باور قلبی و عمل؛ جنبه‌های تاثیرگذار ایمان

به گزارش ایکنا از اردبیل، رحیم انور، مدرس دانشگاه و مدیر بنیاد نهج البلاغه استان اردبیل، ۱۶ اسفندماه در سلسله کارگاه‌های آموزشی مجازی «تفسیر قرآن کریم» که با محوریت سوره مبارکه «والعصر» به همت سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی اردبیل و همکاری مرکز علمی کاربردی واحد انجام شد، اظهار کرد: انسان‌ها همه در زیانند و این زیان از دو جنبه قابل بحث است یکی از لحاظ فرصت سوزی و از دست دادن زمان ودیگری بحث سعادت و شقاوت انسان‌ها که مورد اخیر برای اهل ایمان مستثنی است و این استثنا ناشی از بحث ایمان است که در ابتدای آیه سوم سوره مبارکه عصر، به آن اشاره شده است.

وی افزود: شقی و اهل شقاوت در خسران هستند و علت آن نیز بواسطه نداشتن ایمان ذکر شده است.

انور اظهار کرد: «ایمان» یک باور قلبی است، باوری که به زندگی انسان جهت می‌دهد و در چگونه زیستن او نقشی مهم دارد و محور ارزش‌گذاری برای اندیشه‌ها و عملکرد‌های مردم است، به دلیل همین اهمیت است که گام اولِ ورود به مسیر بندگی و مسلمانی، ایمان است و کسی که این باور مقدّس را داشته باشد، «مؤمن» نامیده می‌شود.

وی افزود: ایمان، گرایش قلبی و وابستگی فکری و اعتقادی و روحی به‌یک موجود برتر، به یک آفریدگار توانا، به یک مکتب نجات بخش، به یک زندگی دیگرپس از این دنیا (معاد)، به یک کتاب مقدّس که از سوی خدا نازل شده است (قرآن)، به پیامبرانی که سفیرانِ الهی برای هدایت بشرند، به وحی و ما وراء الطبیعه و… است.

مدرس دانشگاه گفت: به تعبیر قرآن، پیامبران الهی مأمور بودند تا بذر این ایمان را در دل‌های مردم بکارند و زندگی‌ها را در سایه ایمان، از صفا و معنویت و پاکی و عدالت برخوردار سازند. پیامبر اسلام فرموده است: «ایمان، اعتراف زبانی، شناخت و پذیرش قلبی و عمل با اعضا و جوارح است».

انور ادامه داد: در قرآن هم، درباره ایمان، روی دو جنبه «باور قلبی» و «عمل» بسیار تاکید شده است. وقتی قرآن می‌خوانید، بار‌ها و بار‌ها به‌تعبیر «آمَنوا وَ عَمِلوا الصّالحات» برمی‌خورید؛ یعنی ایمان در کنار عملِ خوب و شایسته است. اگر ایمان را یک نهال و درخت بدانیم، «عمل» میوه و ثمره آن است. آیا شما می‌توانید قبول کنید که کسی به‌خدا، قیامت، بهشت وجهنم، وحی، قرآن، پیامبران و فرشتگان، ایمان و عقیده داشته باشد، ولی رفتارش مثل آدم‌های غیر معتقد به خدا و قیامت باشد؟

مدیر بنیاد نهج البلاغه استان اردبیل، بیان کرد: ایمان باید از «دل» به «اعضا» سرایت کند و از «درون» به «بیرون» جاری شود و باور درونی در عمل خارجی انسان اثر داشته باشد، وگرنه چه ایمانی؟!

انور ادامه داد: بعضی از ایمان‌ها سطحی و تقلیدی و متعصّبانه است؛ برخی هم عمیق و براساس شناخت و تفکّر و بصیرت. به‌همین دلیل می‌گوییم دو نوع ایمان داریم: یکی «ایمانِ مستقرّ» و دیگری «ایمانِ مستودع».

وی گفت: «ایمان مستقرّ» مثل درختی کهنسال، ریشه‌دار و استوار است و به این زودی‌ها از بین نمی‌رود و مؤمن، با شنیدن شبهه‌ها، به‌شک نمی‌افتد. امّا «ایمان مستودع» حالتی شبیه خانه اجاره‌ای و اشیای عاریه‌ای دارد، همیشگی واستوار نیست؛ زود زایل می‌شود و رنگ می‌بازد و، چون براساس منطق و برهان نیست، با کمترین آسیب از بین می‌رود، یا حدّ اقل از تأثیر گذاری در زندگی شخص، باز می‌ماند.

انور افزود: قرآن، هم صفات مؤمنان را بیان می‌کند، هم تکلیف و وظیفه صاحبان ایمان را، هم نشانه‌های زندگی همراه با ایمان را، هم این را که به چه چیز باید «ایمان» داشت.

مدرس معارف اسلامی دانشگاه بیان کرد: به فرموده قرآن، مؤمنان خدا را باور دارند، مطیع فرمان اویند، از قیامت بیمناک هستند، توکّلشان برخداست، از گناهان پرهیز می‌کنند، پیوسته در پی‌انجام اعمال صالحند، اهل تقوا و ایثارند، در راه خدا انفاق خالصانه می‌کنند، نام خدا دلهایشان را آرام می‌کند، با نماز و عبادت به خدا نزدیک می‌شوند، به مژده‌ها و وعده‌های الهی امیدوارند، در راه خدا با دشمنان می‌جنگند، کفّار ر به سرپرستی خود نمی‌گیرند، امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند، جانشان را در راه دین فدا می‌کنند، دوستدار خدا و رسولند، اگر خطا و گناه کنند توبه و استغفار می‌کنند، راستگو و درست کردارند، به پدر و مادر خویش نیکی می‌کنند، در قیامت شادمانند، به عهدی که با خدا بسته‌اند وفادارند و… خیلی صفات و ویژگی‌های دیگر که جزء خصویات و ویژگی‌های اهل ایمان و مومنان است.