند. اما معمولاً اطرافیانی که قصد آرام کردن این افراد را دارند میتوانند در نقش یک همدم با انجام اقداماتی، موجب کاهش آلام و فشار ناشی از عدم ابراز سوگ آنها شوند؛ لذا باید شرایطی را فراهم کنند تا افراد در مورد احساسات و نگرانی‌های خود، اعم از درد و رنج، غم، اضطراب و تنهایی صحبت کنند. این خود موجب تخلیه هیجانات منفی خواهد شد.
این متخصص روانشناسی بالینی در خصوص بعضی از نگرانی‌های شایع و نحوه پاسخگویی به آنها در خانواده‌های داغدار، گفت: ترس از ابتلا و متعاقب آن مرگ خود یا سایر اعضای خانواده یکی از نگرانی‌های این اتفاق است؛ لذا ابتدا باید خوب به حرفهای افراد داغدیده گوش کرد و به آنها بگوییم که این نگرانی کاملاً طبیعی است و سپس توضیح دهیم که این ویروس همانند یک ویروس سرماخوردگی است و مرگ معمولاً در اثر نقص ایمنی یا بیماری‌های زمینه‌ای رخ میدهد و در موارد کمی منجر به مرگ می‌شود. باید به آنها توضیح دهیم که فوت عزیز شما به معنای آن نیست که همه مبتلایان به این بیماری جان خود را از دست می‌دهند، چراکه اکثر مبتلایان به بیماری بهبود پیدا می‌کنند.
کوچکی ادامه داد: بیشتر مردم وقتی کسی را که دوستش دارند از دست می‌دهند، رنج عمیق و شدیدی را تجربه می‌کنند. سوگ هر چند رنج‌آور و گاه بسیار شدید است، اما بخشی از زندگی است؛ در بیشتر اوقات، فرد سوگوار بدون نیاز به کمک تخصصی و مداخله‌ای بهبود می‌یابد و به زندگی عادی بازمی‌گردد.
وی در ادامه به علائم سوگ طبیعی اشاره کرد و گفت: افراد سوگوار معمولاً از علائم خاصی شکایت دارند؛ لذا باید ضمن ابراز همدلی و سخت بودن تجربه به آنها بگوییم که این علائم، نشانه واکنش طبیعی و سالم فرد سوگوار به از دست دادن عزیزشان است. علائم روانی مانند کرختی، بی‌تفاوتی یا ناتوانی در درک احساس شادی یا غم، خشم و عصبانیت از جمله این موارد هستند. البته جستوجوی مداوم فرد از دست رفته و یا اشتیاق زیاد برای بازگشت فرد متوفی، علائم جسمی مانند حس لرز در بدن، ضعف و خستگی، بی‌اشتهایی، تهوع و کم‌اشتهایی و یا خشکی دهان و حتی مشکلاتی مانند کابوس‌های شبانه، کناره‌گیری از جمع و عدم تمایل به شرکت در فعالیت‌های معمول از دیگر این موارد است.
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه واکنش‌های ناشی از سوگ یک تجربه بسیار شخصی است و سوگ درست یا غلط نداریم، گفت: رفتار افراد سوگوار به عوامل متفاوتی مانند نحوه فوت و نوع رابطه با فرد ازدست رفته و وجود عوامل حمایتی و ویژگی‌های شخصیتی افراد بستگی دارد؛ لذا برای مقابله با این فشارها، صحبت کردن و کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده و دوستان میتواند مفید باشد.
وی با بیان اینکه بهترین کار در مواجهه با سوگ در این ایام این است که به فرد سوگوار و اطرافیانش اجازه دهند تا سوگ را آن گونه که احساس می‌کنند، بپذیرند، گفت: به‌طور مثال، قبول کند که احساس غم، خشم، دلتنگی یا فقدان شدید داشته باشند. در این ایام مادری بعد از فوت همسرش می‌گفت پسرم در اتاق می‌رود و گریه می‌کند و این مسئله مادر را خیلی ناراحت کرده بود. اما باید گفت که در برابر رفتار‌های سوگواری مانند گریه کردن، ابراز غم و خشم نباید مقاومت کرد و گریه کردن و یا صحبت کردن در مورد متوفی و ابراز غم و غصه به فرآیند حل سوگ کمک می‌کند.
این متخصص روانشناسی بالینی تأکید کرد: گریه کردن بخشی از فرایند طبیعی سوگواری در فقدان افراد بسیار نزدیک و مهم زندگی است. شدت سوگ معمولاً در بیشتر افراد پس از گذشت شش هفته کاهش می‌یابد و انتظار می‌رود که پس از یک سال، فرد کاملاً با فقدان کنار آمده و به زندگی عادی باز گردد.
