به گزارش ایکنا از اردبیل، چهاردهم خردادماه، یادآور یکی از غمانگیزترین روزهای تاریخ معاصر ایران است؛ روزی که ملت بزرگ ایران در سوگ رهبری نشست که با اتکا به ایمان، مبارزه با ظلم و احیای دین را در عصر استبداد و غفلت ممکن ساخت. اکنون، با گذشت ۳۶ سال از رحلت آن فقیه الهی و عارف بصیر، اندیشههای بلند امام خمینی(ره) همچنان الهامبخش ملتها و جنبشهای عدالتخواهانه و ضد استکباری در سراسر جهان است.
در میزگرد تبیینی ابعاد شخصیتی حضرت امام خمینی(ره)، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه محقق اردبیلی و مسئول نهاد رهبری در دانشگاههای آزاد اسلامی اردبیل، که ۱۳ خردادماه به همت شورای راهبری و توسعه ارتباطات و معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی استان اردبیل در سالن شهید حاج قاسم سلیمانی برگزار شد، به بررسی ابعاد مختلف شخصیت و افکار امام راحل پرداختند. جمعی از کارکنان و اعضای جهاددانشگاهی نیز در این برنامه حضور داشتند.
سخنرانان در این میزگرد به محورهایی چون نقش جوانان در اندیشه امام، جایگاه آزادی بیان و اندیشه، مردمسالاری دینی، اخلاق اسلامی، حقوق ملت، مبارزه با استکبار و سادهزیستی بهعنوان سبک زندگی امام اشاره کردند.
در این میزگرد حجتالاسلام حسن باقری، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان با اشاره به فلسفه تشیع، ولایت فقیه و حکومت اسلامی، اظهار کرد: یکی از بزرگترین نعمتهای انقلاب اسلامی که امام خمینی(ره) آن را به ملت ایران هدیه کرد، مسئله ولایت فقیه است. هنر امام این بود که مردم را به صحنه آورد تا خود سرنوشتشان را تعیین کنند. تنها دو ماه پس از پیروزی انقلاب، در ۱۲ فروردین، امام مردم را به پای صندوق رأی فراخواند تا نوع حکومت را انتخاب کنند که امری بیسابقه در تاریخ انقلابها بود.
وی افزود: برخی تصور میکنند ما انقلاب را صادر کردهایم، اما حقیقت آن است که خود انقلاب، به واسطه اخلاص امام و حضور مردم، الهامبخش ملتهای مظلوم جهان شد. امام در مسائل اجتماعی و سیاسی نگاهی عمیق و الهی داشتند و روح مقاومت جهانی را احیا کردند. نمونه بارز آن روز قدس است که امروزه در بیش از صد کشور جهان، در این روز به حمایت از مردم مظلوم جهان بر میخیزند.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان اردبیل با تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی زمینهساز ظهور حضرت امام زمان(عج) است، خاطرنشان کرد: ما باور داریم که این انقلاب به انقلاب جهانی حضرت ولیعصر(عج) ختم خواهد شد.
باقری با نقل خاطرهای از مرحوم علامه جعفری درباره ضرورت تواضع و احترام به مردم، گفت: وی میفرمود: پاسخگویی با احترام به یک سؤال ساده، زندگی انسان را دگرگون میکند ما نیز در هر جایگاه و منصبی که هستیم، باید در قبال مردم خاضع، متواضع و پاسخگو باشیم.
وی همچنین با اشاره به سالروز شهادت امام محمدباقر(ع)، تأکید کرد: این روز، فرصتی برای تأمل در حقیقت امامت و شناخت صحیح امامان معصوم(ع) است.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان اردبیل گفت: یکی از آسیبهای امروز ما، نشناختن صحیح امامان معصوم و حتی امام انقلاب است. از همین روست که رهبر معظم انقلاب هر سال در سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) بر تبیین شخصیت و خط فکری ایشان تأکید دارند و این نشان میدهد که جامعه هنوز نیازمند شناخت عمیقتری از امام است.
باقری با اشاره به این فرمایش مقام معظم رهبری «امام خمینی زنده است، تا اسلام زنده است»، تصریح کرد: این نگاه باید در فرهنگ عمومی ما نهادینه شود. چرا که هدف نهایی انقلاب، زمینهسازی برای ظهور حضرت ولیعصر(عج) و اندیشه امام و فکری زنده برای جهان امروز و فرداست.
