نقش حجاب در ارتقای سلامت خانواده

 به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اردبیل، رسیدن به قله رفیع انسانیت و دست یافتن به اهداف والای انسانی چه به صورت فردی و چه به صورت اجتماعی در گرو مجهز بودن به وسایل و ابزار لازم از یک سو و رفع تمامی موانع و عوامل بازدارنده و گسستن زنجیره‌های اسارت از دیگر جانب است اینجاست که حجاب که عهده‌دار صیانت تعادل روانی جامعه بشری و تحکیم بنیاد و ضامن سلامت خانواده است معنی پیدا می‌کند و به عنوان یک وسیله دفاعی در برابر ناپاکی‌ها مفهوم واقعی خود را بازیافته و به مثابه یک پدیده مؤثر در تأمین سلامت خانواده با صفت پویایی و پیشتازی جلوه‌گرمی‌شود و خانواده را از منجلاب فروپاشی نجات می دهد.

شکی نیست که هر چیزی که موجب تحکیم پیوند خانوادگی و سبب صمیمیت رابطه زوجین شود برای کانون خانواده مفید است و در ایجاد آن باید حداکثر کوشش را مبذول داشت و بالعکس با هر چیزی که موجب سستی روابط زوجین و دلسردی آنان می‌شود و به نظام خانواده ضرر می‌رساند باید مبارزه کرد.

 بنابراین حجاب نه تنها آزادی زن را محدود نمی‌سازد بلکه برای زن شرایطی را فراهم می‌کند که مورد تأیید عقل بوده و با تقوا سازگارتر است آزادی زن در پرورش قدرت فکری و عقلانی و معنوی او و بالا بردن سطح معلوماتش در اجرای وظایف تربیتی و در مشارکت منطقی او در حل و فصل امور است.

 خانواده در اثر گرایش فطری زن و مرد نسبت به هم که با پیمان مقدس ازدواج شکل عملی به خود می‌گیرد تشکیل می‌شود.

 خانواده نهادی است که مورد توجه خاص پروردگار عالمیان قرار دارد و قرآن کریم در بسیاری از آیات صریحا و به روشنی بر ضرورت تشکیل خانواده تأکید کرده است.

 خداوند مسئله ازدواج زن و مرد را از معجزات و از آیات و نشانه های وجود پروردگار یکتا می‌داند. یعنی اگر هیچ معجزه‌ای در اثبات وجود خداوند نباشد و فقط همین مسئله زوجیت و میل زن و مرد به هم که در فطرت آنها نهادینه شده باشد، همین خود دلیل واضح و آشکاری بر وجود خالقی حکیم و تواناست.

 «وَمِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِن اَنْفُسِکِمْ اَزْوَاجاً لِتَسْکُنُواْ إِلَیْهَا وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدهً وَرَحْمَهً إِنَّ فِی ذلک لایَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ». (سوره روم/آیه 21).
و از آیات و نشانه‌های وجود خداوند آنست که از جنس خودتان همسرانی برای شما خلق کرد تا با وجود آنها آرامش بیابید و بین شما زن و شوهر، مودت و رحمت و مهربانی قرار داد. حقیقتا در این مسئله نشانه‌هایی برای افراد متفکر و اندیشمند است.
همسر صالح و آثار آن

 نقش و اثر همسر در موفقیت و سعادت آدمى (که هدف نهایى دین است) به حدى است که رسول اکرم اسلام(ص) می‌فرماید: «خمسۀ من السعادۀ، الزوجۀ الصالحۀ، والبنون الأبرار، و الخلطاءالصالحون، و رزق المرء فى بلده، و الحب لآل محمد».
همسر صالح در آموزه‌هاى دینى به حدى در موفقیت آدمى مؤثر است که پیامبراعظم(ص) آن را عاملى از عاملان خدا می‌خواند.

 قرآن کریم در رابطه با میل فطری انسان به عفاف و داشتن حیا می‌فرماید: «فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَكُمَا عَنْ تِلْكُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُلْ لَكُمَا إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُبِينٌ؛ پس چون آن دو(آدم وحوا)از آن درخت چشیدند، برهنگی هایشان برآنان آشکار شد و به چسباندن برگ بهشت بر خود آغاز کردند»، (سوره اعراف آیه 22).

 قرآن کریم در رابطه با حیاء دختران شعیب نبی می‌فرماید: پس یکی از آن دو زن با قدم برداشتن از روی حیا نزد موسی آمد و گفت: پدرم تو را خواسته تا مزد آب کشیدن برای گوسفندانمان را بدهد.

در  ادامه این قصه در روایات ذکر شده که چند قدم دختر جلو می رفت و موسی( ع)  پشت سر او.ناگاه موسی (ع )به دختر عرض کرد شما پشت سر من بیا و با انداختن سنگ راه را نشان بده زیرا ما اهل بیتی هستیم که پشت سر زنان حرکت نمی‌کنیم.

