تهی کردن فرهنگ عاشورا از حقیقت اصلی آن، آفت است
گروه اندیشه: عضو هیئت علمی دانشگاه هرمزگان با اشاره به اینکه عاشورا الهام‌بخش تمام نهضت‌های اسلامی است، گفت: تهی کردن فرهنگ عاشورا از حقیقت اصلی آن آفت مهم قیام عاشوراست.
حجت‌الاسلام محمد عبادی‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه هرمزگان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه هرمزگان، رمز موفقیت کشور در دفاع مقدس را فرهنگ شهادت عاشورایی دانست و اظهار کرد: در مجموعه باورها و اعتقاداتی که در جامعه خودمان داریم تنها چیزی که امروز به‌عنوان فرهنگ نهادینه شده در متن جامعه توانسته جای خود را باز کند همین فرهنگ عاشوراست.
وی بیان کرد: تهی کردن فرهنگ عاشورا از آن حقیقت اصلی خود و نگاه‌های سطحی و قشری به موضوع عاشورا یکی از آسیب‌هایی است که باید به شدت مواظب باشیم که به جنبه‌های قشری، شکلی و سوری عاشورا تبدیل نشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه هرمزگان ادامه داد: ما هنوز غدیرمان فرهنگ نشده، مهدویت ما هنوز به آن مرحله از فرهنگ نرسیده؛ گرچه مهدویت در آستانه تبدیل شدن به یک فرهنگ نهادینه پیچیده در جامعه است، اما هنوز به جایگاه اصلی دست پیدا نکرده‌ایم.
حجت‌الاسلام عبادی‌زاده افزود: عاشورا هرچند در کشور ما فرهنگ شده و این فرهنگ هم برکاتی خود را نشان داده است اما متأسفانه آفت‌هایی را شاهد هستیم که نگران‌کننده است و علت آن هم این است که مدیریت آن در برخی فضاها به دست اهل علم نیست و این کار را مشکل می‌کند.
وی در این خصوص گفت: امروز حفظ و نگهبانی از این فرهنگ یک اصل است به‌عنوان مثال هفتاد سال کمونیسم بر کشور شیعه آذربایجان - بعد از جدا شدن از ایران - حکومت کرد، تمام نهادهای مذهبی را از بین برد، مساجد را متوقف کرد، جلوی نماز را گرفت حتی مراسم عاشورا و حسینیه‌ها را نیز از بین برد اما یک چیز را نتوانست از بین ببرد و آن عاشورا بود، تنها چیزی که توانست در این هفتاد سال اعتقادات مردم را حفظ کند، همین شهادت امام حسین(ع) بود.
مدرس دانشکده علوم قرآنی در هرمزگان در این رابطه با اشاره به اهمیت حراست از فرهنگ عاشورا برای جلوگیری از ورود خرافات اظهار کرد: کمونیسم در این کشور به مردم اجازه برگزاری هیچ مراسمی نمی‌داد اما ماه محرم که می‌شد مردم جلسات سینه‌زنی و روضه‌خوانی به‌صورت محفلی و مخفیانه در خانه‌هایشان برگزار می‌کردند و همین مسئله شده بود نشانه مسلمانی آن‌ها؛ بنابراین تنها چیزی که می‌توانستند خودشان را وصل کنند به عقبه فکری و اعتقادیشان همین ارتباط از طریق عاشورا بود و این نشان‌دهنده ضرورت این مسئله است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: انتقال فرهنگ عاشورا به نسل‌های بعدی با توجه به اینکه جوان‌ها و نوجوان‌ها در عرصه فرهنگ عاشورا فعال‌تر هستند و در سینه‌زنی‌ها و عزاداری‌ها نقش جوان‌ها و نوجوان‌ها پررنگ هست، این مایه امید است که این فرهنگ دارد دست به دست می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه هرمزگان اضافه کرد: هر جایی که حضور نسل جوان و نوجوان در عرصه فعالیت‌های مذهبی و عاشورایی ببینیم این می‌تواند نویدبخش جهت انتقال فرهنگ عاشورا به نسل‌های آینده باشد.
این مدرس دانشکده علوم قرآنی در هرمزگان در ادامه سخنان خود در بحث در بحث مؤلفه‌هایی عزاداری در بین مداحان و مبلغان گفت: مؤلفه‌هایی که ما امروزه ضرورت دارد باید به آن توجه شود پرداختن به اصل محتوایی شعر آیینی و شعر عاشورایی است زیرا یکی از نگرانی‌هایی که ما امروزه در این بحث داریم پایین بودن سطح محتوای اشعار آیینی است.
حجت‌الاسلام عبادی‌زاده ادامه داد: دوم اینکه به جای پرداختن به بزرگ کردن جنبه‌های شکلی، جنبه‌های محتوایی عاشورا باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و همچنین بعضی مسائل که در حاشیه عاشورا داریم باید تقویت شود به‌عنوان مثال در ایام محرم مردم زیاد نذری می‌دهند و برای این امر قداست قائل هستند هرچند این یک امر بسیار مبارک و پسندیده است اما این رسم پسندیده باید در خدمت یک هدفی قرار بگیرد در واقع هدف مهم و ارزشمندی را دنبال کند.
وی در بخش پایانی سخنان خود اظهار کرد: امروزه متأسفانه مداحی‌سالاری در جلسات ما حرف اول را می‌زند درحالی‌که محوریت این قضیه باید به دست روحانیان و اهل فن باشد، مداحی‌سالاری مفهومش این است که جنبه احساسی پررنگ شود و جنبه عاطفی عاشورا برای مخاطبان یک اصل قرار بگیرد در حالی که ما معتقدیم بحث شعوری انقلاب امام حسین(ع) مقدم بر شور است.
این مدرس فلسفه اخلاق در این خصوص گفت: بحث شور باید در خدمت شعور باشد و البته ما معتقدیم که باید شور حسینی همه جا باشد اما در خدمت شعور حسینی و این میسر نمی‌شود مگر اینکه مدیریت جلسات و عاشورا به این سمت حرکت کنند.
عبادی‌زاده در بحث استفاده بیشتر از عزاداری در ماه محرم تصریح کرد: در این بحث باید نخبگان هم وارد میدان شوند یعنی دانشگاهیان و نیروهای دانشگاهی ما وارد میدان شوند و رهبری و مدیریت دستجات عزاداری و سینه‌زنی را نخبگان ما به دست بگیرند زیرا آن‌ها می‌توانند عالمانه و علمی‌تر جلسات را هدایت کنند درحالی‌که حضور کمرنگ این قشر آسیب به فرهنگ عاشوراست.
وی بیان کرد: هر چیزی که به بالا رفتن شعور مردم در عرصه عاشورا کمک می‌کند و آنچه به شور حسینی کمک کند باید به‌صورت متوازن جلو برود و هرکس بخواهد به بهانه شور جلو شعور را بگیرد و به بهانه شعور جلو شور را بگیرد خلاف آن اهدافی است که از انقلاب امام حسین(ع) انتظار می‌رود.
عضو هیئت علمی دانشگاه هرمزگان در پایان با اشاره به این جمله امام حسین(ع) در حال رفتن به کربلا که فرمودند: من مرگ را نمی‌بینم جز سعادت و زندگی با ستمگران را نمی‌بینم مگر ستوه و بی قراری، یادآور شد: حفظ فرهنگ عاشورا برای استمرار و حفظ در گذر زمان نیاز به نسل جوان دارد نسل جوان نیز باید این را از بزرگ‌ترها تحویل بگیرد و به نسل‌های آینده بسپارد.