وی در ادامه به بیان حدیثی از امام موسیکاظم(ع) درباره قیام مردی از قم و یاران آهنیندل او اشاره و اضافه کرد: مصداق بارز این حدیث، قیام حضرت امام خمینی(ره) است.
باقری، کتاب عصر امام خمینی(ره) تألیف حجتالاسلام نصرالله حاجتی، امام جمعه موقت اهواز را منبعی ارزشمند برای شناخت شخصیت و اندیشه تمدنساز امام راحل اعلام و خاطرنشان کرد: این کتاب تاکنون به چندین زبان ترجمه شده و در برخی دانشگاههای دنیا نیز تدریس میشود.
حجتالاسلام حمید واحدیزاده، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای آزاد اسلامی استان اردبیل، در میزگرد «تبیین ابعاد شخصیتی امام خمینی(ره)» با محوریت سیره ائمه معصومین(ع)، شاخصهای شیعه واقعی و امتداد خط فکری بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، به تبیین وظایف تمدنساز جامعه اسلامی پرداخت.
وی با اشاره به اینکه راه رشد انسان در نگاه اهل بیت(ع) بر پایه جهاد، هدایت، اقامه حق و تربیت انسانساز بنا شده است، اظهار داشت: از منظر امام حسین(ع)، هر کس اهل بیت را یاری کند، به مسیر رشد و کمال دست خواهد یافت؛ چرا که ولایت، بستری برای تربیت انسان کامل است.
مسئول نهاد رهبری در دانشگاه های آزاد اسلامی استان اردبیل، زیارت امینالله را از زیارتنامههای معتبر ائمه معصومین برشمرد و افزود: این زیارت که از امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) نقل شده است، سرشار از مفاهیم معرفتی نظیر حقمداری، جهاد در راه خدا، اقامه نماز، ولایتپذیری و شکلگیری نظام اسلامی است.
واحدی زاده با تأکید بر اینکه کارکرد ائمه اطهار(ع) تنها به زهد و عبادت محدود نبوده است، اظهار کرد: هر یک از ائمه(ع) در دوران خود در پی بنا نهادن نظامی توحیدی و مبتنی بر عدالت علوی بودند. به عنوان نمونه، امام باقر(ع) صریحاً اعلام میفرمایند که اگر به تعداد بزهای این چوپان یاور داشتم، قیام میکردم.
وی با اشاره به نقش راهبردی امام خمینی(ره) در احیای خط اهل بیت(ع)، تصریح کرد: امام راحل با احیای مفهوم ولایت فقیه و حکومت اسلامی، مسیر تاریخساز ائمه معصومین(ع) را در عصر حاضر تداوم بخشید. ایشان تأسیس حکومت اسلامی را نه صرفاً برای اداره جامعه، بلکه به عنوان یک کارخانه انسانسازی معرفی کرده که در آن، نظامی اجتماعی برای رشد انسانها طراحی شده است.
واحدیزاده در ادامه سخنان خود، به تفسیر شاخصهای شیعه واقعی از منظر امام باقر(ع) پرداخت و گفت: در کلام آن حضرت، شیعه واقعی کسی است که ایمان و اطاعت از خداوند و ولی خدا را در رفتار و تعاملات اجتماعی خود نشان میدهد و تواضع، عدالتخواهی، صداقت و ارتباط درست با مردم از ویژگیهای بارز پیروان حقیقی اهل بیت(ع) است.
مسئول نهاد رهبری در دانشگاه های آزاد اسلامی استان اردبیل در جمعبندی سخنان خود خاطرنشان کرد: پیامبران و امامان صرفاً برای آموزش دین فردی نیامدهاند، بلکه مأمور به اقامه قسط و ساختن جامعهای توحیدی و عدالتمحور بودهاند. از همین رو، انقلاب اسلامی ایران، استمرار راه انبیاء و اولیای الهی در عصر حاضر به شمار میآید و الگویی از تمدنسازی اسلامی را ارائه میدهد.
