«قرآن سرچشمه نثر عربی» منتشر شد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، کتاب «قرآن سرچشمه نثر عربی» با زیرعنوان نتکوین و تظور نث عربی از جاهلیت تا سقوط بغداد» به قلم حبیب‌الله عباسی تألیف و تدوین شده و انتشارات سخن آن را چاپ و روانه بازار نشر کرد.

این اثر در دو دفتر با عناوین «قرآن سرچشمه نثر عربی» و «ادوار نثر عربی» به چاپ رسیده است که در فصل نخست به موضوعاتی چون ادب اسلامی، متن قرآنی و آفاق نگارش، بوطیقا و فضای قرآنی، تقدم نوشتار بر گفتار و قرآن سرچشمه نثر عربی پرداخته شده و در فصل دوم نثر جاهلی، نثر اسلامی و نثر عباسی مورد توجه قرار گرفته و در هر نوع از نثرها موارد و مصادیقی بررسی شده است.

در بخشی از مقدمه این اثر می‌خوانیم: «نثر عربی پس از انقلاب قرآن، در شکل‌گیری و تکامل تمدن اسلامی مؤثر بوده و چه بسا رسانه اصلی آن به شمار می‌رفته است. تا حدودی می‌توان با پیگیری سیر تحول نثر فارسی و عربی که از سادگی به تکلف در حرکت بوده، سیر تحول عقلانیت و به تعبیری دیگر حرکت از دموکراسی به استبداد و یا از دانایی به جهل را در تمدن و فرهنگ اسلامی نشان داد.

بی‌تردید نثر در ادب اسلامی، هویت و موجودیت خود را مدیون قرآن کریم است وگرنه شعر که دیوان عرب خوانده می‌شد، هرگز چنین مجالی بدان نمی‌داد، چنانکه در روزگار جاهلیت این موقعیت را برای آن فراهم نکرد و تا آنجا که مستشرقان بزرگی چون گیپ و نالینو به طور کلی وجود نثر را در جاهلیت منکر شدند. البته باید اذعان کرد آنچه در روزگار جاهلی از سر تسامح نثر خوانده می‌شود، زیرمجموعه همان شعری است که دیوان عرب بوده است؛ چه ویژگی عمده آثار منثور جاهلی اعم از خطابه، سجع کاهنان و امثال و حکم و قصه‌ها شفاهی و موسیقایی داشته است که مؤلفه اصلی شعر است.

قرآن با گشودن افق‌های جدید بر روی نثر در ادب اسلامی هویت مستقلی بدان بخشید و آن را از سیطره شعر یا به قولی از حالت طفیلی خارج ساخت و بدان چنان اقتداری عطا کرد که چند سده بعد بستری برای طلوع تمدن و فرهنگ زرین اسلامی و جلوه‌های گوناگون آن در حوزه‌های علوم و فلسفه و ادبیات و ... شد.

 نویسنده در این کتاب دو موضوع مهم را روشن کرده است، نخست، تبیین این موضوع که نه تنها قرآن سرچشمه نثر عربی است، بلکه سرچشمه ادب اسلامی نیز هست، با همه جلوه‌های متکثر آن در زبان‌های گوناگون ادب اسلامی به ویژه زبان عربی و فارسی.

نگارنده این اثر کوشیده تا نشان دهد قرآن، نقطه حقیقی عزیمت نثر عربی است که افق‌های متعددی را بر روی متفکران، عارفان و نویسندگان بزرگ اسلامی اعم از ایرانی و غیرایرانی مانند فارابی، ابن‌سینا، ابن‌حزم، ابوریحان بیرونی، حلاج، ابن عربی، ابوحیان توحیدی و جاحظ بصری گشود تا آثار ماندگاری خلق کنند که از گذشته‌های دور تاکنون ذهن و ضمیر غربیان و شرقیان را به خود مشغول کند.

همچنین نویسنده بر این اصل تکیه کرده که خاستگاه نثر عقل است و مدار آن حول محور خرد می‌چرخد و نثر عربی نیز عرصه تبلور عقلانیت در جهان اسلام بوده و هست.

یادآور می‌شود، کتاب «قرآن سرچشمه نثر عربی» تألیف و تدوین حبیب‌الله عباسی با شمارگان 1100 نسخه و قیمت 25 هزار تومان از سوی انتشارات سخن روانه بازار نشر شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.