امام سجاد(ع)؛ الگوی خداشناسی و واگویه‌های توحیدی
گروه اجتماعی: حضرت زین‌العابدین(ع) از بیانات و فرموده‌هایی همچون «بك عرفتك وانت دللتنی علیك وعوینی الیك ولولا انت لم أدرما انت؛ تو را به خودت شناختم و تو دلالت نمودی مرا بر خودت و دعوت نمودی به خودت و اگر نبودی، ترا نمی‌شناختم» الگویی از خداشناسی و بیانات توحیدی است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، در روز 4 شعبان 38 سال پس از هجرت رسول گرامی اسلام(ص) فرزندی از سلاله حضرت علی(ع) و فاطمه زهرا(س) در مدینه‌النبی به دنیا آمد.
از فضائل و مناقب بارز ائمه(ع) علم گسترده آنهاست که از منابع فیض و ذات حق سرچشمه می‌گیرد. کتاب شریف صحیفه سجادیه که حاوی ادعیه و مناجات‌های چهارمین پیشوای شیعیان جهان است یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین گنجینه‌های حقایق و اسرار الهی به شمار می‌رود.
امام سجاد(ع) با برخورداری از مقام بلند معنوی همواره در اقیانوس بیکران یاد خداوند در عبادت بوده‌اند و به همین جهت ایشان بعدها به زین‌العابدین و سجاد مشهور شد. ایشان همان گونه که در عبادات فردی از شهرت بسیاری برخوردار است خدمت به خلق و دستگیری از نیازمندان زینت‌بخش رفتار خود قرار داده بود. ایشان نسبت به بهبود وضع زندگی فقرا و محرومین اهتمام فراوانی داشت و چنان بر این کار مداومت می‌ورزید که آثار حمل تمام برای فقرا بر روی جسم مبارکشان باقی مانده بود.
امام سجاد(ع) دعا و نیایش را به عنوان راهکاری مناسب برای مقابله انتخاب نموده و با این روش حکیمانه جامعه‌ای را که در حال رکود اخلاقی بود تحرکی دوباره بخشید و نور ایمان را در دل‌های تیره و تار آنان زنده کرد. در فرازی از صحیفه سجادیه به نقل از ایشان آمده است «خداوندا مقام خلافت برای خلفای توست و برگزیدگان از خلقت و جایگاه امانت‌های تو در درجات عالیه که تو آن مقام به آنها اختصاص دادی ولی دیگران از آنها گرفتند تا جایی که برگزیدگان و خلفای تو در مقابل ظلم ستمکران مقلوب شده و حقشان از بین رفته است.»
سخن گفتن امام سجاد(ع) به عنوان یك معصوم با خداوند الگویی كامل و بسیار مطلوب از چگونگی عرض حاجت و بیان به آستان قدسی حضرت حق است.
در فرازی از ایشان در صحیفه سجادیه آمده است: «خداوندا...! ، از گزند آن معاصی، توبه كنان به سویت گریخته‌ام، پستوبه‌ام را بپذیر. به درگاهت پناه آورده‌ام، پس پناهم ده.از تو پناهمی‌جویم، پس مرا خوار مساز. نیاز خواه تواَم، پس نعمت خویش را از من دریغ مدار. در تو آویخته‌ام، پس دستم را رها مكن. خواهان لطف توام، پس نومیدم برمگردان...»
از آنجا كه كلام امام در گنجینه معرفتی صحیفه سجادیه دارای ابعادی تربیتی است نكات اشاره شده در آن راهگشای امور دنیوی و دستیابی بشر به كمال است؛ «خدایا، سه چیز مرا باز می‌دارد از این كه خواسته‌ی خود را با تو درمیان گذارم، و یك چیز مرا بر آن وا می‌دارد. فرمانی كه داده‌ای و من در عمل به آن كُندی كرده‌ام، كاری كه مرا ازآن بازداشته‌ای و من به انجام دادنِ آن شتاب ورزیده‌ام، نعمتی كه به من ارزانی داشته‌ای و من در سپاس آن كوتاهی نموده‌ام، سه چیزی هستند كه مرا باز می‌دارند،اما بخشش و نیكی بسیار تو به كسی كهروی به درگاهت آورد و با خوش‌بینی به سوی تو آید، مرا به گفتن خواسته‌ام بر می‌انگیزد؛ اینك ای معبود من، این منم كه بر درگاه عزتتو همچون بنده‌ای فرمانبردار و خوار ایستاده‌ام، و همچون بینوایی، شرمسارانه دست خواهش دراز كرده‌ام... .»
در كتاب زندگانی علی بن حسین نوشته مرحوم سید جعفر شهیدی آمده است؛ «صحیفه سجادیه که زبور آل محمد(ص) و انجیل اهل‌بیت(ع) لقب گرفته شامل پنجاه و چهار دعا است و تاکنون بیش از شصت شرح بر آن نوشته‌اند و چند بار به زبان فارسی ترجمه شده است.»
دكتر شهیدی در این كتاب آورده است؛ «روزی در سجده بود، آتش در خانه‌اش افتاد بدو گفتند یا بن رسول الله آتش آتش! و او همچنان در سجده بود تا
آتش خاموش شد بدو گفتند: - چه چیز تو را از آتش به خود مشغول کرد؟ -آتش آخرت.»
همچنین در این كتاب آمده است؛ «مفید از طاوس آرد که: شب داخل حجر اسماعیل شدم. علی بن الحسین نیز به حجر آمد و به نماز ایستاد.
چون به سجده رفت با خود گفتم مردی صالح از بهترین اهل بیت است. بشنوم چه میگوید. و شنیدم که در سجده میگفت:بنده تو در آستانه تو است. مستمند تو در آستانه تو است. گدای تو در آستانه تو است. خواهنده از تو در آستانه
تو است. طاوس گوید این دعا را در هیچ اندوهی نخواندم مگر آنکه برطرف شد.»
از امام سجاد(ع) در خطاب به امام محمدباقر(ع) آمده است؛ «پسرك من! خشم خود را بر مردمان، اندك اندك فرو خور! که داشتن شتران سرخ مو پدرت را چنان شادمان نمیکند که خشم خود را بر مردمان فروخورده و بردباری یاری بزرگ و یاوری نیرومند است.»
مَولایَ اِرْحَم کَبْوَتی لحرِّ وَ جْمعی وَ زَلَّةِ قَدَمی؛ ای سرور من، با صورت به زمین خوردنم و بر لغزش گام‌هایم رحم کن.(دعای 53)
