علیرضا زجاجی، مدیر کل حوزه ریاست دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی در گفتوگو با
ایکنا، به مناسبت چهل سالگی پیروزی انقلاب اسلامی و در پاسخ به این پرسش که نقش دانشگاهیان در جریان وقوع انقلاب و پاسداشت آن را چگونه ارزیابی میکنید، اظهار کرد: در آن ایامی که همزمان پیروزی انقلاب اسلامی را شاهد بودیم، مفاسد و مشکلاتی از رژیم ساقط شده پهلوی وجود داشت. اینها برای ایجاد وابستگی و از بین بردن استقلال کشور بود و از همه ابزارهایی که در اختیار داشتند در جهت رسیدن به اهدافشان استفاده میکردند. انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی بود و آن چیزی که به گفته امام (ره) انقلاب از آن میترسد، تحریم و حمله نظامی و مسلحانه نبوده، هجمههای فرهنگی است. همان اوایل انقلاب بحثهای عام و خاص مسائل فرهنگی مطرح میشد و امام (ره) و بعد از ایشان رهبری بر مسائل خرد و کلان فرهنگی و به طور ویژه کار فرهنگی در محیطهای دانشگاهی تاکید داشتند.
وی ادامه داد: مسائل فرهنگی تغذیه کننده اصلی انقلاب است و اگر مسائل فرهنگی در کشور با مشکل مواجه شود ما باید نگران باشیم و زمانی میتوانیم خوشحال باشیم که مقوله فرهنگ در کشور در مسیر درستی حرکت کند. پیش از انقلاب فرهنگی در سال ۵۹، در دانشگاه، درس معنا نداشت و کلاسها تبدیل به پایگاه نظامی و جمعآوری سلاح شده بودند و به طور مرتب اطلاعیهها در دانشکدهها نصب میشد. این هم شرایطی بود و البته این فضا قرارگاه تصمیمگیریهای بزرگی بود آن هم در شرایطی که دشمن روی قومیتها دست گذاشته بود و در مناطقی همچون کردستان، ترکمن صحرا آشوب به پا میکردند.
زجاجی افزود: بعد از انقلاب فرهنگی در همان اوایل سال ۵۹، به تاریخ ۱۶ مرداد ۵۹ به همت و امضای تعدادی از اعضای ستاد انقلاب فرهنگی، جهاد دانشگاهی تاسیس شد. اگر چه دلیل اصلی تشکیل این نهاد انجام فعالیتهای خودجوش فرهنگی بود، اما ناگفته نماند پیش از این هم دانشجویانی که احساس تکلیف میکردند در مسجد و یا در دیگر پایگاهها جمع میشدند و به صورت خودجوش کار فرهنگی انجام میدادند و مبنای کار آنها هم استنباط و برداشتهایی بود که از فرامین و سخنان حضرت امام (ره) داشتند.
وی گفت: ۱۳ آبان ۵۸ هم که لانه جاسوسی توسط دانشجویان پیرو خط امام (ره) تسخیر شد، از سوی همین دانشجویان بود که عمدتا هم از دانشجویان دانشکده فنی تهران و دانشگاه صنعتی شریف فعلی بودند. خاطرم هست صبح روز یکشنبه ۱۳ آبان ۵۸ جلسهای در مسجد دانشگاه پلی تکنیک برگزار شد و تصمیمگیریهای نهایی را در آن جلسه انجام دادند. اینها احساس کرده بودند آمریکا نقشههایی را برای شمال و غرب و شرق کشور طراحی میکند. بعد از این هم در سال ۵۹ که آغاز انقلاب فرهنگی دانشگاهها بود و منجر به تعطیلی دانشگاهها شد، در خردادماه ۵۹ اعلام کردند دانشجویان میتوانند در امتحانات شرکت کنند و البته با توجه به شرایط و فضای حاکم در دانشگاهها بعضی امتحانات برگزار نشد. بعد هم به طور کلی دانشگاهها تعطیل شدند. البته در همین ایام هم دانشجویان دغدغهمند و انقلابی به دانشگاهها سر میزدند و مسائل فرهنگی دستهبندی و اولویتبندی میکردند. آن ایام اداره دانشگاهها با یک شورای سه نفره بود که این سه نفر متشکل از اعضای جهاد دانشگاهی، اعضای هیئت علمی آن دانشگاه و یکی از کارمندان بود. عمده کار این شورا هم آن بود که شرایط را به طوری آماده کنند که از تمام امکانات دانشگاه و اساتید و حتی دانشجویان در فعالیتهای فرهنگی استفاده شود.