بخاطر همین عفت و تقوای موسی(ع ) او از طرف دختران شعیب به عنوان امین ذکر شد.

 دختر به پدرش شعیب گفت او را اجیر کنیم زیرا هم قوی و هم امین است.

درباره نهی از خودنمائی زنان که مفسده آور بوده و به خانواده و جامعه آسیب می‌رساند خداوند در سوره احزاب آیه 33 می‌فرماید: «وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى...؛ خانه‌نشین باشید و مانند روزگار جاهلیت زینت‌های خود را ظاهر وآشکار نکنید»، (سوره اجزاب/آیه 33).

علامه طباطبائی درباره این آیات می‌فرماید:

 با خودآرائی و خودنمائی، خود را گرفتار جاهلیت دیگری ننمائید و بکوشید در هر دوره‌ای با حفظ شئونات، عفت اجتماعی را پاس بدارید و فضا را آلوده نسازید.

 اصطلاح حجاب در عصر ما به پوشش مخصوص زنان گفته مى‌شود.

 مقصود از حجاب زن در اسلام این است که زنان به جز صورت و دو دست، اعضاى بدن و مواضع زینت و زیور خود را در برابرمردان بیگانه بپوشاند، تا بدین وسیله به حفظ عفّت و شرافت خود موفق شوند.

‌در اصطلاح اهل دین، به معناى پوشش تمام زن به وسیله چادر و نقاب، بسیار شایع است و این اصطلاح از معناى لغوی کلمه حجاب ریشه می‌گیرد و از آن جهت که پرده، سبب پوشیدن هر چیز است که پشت آن قرار گیرد، زیبایی‌هاى زن هم به وسیله نقاب را در پوشش کامل زنان به کار برده‌اند.

 آیه قرآن درباره لزوم حجاب زنان:

 ای پیامبر !به زنان با ایمان بگو: چشم‌های خود را از نگاه هوس آلود فروگیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خودرا جز آن مقدار که نمایان است، آشکار ننمایند و اطراف روسریهای خود را بر سینه

 خود افکنند تا گردن و سینه با آن پوشانده شود. (آیه 31 سوره نور).

 یقینا دستور خداوند مبنی بر وجوب حجاب زنان، بخاطر فوایدی است که از این مسئله نصیب بشریت می‌شود و از طرفی بخاطر ضررها و خسارت‌هایی است که برهنگی و بی حجابی ،به بشر وارد می‌کند.

 مهمترین فوائد حجاب و عفاف زنان، استحکام نهاد خانواده، عامل تقرب الهی  و ایجاد آرامش روانی است.

 الف– حجاب عامل استحکام خانواده‌ها:

 یکى از عوامل مهم استحکام خانواده ، رعایت حجاب است . اگر حجاب در جامعه اى کاملاً رعایت شود و روابط جنسى به محیط خانواده محدود گردد، گروه جوانان به ازدواج تمایل بیشترى پیدا مى کنند و خانواده هاى تشکیل شده نیز ثبات بیشترى خواهند گرفت ، بالنتیجه در این میان بیشترین نفع عاید زنان خواهد شد، زیرا از محبت وحمایت مالى مردان برخوردار خواهند بود.

بى تردید نهاد خانواده تنها با پاسدارى از حجاب اسلامى درخشش و بالندگى لازم را پیدا خواهد کرد.

 ب-حجاب و ایجاد آرامش روانی

 یکی دیگر از آثار مهم حجاب زنان،حفظ آرامش روانی جامعه وپاکی دلها است.

 قرآن مجید: حجاب را عامل طهارت قلب و روح معرفى مى کند و خداوند متعال در قرآن چنین مى فرماید:

 هر گاه از زنان پیامبر متاعى را مى خواهید پس آن را از پس پرده بخواهید زیرا این کار براى طهارت و پاکى قلوب شما و ایشان بهتر است .سوره احزاب  آیه 53 « وَ اِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراَّءِ حِجابٍ ذلِکُمْ اَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ».

 ج-:حجاب عامل تقرب الهی

 البته حفظ حجاب وعفاف زنان دارای اثرات مفید دیگری می باشد.از جمله اثر دیگر عفاف وحجاب ،تقرب بیشتر زنان به خداوند متعال است.اینکه مریم،مقدس شد وخداوند از او در قرآن کر یم تجلی کرده ومقامات معنو ی بالایی به او عنایت کرد یکی بخاطر عفاف و پاکدامنی فوق العاده حضرت مریم (ع )بوده است

 روایات مختلفی درباره تاکید بانوی دوسرا درباره حفظ پوشش وحجاب ذکر شده است از جمله:

 در تاریخ نقل شده است که حضرت فاطمه ی زهرا(س) وقتی میخواستند به بیرون منزل و نزد پیامبر اکرم)ص) بروند،از پوششهای خاصی، مثل جلباب ،چادر و روپوش صورت استفاده می کردند علاوه بر این، یکی ازحوادثی که بیانگر مقدار حجاب حضرت فاطمه ی زهرا(س) در بیرون منزل و در مواجهه با نامحرم است، آمدن ایشان به مسجد برای دفاع از قضیه ی فدک است. ، ایشان با شکل خاصی از حجاب و پوشش، برای دفاع از حق خویش از منزل به مسجد آمدند.

