«لا إِکراهَ فِی‌ الدین» چگونه با امر به معروف سازگاری دارد

حجت‌الاسلام والمسلمین امین رصاف، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با ایکنا از فارس، در پاسخ به این سؤال که مگر قرآن کریم نمی‌فرماید «لااکراه فی الدین» پس چرا نهی از منکر واجب است، گفت: «لااکراه فی الدین» یعنی لا اکراه در اصل دین؛ یعنی در اصل دین که انسان چه دینی را انتخاب کند، اجباری نیست اما در فروع دین اینگونه نیست که بگوییم اجباری نیست؛ یعنی فردی که پذیرفت مسلمان است وقتی که مسلمان شد دیگر باید احکام اسلام را رعایت کند، نمی‌شود بگوید که من دوست دارم برخی از آن‌ها را عمل کنم و برخی را عمل نکنم و اینجا دایره امر به معروف و نهی از منکر شاملش نشود.

مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم ادامه داد: اگر کسی اصل دین را پذیرفت و مثلاً دزدی کرد باید برای او حد جاری شود یا اگر به صورت علنی فسق و فجور راه انداخت باید طبق تعالیم و دستورات اسلام با او برخورد شود البته تجسس در اسلام ممنوع است و آنچه می‌گوییم مربوط به گناه علنی است، خود اسلام طبق دستوراتش مانع از تجسس شده است ولی آن چیزی که می‌دانم و می‌بینم منکر است باید نسبت به آن نهی کنم و اینجا این‌گونه نیست که بگوییم «لااکراه فی الدین» و مثلاً او دوست دارد منکر مرتکب شود من نیز نباید چیزی بگویم.

رصاف افزود: به‌طور مثال هر فردی در انتخاب شغل خود اختیار دارد و وقتی فرد با اختیار خود پذیرفت وارد یک سازمان یا اداره‌ای شود، این سازمان قوانین و ضوابطی دارد؛ اجباری نیست که وارد این سازمان شوید اما وقتی وارد شدید باید به قوانین آن ‌ملتزم باشید، نمی‌شود گفت که من وارد اداره می‌شوم و هرگونه دلم خواست عمل می‌کنم و هر وقت و ساعتی دلم خواست می‌آیم و اگر خواستم کار مردم را راه می‌اندازم یا نمی‌اندازم، این اختیار مربوط به قبل از ورود بود وقتی وارد شدید باید قوانین را رعایت کنید.

عضو جامعه اساتید حوزه‌های علمیه فارس در پایان تأکید کرد: اصل دین اختیاری است که فرد چه دینی را انتخاب کند و باید در آن تأمل و فکر کند اما وقتی پذیرفت، توجه، عنایت و عمل به دستورات واجب و لازم است.