واحدی زاده، به اهمیت پیوند گفتار و رفتار مسئولان و جریان نخبگانی جانعه با خط عملی و نظری امام راحل پرداخت و تأکید کرد: آنچه امام خمینی(ره) به آن دعوت میکرد، پیش از آنکه در قالب نظریه و بیان باشد، در عمل و سبک زندگی ایشان متجلی بود. سادهزیستی، دوری از رفاهزدگی، مردمباوری و صمیمیت با جوانان، از مؤلفههای بارز رفتار امام بود و در حال حاضر اگر ما مدعی پیروی از آن امام همام هستیم، باید در همین مسیر گام برداریم و سبک زندگیمان تأییدکننده گفتارمان باشد.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه، پس از پایان جنگ تحمیلی، نوعی رفاهزدگی و اشرافیگری به بخشی از ساختارهای سیاسی و اجرایی کشور تحمیل شد که با سیره امام خمینی(ره) همخوانی ندارد، افزود: همان مردمی که امام، آنها را ولینعمت انقلاب میدانست و بارها بر نقش مستضعفان در پیروزی نهضت تأکید میکرد، بهتدریج زیر چرخهای توسعه غربزده و بدون پشتوانه فرهنگی له شدند.
مسئول نهاد رهبری در دانشگاههای آزاد اسلامی استان اردبیل، گفت: توسعهای که در گفتمان اسلامی مورد نظر امام خمینی(ره) مطرح است، با آنچه در نظام سرمایهداری غربی تحت عنوان پیشرفت و رفاه تعریف میشود، تفاوت ماهوی دارد. در نگاه غربی، رشد به هر قیمتی مطلوب است؛ اما امام امت فرمودند: «پیشرفت باید با حفظ کرامت انسانی و در چارچوب عدالت و معنویت باشد».
واحدی زاده در ادامه به یکی از مهمترین مبانی فکری امام اشاره کرد و گفت: یکی از نوآوریهای عمیق و ماندگار امام خمینی(ره) در عرصه فقه و اجتهاد، نظریه «تأثیر عنصر زمان و مکان در اجتهاد» بود. این نگاه، اجتهاد را پویا، پاسخگو و همپای تحولات زمانه کرده است. همانگونه که هر یک از فقهای بزرگ همچون شیخ طوسی در دورهای، مکانیزمهای جدیدی را وارد ساختار استنباط کردند، امام خمینی (ره) نیز با افزودن عنصر زمان و مکان، فقه را از حالت انفعالی و فردگرایانه خارج و آن را به ابزاری برای اداره جامعه تبدیل کرد.
وی با اشاره به اینکه اگر این مبانی فکری و روششناسی امام، بهصورت سیستماتیک و واقعی وارد نظام مدیریتی و تقنینی کشور میشد، بسیاری از فاصلههای فرهنگی و تعارضهای اجتماعی و سیاسی امروز کاهش پیدا میکرد، خاطرنشان کرد: متأسفانه در سالهای پس از امام، حوزههای علمیه و نهادهای فرهنگی کمتر به تبیین و عملیاتی کردن این مبانی پرداختند و این خلأ، منشأ بسیاری از مشکلات امروز ماست.
واحدیزاده ادامه داد: امام خمینی(ره) اسلام را دین فردی محدود به احکام عبادی نمیدانست، بلکه اسلام را نظامی تمدنساز برای اداره جامعه، رفع مشکلات مردم، و پاسخ به نیازهای نوپدید معرفی کرد. ایشان میفرمود: «جمهوری اسلامی، نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد».
وی گفت: اگر امروز بخواهیم از مشکلات اقتصادی، مدیریتی، و فرهنگی عبور کنیم، چارهای نداریم جز اینکه به مبانی فکری امام خمینی(ره) بازگردیم. این مسیر با همراهی نخبگان حوزه و دانشگاه، تبیین نظاممند گفتمان امام و پیوند عمیق با نسل جوان قابل تحقق است. نخبگان ما باید دست در دست هم دهند و برای حل مسائل جامعه، اقدام مؤثر و متعهدانهای انجام دهند.
در میزگرد تخصصی «تبیین ابعاد شخصیتی امام خمینی(ره)»، حجتالاسلام علیرضا مصلحنیا، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه محقق اردبیلی، با نگاهی متفاوت به شخصیت امام راحل، بر ضرورت بازخوانی اندیشه و سلوک عملی ایشان با زبانی جوانپسند تأکید کرد.
وی با اشاره به اهمیت نقش مردم و جوانان در درک حقیقت نهضت امام خمینی(ره) اظهار کرد: برخی گمان میکنند امام کار خاصی نکرد؛ من با این نگاه تا حدی موافقم، نه بهمعنای بیعملی، بلکه از این جهت که کار امام از جنس معجزه نبود، بلکه از جنس هنر، مثل هنر زیستن مؤثر و هنر ساختن عرض عمر بود.
مصلحنیا افزود: قبرستانها را که نگاه کنید، طول عمر افراد متفاوت است، اما آنچه اهمیت دارد عمق عمر است. امام خمینی(ره) از عمر خود بهرهمندانه، با اخلاص، با عبادت و با خدمت استفاده کرد و همین، راز ماندگاری ایشان است.