 حجاب و اصل آزادى:

 استاد مطهری در رابطه با اشکالاتی که به حجاب زن می گیرند نوشته اند: یکی از ایراداتی که بر حجاب گرفته اند این است که موجب سلب حق آزادى که حق طبیعى بشرى است می گردد و نوعى توهین به حیثیت انسانى زن به شمارمی رود.

 می گویند احترام به حیثیت و شرف انسانى یکى از مواد اعلامیه حقوق بشر است. هر انسانى شریف و آزاد است،مرد باشد یا زن،سفید باشد یا سیاه،تابع هر کشور یا مذهبى باشد.مجبور ساختن زن به اینکه حجاب داشته باشد بی اعتنایى به حق آزاد ى او و حیثیت انسانى اوست و به عبارت دیگر ظلم فاحش است به زن.عزت و کرامت انسانى وحق آزادى زن و همچنین حکم متطابق عقل و شرع به اینکه هیچ کس بدون موجب نباید اسیر و زندانى گردد وظلم به هیچ شکل و به هیچ صورت و به هیچ بهانه نباید واقع شود،ایجاب میکند که این امر از میان برود.

 حجاب در لغت بمعنای پوشش است و زن محجبة یعنی زنی که به گونه ای خود را پوشانیده  است . همچنین حجاب نامی است برای آنچه که بدان ، بدن خود را می پوشانند . آنچه میان دو چیز حائل گردد نیز حجاب نامیده می شود مانند کلام خداوند که می فرماید « و من بیننا و بینک حجاب » و بین ما و شما فاصله ای وجود دارد .

فقها اصطلاحاً ستر را که به معنی پوشش است برای زنان بکار برده اند . همین امر موجب شده است عده ای گمان کنند که اسلام خواسته است زنان پشت پرده و در خانه محبوس باشند و بیرون نروند . 

 پوشش در اسلام بیانگر این مطلب است که زن در معاشرت خود با مردان بیگانه بدن خود را بپوشانند و به خود نمائی نپردازند . رعایت این اصل قرآن زمینه حفاظت و سلامتی خانواده و اجتماع را فراهم نموده است .

 بدحجابی و بی‌حجابی اثرات زیان‌باری را برای جامعه دارد

 افزایش بیماران روانی وافزایش افسردگی و افزایش خودکشی و قتل وجنایت وخیانت به همسر و تولد فرزندان نامشروع و از هم پاشیده شدن کانون خانواده ها وافزایش طلاق ،همه وهمه از آثار برهنگی زنان می‌باشد.

و ما می‌توانیم این اثرات را در جوامع بی دین وبی مبالات به پوشش و حجاب، از جمله جوامع غربی همچنین درکشورهایی که فرهنگ غرب در آنجا نفوذ و رسوخ کرده است، ببینیم.

 از دیدگاه اسلام، حجاب سبب تحکیم روابط افراد خانواده و برقراری صمیمیت و همچنین موجب حفظ سلامتی خانواده و بالتبع اجتماع می گردد و آرامش روانی در برابر هیجانات و التهابات بنیان کن ایجاد می کند حجاب و نقش آن در استحکام پیوند خانوادگی از جمله اهداف متعالی اسلام است که بایستی در کانون خانواده ایجاد شود . در این فضای صمیمی که خداوند زن را عامل تسکین و آرامش و پیوند در خانه معرفی می کند و طبق سورة اعراف ، آیه 189 می فرماید : او کسی است که شما را از نفس واحده آفرید و از او نیز جفتی برایش مقرر دانست تا با او انس و آرام گیرد . و در سوره بقره آیه 187 چنین می‌فرماید: آنان بمنزله لباس شما هستند و شماها لباس برای آنان هستید . حجاب پوششی است که مردم را در برابر تهاجمات بیرونی محفوظ میدارد .  جامعه‌ای که فرهنگ پوشش در آن حاکم نباشد و برهنگی در آن رایج باشد، هم خانواده و هم جامعه را در منجلاب فساد تا ورطه نابودی می‌کشاند.

 تهیه و تنظیم: سیما میرقاسمی- خبرنگار ایکنا اردبیل

 1 ـ رشیدی حسین، حریم عفاف.

 2 ـ السید الجمیلی، سفارشات پیامبر اکرم(ص) به دختران و زنان.

 3 ـ رضوانی علی اصغر،حجاب چرا و چگونه؟ .

 4 ـ حسینیان روح اله، حریم عفاف.

 5= مطهری‌مرتضی، ‌مسئله حجاب، چاپ هفتادم،‌تهران. صدرا،‌1379

 6-الگوهای تربیت - کریمی

 7-تفسیر نمونه، مکارم شیرازى