Dil insanın hem mutluluğuna hem de sefaletine neden olur

Allah insana mutluluk ve mükemmellik yolunda yürümesi için birçok olanak sağlamıştır. Fakat bu araç ve imkanlar insanlar için bir engel oluşturabilir.

Dil, insanlar arasındaki anlaşmayı sağlayan bir araç olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda dil, kelimelerden oluşan, yani vücut dili gibi sözlü olmayan iletişim biçimlerinin yanı sıra insanların en etkili iletişim şekli olan sözlü iletişimi tanımlar. Mutlak anlamda dil, düşüncenin ve dünya görüşünün iletişim aracı olarak tanımlanır.

Ahzâb suresi 70. ayeti: “Ey iman edenler! Allah’a itaatsizlikten sakının ve doğru söz söyleyin ki, Allah sizin işlerinizi düzeltsin, günahlarınızı bağışlasın. Kim Allah’a ve resulüne itaat ederse gerçekten büyük bir kazanç elde eder.”

Bu ayette dindar insanlardan dillerine hakim olarak İlâhi takva sahibi olmaları tavsiye edilmektedir.

Psikoloji biliminde takva, nefsin ve benliğin kontrol edilmesidir, yani kendimizde davranışlarımızı kontrol eden ve şehvetli arzularımızı dizginleyen bir güç yaratmak anlamına gelir.

Nefsine hakim olan kimse gözleri harama bakmaz, dili ve kulağı günaha yönelmez ve insan vücudunun uzuvları kontrol edilmiş ve insanın takdirine bırakılmıştır.

Ayette “kavlen sedîdâ” vurgulanmış olup sedîdâ yani sağlam, kırılmaz ve aşılmaz anlamına gelir. Söylenen söz sağlam ve hakkın emrine uygun olmalıdır, yani boş ve mesnetsiz konuşmayın.

Ahzâb suresinin 71. ayeti: İlâhî takvayı uygulayın ve doğruyu söyleyin ki Allah amellerinizi düzeltsin ve günahlarınızı bağışlasın.

Bu ayetten, doğru ve mesnetli konuşmanın salih amelin temeli olduğu sonucuna varıyoruz. Dil, günahların affına sebep olabileceği gibi diğer taraftan dizginlenmezse insanı cehennemin dibine götürebilir.

Rivayetlerde dille yapılan 40  kadar günahtan bahsedilmiştir. Örneğin yalan, iftira, dedikodu, hile vs. diğer yandan dille iyi işler yapmak da mümkündür, örneğin iki kişi arasında barış ve uzlaşma sağlamak, hakkı konuşmak, zikir çekmek ve Kur’an okumak bunlardan sayılabilir.