عرفه، فرصت بازگشت به خویشتن

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا مصلح‌نیا، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه محقق اردبیلی، در گفت‌و‌گو با ایکنا از اردبیل، در پاسخ به این پرسش که جایگاه روز عرفه در منظومه معرفتی و تربیتی اسلام چگونه تبیین شده است؟ با اشاره به ایام نورانی ماه ذی‌الحجه، جایگاه والای روز عرفه، عید قربان و غدیر خم را در مسیر رشد و تعالی انسان یادآور شد و گفت: این ایام، فرصتی بی‌بدیل برای خودشناسی، پالایش جان و انتخاب آگاهانه مسیر بندگی است.

وی افزود: در عرفات، انسان باید به شناختی عمیق از خود، خالق و جایگاهش در هستی دست یابد؛ آنگاه است که می‌تواند نفس خود را قربانی کرده و به حقیقتی برسد که همه چیز در سایه‌سار ولایت شکل می‌گیرد؛ ولایت خداوند، ولایت رسول و ولایت ولیّ خدا.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه محقق اردبیلی اظهار کرد: در این مسیر، همه چیز بر مدار انتخاب انسان رقم می‌خورد؛ انتخابی که نمایانگر هویت و شخصیت هر فرد است. اما پیش از هر انتخابی، انسان نیازمند معرفت است؛ معرفتی که از شناخت آغاز می‌شود، از «عرفه» برمی‌خیزد و به «عرفان» می‌رسد.

مصلح‌نیا افزود: مقدمه هر انتخاب درست، دستیابی به معرفتی عمیق نسبت به جایگاه انسان در برابر خالق هستی است؛ و تا این شناخت حاصل نشود، انسان قادر نخواهد بود نفس خویش را در منای قرب الهی قربانی کرده و به حقیقت ولایت الهی نائل شود.

وی در ادامه با استناد به دعای «اللهم عرّفنی نفسک، فإنّک إن لم تعرّفنی نفسک لم أعرف نبیّک...» اظهار کرد: این بیان نورانی نشان می‌دهد که همه‌ چیز از معرفت به خدا آغاز می‌شود و بدون این معرفت، انسان حتی به شناخت پیامبر و حجت الهی نیز دست نمی‌یابد و از مسیر دین منحرف می‌گردد.

مسئول نهاد رهبری در دانشگاه محقق اردبیلی، دعای عرفه امام حسین(ع) را تجلی‌گاه ناب‌ترین معارف توحیدی دانست و گفت: این دعا، جلوه‌ای بی‌بدیل از تبیین جایگاه انسان در برابر پروردگار و یادآوری نعمت‌های الهی است. آنجا که حضرت می‌فرمایند: «ماذا وجد من فقدک؟ و ما الذی فقد من وجدک؟» حقیقتی ناب نهفته است؛ آن‌که خدا را یافت، همه‌چیز را یافته و آن‌که خدا را از دست داد، همه‌چیز را باخته است.

مصلح‌نیا ادامه داد: عرفه، روز شناخت است؛ شناخت خداوند، شناخت خویشتن و شناخت جایگاه انسان در برابر ربّ خویش. شکوه این روز در دعای پرفیض و ژرف امام حسین (ع) در عرفات جلوه‌گر است.

وی با تأکید بر اینکه طواف حاجیان، نمادی از سیر درونی انسان به‌سوی خداوند است، بیان کرد: هر انسان مؤمنی، حتی دور از خانه خدا، می‌تواند با تهذیب نفس، عبادت خالصانه و دوری از رذائل اخلاقی مانند حسد، کبر، حرص و خودخواهی، دل خود را برای تابش انوار معرفت الهی آماده سازد. حاجیان در مکه با طواف به گرد آن خانه، به جلوه‌ای از معنویت دست می‌یابند؛ اما قرب حقیقی آن‌گاه حاصل می‌شود که طواف دل، گرد محور معرفت و ولایت شکل گیرد.

مصلح‌نیا با اشاره به اینکه در نهایت تنها یک مسیر درست برای زندگی انسان وجود دارد، تصریح کرد: راه خدا، مسیر مستقیم و یگانه‌ای است که باید آن را شناخت و بر آن استوار ماند؛ چرا که غیر از آن، هرچه هست، گمراهی و ضلالت است.

وی در پایان، با گرامیداشت یاد و خاطره امام خمینی(ره) و شهدای انقلاب اسلامی، گفت: خداوند را به حق آن امام بزرگوار و شهیدان راه حقیقت سوگند می‌دهیم که ما را در مسیر مقاومت، استوار نگه دارد و سینه‌هایمان را در برابر جبهه کفر و باطل، ستبر و پولادین سازد تا بتوانیم از برکات این ایام پرفضیلت، برای صیقل روح، تقویت ایمان و انتخاب آگاهانه مسیر زندگی بهره‌مند شویم.