صدایی که برای همیشه ماندگار شد

به گزارش ایکنا از اردبیل، امروز، دوم آذرماه، پنجمین سالگرد مرحوم سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی، سلطان‌الذاکرین یکی از مشهورترین مداحان اهل بیت(ع) با شهرت جهانی بود که در سن 80 سالگی، دوم آذرماه 95 دار فانی را وداع گفت.

مرحوم سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی، مداح شهیر ایران است که نوای او بیش از شش دهه با حنجره‌ای استثنایی، گوش و دل علاقه‌مندان را نوازش می‌دهد.

وی از مشاهیر مداحی ایران بود که نوحه‌هایش به سه زبان‌ ترکی، فارسی و عربی سروده شده بود.

او در سال 1315 خورشیدی در شهر اردبیل متولد شد و بیش‌تر نوحه‌هایش را به زبان ترکی آذربایجانی خوانده و به زبان‌های فارسی و عربی نیز تسلط کامل داشت و به طور متوسط روزانه پنج ساعت از عمر خود را صرف مداحی کرده و بیش از 2 هزار عنوان نوار کاست مربوط به برنامه‌های او موجود است.

شیخ فرج، پدربزرگ سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی، قدیمی‌ترین مؤذن کشور است که اطلاعات مختصری از وی موجود است که به گفته سالخوردگان، صدای اذان وی را ساکنان روستاهای واقع درحاشیه سه فرسنگی شهر اردبیل سحرگاهان از بام مسجد زینال در مرکز شهر می‌شنیدند. پدرش شیخ عبدالکریم مؤذن‌زاده اردبیلی نخستین مؤذن رادیوی ایران است و برادرش مرحوم رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی نیز از مؤذنان بنام اسلامی است.

از سلیم موذن‌زاده و خاطراتش با اساتید موسیقی ایرانی چنین نقل است: «من در محضر استاد جلیل شهناز بوده‌ام و از محضر تاج اصفهانی استفاده کرده‌ام، از مرحوم اقبال آذر هم استفاده‌ها کرده و حظ‌ برده‌ام و در سفری که به باکو داشتم، با اساتید موسیقی آذربایجان که واقعا استاد صدا و آواز هستند، دیدار داشتم و هابیل علی‌اف و آقاخان عبدالله‌اف از صدای من تعریف می‌کردند و من هم همه این ها را مدیون توجه حضرت سیدالشهدا(ع) هستم.»

سلیم « خداحافظ ای آنام باجی آغلاما یانا یانه...» را دوست داشتنی‌ترین اثری دانسته که برای اباعبدلله الحسین(ع) مداحی کرده است.

آن مرحوم در مورد آرزوی خود می‌گفت: از خدا می‌خواهم همه را به راه راست هدایت کند و آرزویم این است که حضرت سیدالشهدا(ع) شافع شیعیان حقیقی‌اش باشد و ما را نیز شفاعت کند.

شهرت و محبوبیت سلیم موذن‌زاده اردبیلی تا حدی بود که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت در مراسم ارتحال این مرحوم گفته بود:به پاس خدمات بی‌شائبه سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی در ترویج معارف دینی ضروری است روز مداح و جایزه ویژه سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی نام‌گذاری شود.

به گفته کارشناسان اگر آثار او از طریق سازمان‌های دولتی ثبت و حق تکثیر در آن ها لحاظ می‌شد فقط کاست «زینب زینب» او که در سال 1363 در یک هیئت عزاداری محلی اجرا شده است، شاید بیش از 10 میلیارد تومان برای وی سوددهی داشت در حالی که تمامی اجراهای وی بدون ذره‌ای چشم‌داشت مالی در اختیار عشاق  قرار دارد.

به گفته مردم استان اردبیل در دهه 60 ایشان بیش از 5 ساعت در اوج می‌خواند و بیش از 15 ساعت پی در پی مداحی می‌کردند که در نوع خود بی‌نظیر است.

اساتید موسیقی دانشگاه‌های کشور آذربایجان صدای ایشان را لاهوتی می‌دانند و به گفته آن‌ها در هر 100 سال یک بار همچین صدایی در جهان پدیدار می‌شود که در نوع و سبک و قدرت صدا ایشان را جزء عجائب قرن دانسته‌اند، اساتید فن نام او را همردیف استاد عبدالباسط در زمینه تلاوت قرآن و همچنین استاد سلیم موذن‌زاده را در زمینه مداحی جزو عجائب روزگار دانسته‌اند.

اعجاب و توانایی بی‌وصف او در اجرای برنامه‌های گوناگون مداحی، نوحه خوانی، مولودی خوانی، اذان و قرائت قرآن مجید از دوران نوجوانی، وی را در ردیف یکی از مطرح‌ترین افراد جهان در این رشته‌ قرار داده است.

مجید بنی‌فاطمه درباره سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی چنین می‌گوید: «به نظر من در تاریخ مداحی این اتفاق بی‌نظیر است که مردم تا این اندازه با صدای یک مداح مانوس و عجین شوند، آن‌قدر که صدای او را نغمه ثابت صبح‌های جمعه خود کنند. بدون تعارف صدای حاج سلیم آدم را سحر می‌کرد و بسیاری از بزرگان موسیقی شرقی به او لقب «سلطان صدا» می‌دادند. هنر او از مرزهای ایران عبور کرد و به جایی رسید که وقتی حیدر علی‌اف، رئیس‌جمهور سابق آذربایجان از دنیا رفت، حاج سلیم را برای مداحی دعوت کردند.»

حاج ولی‌الله کلامی زنجانی معتقد است: «استاد مؤذن‌زاده اردبیلی اسطوره مداحی ایران بود که همیشه رونق‌بخش عزاداری‌های سرور و سالار شهیدان بود و از اینکه دیگر نمی‌توانیم صدای این استاد را بشنویم، بسیار متاثرم.»

حسام‌الدین سراج  یکی از خوانندگان نامی کشور ایران در مورد توانایی فوق‌العاده استاد سلیم مؤذن‌زاده‌اردبیلی گفته است: «من یاد دارم که استاد مؤذن‌زاده قیامتی برپا کرد و آن طور که شنیده‌ام مجالس ایشان همیشه همین طور است و معمولاً خواننده‌ها وقتی شعری را انتخاب می‌کنند، اسیر افاعیل عروضی آن می‌شوند، ولی ایشان به هیچ وجه اسیر هیچ چیز نیست مگر اسیر خود حضرت سیدالشهدا(ع).»

هابیل علی‌اف، موسیقیدان آذربایجان این طور می‌گوید: «من باور نمی‌کنم شخصی بگوید من مسلمانم و با شنیدن صدای استاد سلیم به گریه نیفتد؛ چون هم موسیقی منطقی است و هم حرف‌هایش، من بعید می‌دانم کسی جانشین وی شود، چرا که به صدای خیلی از مداحی‌ها گوش داده‌ام، اما هنوز جایگزینی برای استاد سلیم پیدا نکرده‌ام.»

مراسم تشیع پیکر سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی با حضور خیل عظیمی از مردم حسینی از اقصی نقاط کشور با شکوه و عظمت تمام، برگزار شد و مردم ولایتمدار استان پیکر سلیم موذن‌زاده اردبیلی را به خاک سپردند.