مدیرکل حوزه ریاست جهاد دانشگاهی بیان کرد: همچنین مقرر شد آن اساتیدی که وابسته به رژیم سابق بودند هم از فیلتری عبور کنند و آنهایی که به انقلاب خدشه وارد میکنند، دوباره وارد دانشگاه نشوند. در همین حال و در سالهای اولیه دهه ۶۰ گروههای کمونیست و چپ خروج مسلحانه خود را اعلام کرده و۳۰ خرداد ۶۰ رسما فعالیتهای مسلحانه خود را آغاز کردند. در آغاز حدود ۵ نفر از دانشگاهیان در این درگیریها کشته شدند و بعد از بازگشایی به دانشگاه نیامدند. مانند حالا هم نبود که فضای مجازی باشد و از اتفاقات رخ داده خبردار شویم.
وی افزود: این در حالی بود که بهار انقلاب فرهنگی در دانشگاهها در حال شکلگیری بود و یک حرکت فرهنگی به منظور امدادرسانی و حفاظت از انقلابی که تازه نهال آن غرس شده بود، راه افتاده بود. در همان سالها و بعد از بازگشایی دانشگاهها جهاد دانشگاهی بسیار فعال بود و البته این نیاز هم وجود داشت. فضای دانشگاهها و رشتهها و مقاطع تحصیلی پیش از انقلاب به گستردگی امروز نبود و کارشناسی ارشد و دکتری نداشتیم و در همین دانشگاه تهران مجموعا ۶۰۰ دانشجو در دانشکدهها تحصیل میکردند. بعد از انقلاب و به خصوص در طول ماههای ابتدایی پیروزی انقلاب دانشگاه پایگاه اصلی فعالیت بود و بعضا تا پایان شب فعالیتهای دانشجویان ادامه داشت. شورای مذکور که در هر دانشگاه شکل گرفته بود به بحث درباره تدوین دروس هم میپرداختند و در این زمینه جهاد دانشگاهی بسیار زحمت کشید. حدوث جهاد دانشگاهی مانند خود انقلاب یک اقدام فرهنگی بود و امروز اگر میبینیم دشمن در مسائل اقتصادی ما مشکلاتی به وجود میآورد و ما این مشکلات را به وضوح میبینیم ریشه در مسائل و مشکلات فرهنگی دارد.
برای پاسداشت فرهنگ انقلاب چه میکنیم؟
زجاجی یادآور شد: ضرورت کار فرهنگی در جهاد دانشگاهی همچنان احساس میشود و موفقیت در این عرصه هم الزاماتی دارد. کار اقتصادی، صنعتی و به طور کلی پیشرفت در کشور وابستگی بسیار زیادی به مسائل فرهنگی دارد. فرهنگ هم تعریف گستردهای دارد و غرب روی این موضوع بسیار متمرکز شده و روی آن کار میکند؛ تولید دهها کارتون، فیلم و سریال و قرار دادن رایگان آنها در اختیار ایرانیها به چه منظور است؟ از آن سو، ما برای پاسداشت فرهنگ انقلاب چه میکنیم؟ تنها در ایام منتهی به دهه فجر، جلسات سخنرانی و شب شعر و ... به مناسبت ۲۲ بهمن میگذاریم. غرب آمده است عمق مسائل ما را شناسایی کند تا پس از شناسایی با کمک مدیا جهان بینی خاص خود را بر ما تحمیل کند. آنها اثر خود را در درازمدت میگذارند. امروز هم که تکنولوژیها سرعت کارشان را زیادتر کرده است و به راحتی میتوانند ذائقه را تغییر دهند. همین است که دیگر نسبت به همدیگر نوعدوستی کمتری خواهیم داشت و این را در جامعه و عبور و مرورهای روزمره در سطح شهر میبینیم. احترامها کمتر شده و ما میبینیم آن بلایی که میخواهند سر ما بیاورند در خودشان نیست.
