ضرورت احیای روح انسان‌سازی در آموزش

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی کانون فرهنگی و هنری آستان امامزاده سید ابراهیم خراسانی(ع) شهر لاهرود، اسماعیل دستگزار، مدیر کانون فرهنگی و هنری آستان مقدس امامزاده حضرت سید ابراهیم خراسانی(ع) شهر لاهرود ۱۱ اردیبهشت ماه در جلسه شورای آموزش و پرورش که به مناسبت گرامیداشت مقام و روز معلم برگزار شد، با اشاره به جایگاه والای تعلیم و تربیت گفت: تعلیم و تعلم از شئون الهی است که خداوند متعال آن را به پیامبران و اولیای خود سپرده تا مسیر هدایت بشر را ترسیم کنند.

وی ادامه داد: انسان نیز با پذیرش این مسئولیت خطیر، نام خود را در زمره پیام‌آوران دانایی و در قالب واژه مقدس «معلم» ثبت کرده است؛ معلمی که ایمان را در جان و دل دانش‌آموزان می‌نشاند و جهل را از دل‌ها می‌زداید.

دستگزار با تأکید بر اینکه تعلیم و تربیت مهم‌ترین کار در جامعه انسانی است، افزود: پیامبران نیز از همین منظر، معلمان بشر نام گرفته‌اند. معلم، سنگربان فرهنگ، اخلاق و ارزش‌های انسانی است و همواره تلاش دارد تا کرامت انسانی، معرفت دینی و شناخت الهی را در جامعه نهادینه کند.

مدیر کانون فرهنگی و هنری امامزاده سید ابراهیم خراسانی(ع) اظهار کرد: خداوند خود را معلم اول معرفی کرده و در آیات متعددی از قرآن کریم به نقش تعلیم‌دهنده‌اش اشاره کرده است. در سوره علق، نخستین آیات نازل شده بر پیامبر اسلام (ص)، خداوند از خود به‌عنوان معلم یاد می‌کند و در سوره بقره می‌فرماید: «و عَلَّمَ آدَمَ الأسماءَ کُلَّها»، که نشانگر شکوه مقام معلمی در قاموس آفرینش است.

وی با اشاره به اینکه پیامبر اعظم(ص) خود را معلم خوانده و به این ویژگی مباهات می‌کرد، گفت: آن حضرت در دعاهایش از خداوند طلب آمرزش، عمر طولانی و برکت در زندگی معلمان را می‌کرد؛ چراکه آنان ادامه‌دهندگان راه انبیاء الهی‌اند.

دستگزار با تکیه بر آیات قرآن، مقام عالم و معلم را فراتر از جاهلان دانست و بیان کرد: در قرآن آمده است که تنها اهل علم‌اند که از خدا خشیت دارند و درک صحیح از مثل‌ها و حکمت‌ها در کتاب آسمانی نیز، ویژه آنان است.

وی سخنان امیرالمومنین(ع) را درباره معلمی یادآور شد که فرمودند: «کسی که به من یک حرف بیاموزد، مرا بنده خود کرده است» و همچنین فرمایش امام صادق(ع) که معلم خوب را سزاوار دعای خیر تمامی جنبندگان زمین دانسته است.

دستگزار در ادامه، ویژگی‌های یک معلم نمونه از نگاه قرآن را برشمرد و گفت: سوز و گداز درونی برای انسان‌سازی، نخستین ویژگی یک معلم حقیقی است؛ زیرا تنها کسی که مشتاق تربیت است می‌تواند روح شاگردان را تعالی بخشد.

وی با تأکید بر اثرگذاری رفتار عملی بر تغییر اخلاقی شاگردان افزود: امام صادق(ع) می‌فرماید: «مردم را با اعمال خود به خوبی‌ها دعوت کنید، نه صرفاً با زبان». خلوص نیت، صلاحیت علمی، هنرمندی در تدریس، تواضع، عطوفت، عدالت و مهربانی از دیگر ویژگی‌های معلم مطلوب از منظر قرآن است.

وی اظهار کرد: در حرفه معلمی، علم بدون مهارت ارتباطی کافی نیست؛ بلکه معلم باید زبان تأثیر و شیوه تعامل با دانش‌آموزان را نیز بداند. همچنان‌که قرآن کریم، حضرت یوسف(ع) را به‌خاطر گذشت و عفو در برابر خطای برادرانش می‌ستاید. برقراری عدالت میان شاگردان، پرهیز از تبعیض و عطوفت با شاگردان، از نشانه‌های معلمان شایسته است. چرا که یادگیری زمانی ماندگار می‌شود که همراه با محبت، احساس خوشایند و تعامل انسانی باشد.

وی استاد شهید مطهری را یکی از الگو‌های راستین معلمی دانست که علم و عمل خود را در مسیر عبودیت و کمال قرار داد و با شهادت، مسیر بندگی و تعلیم را به نهایت رساند.