چرایی حضور چندباره رتبه‌داران در مسابقات قرآن

نفرات راه‌یافته به مرحله نهایی چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن طی روزهای گذشته در بخش‌ها و رشته‌های مختلف از سوی مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف اعلام شد، در این بین بخش آوایی(رشته‌‌های قرائت و حفظ قرآن) با تمرکز بیشتری از سوی مخاطبان دنبال می‌شود.

در این بخش به نظر می‌رسد برای اولین بار است که شاهد حضور چهره‌هایی هستیم که در سابقه آنها کسب رتبه اول مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن کریم ایران و سایر کشورهای دیگر نیز به چشم می‌خورد. این وضعیت در حالی ایجاد شده است که بسیاری از قاریان و حافظانی که قبلاً رتبه اول مسابقات قرآن ایران یا سایر کشورها را به دست آورده‌اند، گمان می‌بردند، اجازه حضور در مسابقات سراسری قرآن را ندارند.

حمید مجیدی‌مهر، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه امکان حضور نفرات برتر مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن مربوط به امسال نیست و این موضوع در 10 سال گذشته نیز وجود داشته است، گفت: این تصمیم که نفرات اول مسابقات می‌توانند بارها در مسابقات حضور یابند، در چند سال اخیر اتخاذ شده و این تصمیم را به نوعی در شیوه‌نامه نگاه داشته‌ایم اما هیچ وقت موضوعیت نداشته و کسی از این بند استفاده نکرده است.

وی با اشاره به اینکه اگر این موضوع پنج سال قبل مورد استقبال قاریان و حافظان صاحب‌رتبه قرار می‌گرفت،‌ همان سال از سوی رسانه‌ها پیگیری می‌شد، در مورد دلایل اتخاذ چنین تصمیمی در گذشته افزود: بحث حضور نفرات برتر مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن در مسابقات سال‌های بعد به ویژه در مورد حافظان به عنوان یک خلأ مطرح بوده است. اگر به قاریان قرآن بعد از کسب رتبه اول در مسابقات سراسری و بین‌المللی نگاه کنید متوجه خواهید شد که معمولاً حضور قاریان در محافل، مجامع و اعزام‌ها بعد از کسب رتبه در مسابقات بیشتر شده و به گونه‌ای است که عملاً از رتبه‌ای که گرفته‌اند، انتفاع لازم را می‌برند، اما این خلأ در زمینه حفاظ وجود دارد.

مجیدی‌مهر با بیان اینکه شاید این موضوع که سال‌ها اجازه داده نشده است تا دارندگان رتبه اول مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن در مسابقات حضور پیدا کنند، کار خوبی نبوده است، تصریح کرد: سال قبل با استفاده از این قانون افرادی همچون «شجاع زویدات» استفاده کرد و موفق به کسب رتبه نشد. «موسی معتمدی» که رتبه اول مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن ایران را دارد، در مسابقات سراسری حضور یافته و به مرحله نهایی نیز راه یافته است. «سیدمصطفی حسینی» نیز در رشته قرائت تحقیق با اینکه رتبه اول مسابقات سراسری و رتبه دوم مسابقات بین‌المللی ایران را دارد دارای چنین شرایطی است و در مسابقات امسال حضور یافته است. لذا این قانون از گذشته وجود داشته و افراد هم از آن استفاده کرده‌اند، اما تا امسال موفق به حضور در مرحله نهایی نشده‌اند.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف در پاسخ به سوالی در مورد فواید و معایب چنین تصمیمی یا تصمیم‌گیری مجدد در مورد آن بیان کرد: برخی از تصمیمات باید یک بار به مرحله اجرا برسد تا بتوانیم در مورد معایب و محاسن آن صحبت کنیم یا تصمیم مجددی در مورد آن اتخاذ کنیم. این تصمیم از آن دست تصمیمات قدیمی ستاد عالی است که از مصوبات کمیته فنی آن اتخاذ شده است.

وی با اشاره به اینکه در حوزه مسابقات ورزشی و ... وقتی یک شرکت‌کننده در رویدادی رتبه اول جهان را کسب می‌کند سال بعد دوباره در همان رویداد یا رویدادهای دیگر هم حضور می‌یابد، در پاسخ به این سوال که آیا این تصمیم از رویدادهای ورزشی الگوبرداری شده است، گفت: شاید این موضوع مد نظر تصمیم‌گیران بوده است که چگونه در رشته‌های ورزشی که در طول سال چندین مسابقه برگزار می‌شود چنین ممنوعیتی وجود ندارد؛ اما در مسابقات قرآن که ممکن است یک قاری صرفاً یک بار در طول عمر خود بتواند در آن موفق شود، محدود کنیم. لذا آوردن این بند به خاطر پرهیز از محرومیت و ممنوعیت برای قرآنی‌ها بوده است.

مجیدی‌مهر با تأکید بر اینکه مسابقه قرآن فرع بر انس با قرآن است و نباید مانع چنین ظرفیتی شویم، گفت: نکته‌ای که وجود دارد این است که شاید حضور برخی از همین چهره‌های دارای رتبه بین‌المللی باعث ایجاد انگیزه برای سایر قاریان و حافظان شود. در نقطه مقابل، این رتبه‌داران هم با حضور در مراحل مختلف مسابقات به ویژه در رشته حفظ، آمادگی بیشتری کسب می‌کنند. ما شاهد هستیم که برخی از حفاظ و قراء بعد از اینکه رتبه می‌آوردند دیگر محو می‌شوند یعنی نه تلاوتی از اینها می‌شنویم و نه حتی ارتقای کیفیتی را شاهد هستیم. بر همین اساس شاید روزی که این تصمیم اتخاذ شده است چنین اهدافی مد نظر بوده است تا شاید از طریق آن زمینه‌ای برای ارتقای و به‌روز نگاه داشتن آن قاریان و حافظان فراهم شود.

دبیر ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال چنین تصمیمی به سود مسابقات است یا خیر، گفت: با توجه به اینکه این موضوع هیچ وقت مصداق پیدا نکرده است، لذا نمی‌توان در مورد سود و زیان آن ارزیابی درستی ارائه داد. حتماً جوانب مختلف این طرح بر روی کاغذ و در حد همان طرح سنجیده شده است، اما چون مصداق پیدا نکرده و راستی‌آزمایی نشده است، نمی‌توان در مورد اثرگذاری آن حرف زد، هرچه هم گفته شود در حد نظر و دیدگاه است.