وی گفت: این نیاز به یک دوراندیشی دارد. همانطور که در بحثهای نظامی بودجهریزی و اتاق فکری تشکیل میشود، در حوزه فرهنگ هم باید همینطور عمل کرد و امروز ضرورت حضور جهاد دانشگاهی در یک جاهایی باید بیشتر باشد. جهاد باید علاقه و انگیزه کافی را در افرادی که میخواهند کار کنند ایجاد کند و بر ضرورتها و نیازها آگاهی پیدا کند و آنها را بشناسد و بر ابزارها مسلط شود. در این راستا میبایست از همان ابزاری که دشمن برای جذب جوانان ما استفاده میکند هم استفاده کنیم.
منشا ابهامات ذهنی جوانان؛ عملکرد نابخردانه مسئولان
مدیرکل حوزه ریاست دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی گفت: ما بیشتر عادت کردهایم حرف بزنیم. افراد باید علاقه و انگیزه داشته باشند، این ماده اولیه و لازم است، ولی کافی نیست. افراد با انگیزه باید به سلاحها و ابزارهای فرهنگی هم مسلط شوند. کارهایی که لازم بوده در دانشگاهها انجام میشده و احصاء نشده را جهاد دانشگاهی استخراج کند. کارهای سطحی و آسان را همه میتوانند انجام دهند. استخوان آدم باید خرد شود که مسائل را سطحی ببیند و کاری نکند. برای حفظ انقلاب باید از سطحی نگریها دوری کرد. اینها کار را خراب میکند. یک سری ابهامات و اشکالات در اذهان جوانان به وجود آمده و این متاسفانه در اثر بد عمل کردن مسئولان و غیرمسئولان است.
وی افزود: تعالی در تمام ابعاد زندگی و مشکلات و مسائل آحاد مردم باید مشاهده و بررسی شود. در دانشگاهها هم باید راستگویی و صداقت و درست کار کردن موج بزند. حضرت امام (ره) میفرمودند همان جایی که هستید درست و خوب کار کنید. الان همه از هم ایراد میگیرند و یک فردی که مسئولیتی دارد، به مسئولی در جایی دیگر ایراد میگیرد. این باید از ساحت جامعه رخت ببندد.
زجاجی ادامه داد: عدهای میگویند؛ چون فضای مجازی گسترش پیدا کرده اتفاقات برجسته میشود و زیاد گفته میشود، اما اینطور نیست، مشکلات هم زیاد شده است. مسئولان به این دلیل که پیاده به جایی نمیروند و میان مردم نیستند، خبر ندارند. امروز در برخی مدارس غیردولتی ما معلم اجازه تبلیغ حجاب در ضمن آموزش به دانشآموز را ندارد. به او میگویند اینها مسائل شخصی است، حق نداری اینها را در کلاس بگویی!
جوان امروز بیش از مسجد در کافهها به سر میبرد
زجاجی یادآور شد: در سالهای اخیر تعداد کافههای منطقه انقلاب بسیار زیاد شده است و در خیابانهای فرعی بیش از هر مغازهای کافه وجود دارد. این کافهها در خیابان بزرگمهر و از سر خیابان قدس شروع میشود و در کوچه پس کوچهها هم به وفور این کافهها در کنار هم قرار دارند. اینها به چه دلیل است؟ اینها مسائل و مشکلات فرهنگی بزرگ و کوچکی است که باید برای آنها چارهای اندیشید.
وی در پایان افزود: جهاد دانشگاهی در دانشگاهها همواره به عنوان پیشتاز انجام فعالیتهای فرهنگی بوده است و امروز جهاد برای ادامه حیات خود نیاز به جوشش از درون دارد. مسلط شدن به ابزارهای فرهنگی در کنار استفاده از نیروهای توانمند و علاقهمند، تنها نیازمندی است. این احتیاج نیاز به یک سازماندهی و تخصیص بودجه دارد. جهاد برآمده از خود دانشگاه است و از مقبولیت خوبی هم برخوردار است و باید بتواند کارهای بر زمین مانده در حوزه فرهنگ را انجام دهد.
انتهای پیام