جایزه شهید آوینی تا چند سال قبل در قالب رویدادی مجزا برگزار میشد اما عمدتا این اتفاق از تماشاگر لازم بهرهمند نبود. ادغام این جایزه با جشنواره سینماحقیقت این موقعیتی را به وجود آورد تا آثار این بخش بیشتر دیده شوند.
در این راستا در خبرگزاری ایکنا با برخی از کارگردانان این بخش گفتوگو کردهایم. این مصاحبه با محمدحسین محمودیان مستندساز است که با فیلم «در پس جنگ» در جشنواره حضور دارد.
ایکنا – در ابتدای بحث پیرامون چرایی و چگونگی شکلگیری این مستند توضیح دهید؟
آشنایی من با مردم افغانستان به سالها قبل برمیگردد ولی به طور نزدیک از زمانی که نادر طالبزاده کلاسهای فیلمسازی اسلامی را با حضور جوانان افغانی برگزار کرد این آشنایی شکلی جدیتر به خود گرفت. در کارهایی که آنجا ساخته میشد فیلمسازان جوان افغانی پیرامون حضور مهاجران افغانی در ایران فیلم میساختند. در آن زمان من از طریق روایت فتح مدیریت تولید این آثار را بر عهده داشتم. در ادامه یادم است سال 78 مجموعهای با عنوان «روایت هجر» ساخته شد که از سیما هم روی آنتن رفت. در این کار به برخی مشکلات مردم افغانستان در ایام مهاجرت توجه شده بود؛ کاری که از زیباییهای بصری خوبی استفاده میکرد.
در آن هنگام از طریق جعفری جلوه مدیر وقت شبکه یک سیما به من پیشنهاد شد درباره موفقیت مهاجران افغان در کشورمان هم فیلم یا مجموعهای ساخته شود. در این رابطه مجموعهای دیگر ساخته شد. در این کار به اساتید و پزشکان خبره افغانی پرداخته میشد. پس از سالها من طرحی با عنوان «افغانستان سالهای جهاد» آماده کردم. برای این کار تحقیقات مفصلی در ایران و افغانستان بین سالهای 93 الی 97 انجام دادم. برای همین فیلمی که اکنون شاهد آن هستیم تنها بخش کوچکی از تحقیقاتی است که انجام شده است.
ایکنا – با ساخت چنین فیلمی در پی بیان چه حرفی بودید؟ آیا با وجود مشکلات فراوان در کشورمان بهتر نیست فیلمسازان به مسائل داخلی بیشتر توجه داشته باشند؟
از طرف خودم به این مسئله جواب میدهم. برخی مشکلات که بین روابط مردم کشورمان با مهاجران افغان وجود دارد سبب بروز برخی مشکلات و مسائل شده است. این فیلم تلاش دارد کمی از بار این ناآگاهی بکاهد چون اگر ما از داشتههای فرهنگی یکدیگر آگاه شویم بسیاری از سوءتفاهمات از بین خواهد رفت و برای نمونه میتوانم به اشتراکات دینی و زبانی اشاره کنم. با این توضیح «در پس جنگ» را با تعهد به ایران و علاقه به مردم افغانستان ساختم؛ مردمی که برای کشورمان زحمات فراوانی کشیدهاند. یکی از کارهایی که مردم افغانستان برای کشورمان انجام دادهاند چند هزار شهیدی است که در طول جنگ ایران و عراق، تقدیم کشورمان کردهاند.
ایکنا – بخش دیگر این گفتوگو به حضور «در پس جنگ» در جشنواره سینما حقیقت مربوط میشود. این اتفاق بر چه مبنای رقم خورده است؟
یک از واسطهها برای دیده شدن فیلمها، جشنوارههای سینمایی هستند. این موضوع برای فیلمهای مستند بسیار پررنگتر است چون آثار مستند در اکرانهای عمومی جایی ندارند و بهترین محل برای دیده شدن آنها جشنوارههای سینمایی است، البته من بعد از 30 سال فعالیت فیلمسازی این اولین باری است که به تشویق دوستان در جشنوارهای حضور پیدا میکنم. نکته دیگر اینکه افرادی که در چنین رویدادهایی حضور پیدا میکنند جدیتر آثار مستند را دنبال میکنند برای همین نظراتشان کارسازتر است.
سید شهیدان اهل قلم، نظرات بسیار موثری را در تمامی بخشهای سینما دارند برای همین وجود جایزهای با نام ایشان باعث میشود دیدگاههای آوینی در سینما زنده بماند. درضمن نمایش آثار و برگزاری برخی نشستها به آشنایی جوانان با اندیشههای آوینی بینجامد.
ایکنا – برخی از فیلمسازان به دلیل برخی مسائل اجتماعی از جشنواره کنارگیری کردهاند. پیرامون این موضوع توضیح دهید و بگوید آیا عدم مشارکت سینماگر در جشنواره پیامدهای درستی به همراه دارد؟
هر هنرمندی به واسطه کاری که انجام میدهد روزگار خود را ترسیم میکند. این وضعیت را در آثار شعرا که صدها سال پیش زندگی میتوان مشاهده کرد. فیلمساز نیز تابع چنین موضوعی است. یعنی ما باید بتوانیم به واسطه کارمان هنرمندان مسائل را تصویر کرده و به نمایش درآوریم. حال در چنین شرایطی اگر خود بخواهیم مانع دیده شدن کارمان بشویم نه تنها اتفاق مثبتی را رقم نزده، بلکه خودسانسوری نیز داشتهایم. در همین رابطه شهید آوینی را مثال میزنم. وی زبانش، آثار و نوشتههایش بود. موضوعاتی که او در کارهایش به ویژه در حوزه جنگ بیان میکرد بسیار کارگشا بود. دیگر فیلمساز نیز قادرند چنین اتفاقی را امروز به واسطه کارهایش رقم زند.
گفتوگو از داود کنشلو
انتهای پیام