وی در ادامه به علائم سوگ پیچیده اشاره کرد و گفت: اگر علائم شدید سوگ بیش از شش هفته باشد و یا افکار خودکشی وجود داشته باشد، باید به سوگ پیچیده فکر کنید. نوع رابطه‌هایی که فرد در طول زندگی با متوفی داشته و ماهیت مرگ، مانند مرگ ناگهانی، مثلاً بر اثر کرونا یا تصادف یا مرگ خشن نیز عوامل خطر برای ایجاد سوگ پیچیده هستند. سوگ پیچیده نوعی سوگ است که طولانی‌تر و یا شدیدتر است و بازگشت به روال عادی زندگی را با مشکل مواجه می‌کند؛ لذا ضروری است که در این موارد حتماً به پزشک و روانشناس متخصص در نزدیکترین مرکز بهداشتی مراجعه کنند.
کوچکی تصریح کرد: اعضای خانواده در چنین مواقعی باید با یکدیگر در مورد احساساتشان صحبت کنند و به یکدیگر اجازه دهند که گریه کرده و احساسات و ناراحتی خود را ابراز کنند. توصیه می‌شود با کسانی که احساسات آنها را درک می‌کنند و برای آنها احترام و اهمیت قائل هستند، حرف بزنند. پیشنهاد می‌شود که به منظور جلوگیری از انتقال بیماری به افراد، فعلاً مراسم ختم انجام ندهند و پس از پایان بحران کووید-۱۹ مراسمی شایسته برای عزیز از دست رفته‌شان برگزار کنند.
وی با تأکید بر استفاده خانواده‌های متوفی از امکانات و ارتباطات مجازی در قالب صوتی و تصویری با اقوام و آشنایان به صورت روزانه، گفت: انجام فعالیت‌های روزمره زندگی مانند تغذیه، ورزش، خواب کافی، نوشتن افکار و احساسات مختلف در مورد فرد از دست رفته و خاطرات او در کنار تمرین‌های آرام‌سازی در تسهیل روند سوگواری کمک کننده است.
انتهای پیام این متخصص روانشناسی بالینی تأکید کرد: گریه کردن بخشی از فرایند طبیعی سوگواری در فقدان افراد بسیار نزدیک و مهم زندگی است. شدت سوگ معمولاً در بیشتر افراد پس از گذشت شش هفته کاهش می‌یابد و انتظار می‌رود که پس از یک سال، فرد کاملاً با فقدان کنار آمده و به زندگی عادی باز گردد.
وی در ادامه به علائم سوگ پیچیده اشاره کرد و گفت: اگر علائم شدید سوگ بیش از شش هفته باشد و یا افکار خودکشی وجود داشته باشد، باید به سوگ پیچیده فکر کنید. نوع رابطه‌هایی که فرد در طول زندگی با متوفی داشته و ماهیت مرگ، مانند مرگ ناگهانی، مثلاً بر اثر کرونا یا تصادف یا مرگ خشن نیز عوامل خطر برای ایجاد سوگ پیچیده هستند. سوگ پیچیده نوعی سوگ است که طولانی‌تر و یا شدیدتر است و بازگشت به روال عادی زندگی را با مشکل مواجه می‌کند؛ لذا ضروری است که در این موارد حتماً به پزشک و روانشناس متخصص در نزدیکترین مرکز بهداشتی مراجعه کنند.
کوچکی تصریح کرد: اعضای خانواده در چنین مواقعی باید با یکدیگر در مورد احساساتشان صحبت کنند و به یکدیگر اجازه دهند که گریه کرده و احساسات و ناراحتی خود را ابراز کنند. توصیه می‌شود با کسانی که احساسات آنها را درک می‌کنند و برای آنها احترام و اهمیت قائل هستند، حرف بزنند. پیشنهاد می‌شود که به منظور جلوگیری از انتقال بیماری به افراد، فعلاً مراسم ختم انجام ندهند و پس از پایان بحران کووید-۱۹ مراسمی شایسته برای عزیز از دست رفته‌شان برگزار کنند.
وی با تأکید بر استفاده خانواده‌های متوفی از امکانات و ارتباطات مجازی در قالب صوتی و تصویری با اقوام و آشنایان به صورت روزانه، گفت: انجام فعالیت‌های روزمره زندگی مانند تغذیه، ورزش، خواب کافی، نوشتن افکار و احساسات مختلف در مورد فرد از دست رفته و خاطرات او در کنار تمرین‌های آرام‌سازی در تسهیل روند سوگواری کمک کننده است.
مطالب مرتبط