وی، امام راحل را شخصیتی معرفی کرد که با عظمت درونی قد کشید و تصریح کرد: امام کسی بود که دشمن و دوست، هر دو به بزرگی و عظمتش اعتراف کرده و می کنند. او تنها در برابر شاه نایستاد، بلکه بتهای دروغین زمانه را شکست؛ همانگونه که مردم میگویند: سه بتشکن آمدند به دنیا؛ ابراهیم، محمد، روحالله.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه محقق اردبیلی، گفتمان امام را مقابلهای با سکولاریسم جهانی دانست و بیان کرد: امام راحل، جهان بیخدایی را به چالش کشید و دینی را عرضه کرد که فقط در کلیسا زندانی نبود، بلکه در متن جامعه جاری شد. ایشان فرمودند: «اگر در برابر دین ما بایستید، ما در برابر دنیای شما میایستیم»؛ این آغاز یک پارادایم جدید بود.
وی با انتقاد از عملکرد رژیم پهلوی اظهار داشت: شاه از پشتوانه فرهنگی و دینی ملت استفاده نکرد و ایران را به جایگاه شایستهاش نرساند، اما امام این جایگاه را احیا کرد. این ایستادگی البته هزینه دارد، اما بهزعم من این هزینه نیست، بلکه سرمایهگذاری است.
مصلحنیا با تأکید بر اهمیت صداقت در مسئولیتها گفت: مردم امروز با شنیدن قانع نمیشوند، بلکه با دیدن قضاوت میکنند. اگر بین گفتار و عمل مسئولان فاصله باشد، اعتماد از بین میرود. به بیانی دیگر، دیگر با شعار نمیتوان اعتماد ساخت.
مصلحنیا تصریح کرد: بعضی روزها با دیدن برخی از کارهای نابخردانه برخی مسئولان ناراحت و در پاسخگویی به خون شهدا ناتوان میشوم. اما یک چیز را مطمئنم: انقلاب، نردبان قدرت نیست بلکه راهی برای خدمت و ارتقای اعتماد است.
حسام رسولی، رئیس جهاددانشگاهی اردبیل نیز در میزگرد تبیین ابعاد شخصیتی امام خمینی(ره) گفت: نسل امروز نیازمند بازخوانی اندیشه امام با زبان روز و نگاه به آینده است.
وی با اشاره به ضرورت پرداختن علمی و روزآمد به شخصیت امام راحل، افزود: شور و علاقه ما به حضرت امام خمینی(ره) هنوز هم در جان و ذهن ما زنده است و وظیفه داریم این شور را برای نسل جدید به شکلی متناسب با شرایط امروز جامعه آیندهای که پیش رو داریم، بازخوانی و تحلیل کنیم.
وی افزود: امام خمینی(ره) تنها فقیهی در تاریخ اسلام است که توانست نظریه ولایت فقیه را از مقام تئوری به عرصه عملی حکومت برساند. امام راحل با تکیه بر اندیشه دینی و پشتوانه مردمی، موفق شد نظامی اسلامی را تأسیس کند که اکنون پس از ۴۵ سال همچنان با اقتدار و پایداری به مسیر خود ادامه میدهد.
رئیس جهاددانشگاهی اردبیل با تأکید بر تأثیر جهانی نهضت امام، تصریح کرد: امام خمینی(ره) تنها جامعه ایران را متحول نکرد، بلکه در جهان اسلام الهامبخش بیداری و تحول شد و روندهای جهانی را نیز تحت تأثیر قرار داد. این ویژگیها، شخصیت امام را در تاریخ معاصر جهان به چهرهای منحصربهفرد تبدیل کرده است.
رسولی در ادامه با اشاره به چالشهای فکری نسل امروز گفت: جوانان امروز با پرسشها، شبهات و چالشهای متعددی روبهرو هستند به همین خاطر ما باید ابعاد فکری و آثار تمدنی نهضت امام را در شرایط کنونی و با نگاهی آیندهنگر تبیین کنیم تا این نسل نیز بتواند با عمق اندیشه بنیانگذار انقلاب اسلامی آشنا شود.
وی ضمن قدردانی از حضور علما و اساتید در این میزگرد، بر ادامه اینگونه نشستهای علمی و فرهنگی در جهت روشنسازی مبانی فکری انقلاب و تقویت گفتمان امام تأکید کرد.