باورهای مذهبی؛ عامل سلامت روان و مدیریت استرس

به گزارش ایکنا به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دومین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و مسیحیت ارتدکس صربستان با عنوان «ادیان و سلامت جامعه در جهان پساکرونا»، دیروز سه‌شنبه، ۱۴ تیرماه با حضور و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جمعی از اندیشمندان مسلمان و کلیسای ارتدکس صربستان در حوزه ریاست این سازمان، برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور در این نشست با اشاره به برگزاری دومین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و مسیحیت ارتدکس صربستان گفت: امروز، گفت‌وگو یک امر تشریفاتی نیست، بلکه یک امر ضروری و اجتناب‌ناپذیر برای صلح و دوستی بین کشورها و ملت‌هاست.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: منطقه بالکان یکی از مناطق مهم جهان در عصر حاضر است؛ با توجه به تنوع قومی و دینی در این منطقه، ادیان زیست قابل قبولی در کنار یکدیگر در این منطقه دارند و بدون تردید نقش رهبران دینی در این زیست مسالمت‌آمیز، مهم و سازنده است.

وی اظهار کرد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان مرکز دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت توسعه همکاری‌ها و روابط فرهنگی ایران با سایر کشورها را بر عهده دارد. برگزاری اجلاس‌های دوره‌ای با حضور شخصیت‌های دینی و رهبران ادیان کشورهای مختلف در قالب گفت‌وگوهای بینادینی از جمله مهمترین برنامه‌های این سازمان است.

رئیس شورای سیاستگذاری و هماهنگی گفت‌وگوی ادیان هدف از برگزاری این گفت‌وگوها را حل مشکلات و مسائل جهان و کمک به زیست مؤمنانه در جهان دانست و گفت: احساس ما این است گفت‌وگوهای بسیار مؤثری را تاکنون انجام داده‌ایم که در شناختن یکدیگر، کمک زیادی به ما کرده است و راه‌های پیش رو را روشن می‌بینیم.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تأکید کرد: امروز رهبران ادیان جهان پاسخ‌های روشنی به مسائل و مصائب جهان دارند. همانگونه که می‌دانید در جریان وقوع پاندمی کرونا آنچه که بیش از همه به کمک مردم آمد، باورهای دینی و معنوی بود. باورهای دینی در بین مردم کمک کرد که آرامش روحی به یکدیگر منتقل شود.

وی ادامه داد: باورهای دینی سبب شد طی دوران کرونا کمک‌های مؤمنانه به افراد نیازمند و دستگیری و همیاری محرومین بیش از گذشته صورت گیرد و جهان به خوبی مشاهده کرد که با حذف دین از جامعه، مشکلات جوامع جهانی بیشتر خواهد شد.

کمک‌های مؤمنانه مرهون باورهای دینی است

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور همدلی و کمک‌های مؤمنانه را مرهون باورهای عمیق دینی دانست و اظهار کرد: مردم به دین علاقه دارند و این امر فطری است و آنچه که در عصر حاضر، به عنوان دین‌گریزی یاد می‌شود، دیندارگریزی است.

وی در پایان سخنانش، تأکید کرد: امیدواریم این دور از گفت‌وگوها تداوم یابد و منجر به صلح، برادری، دوستی، عدالت و همزیستی مؤمنانه در جهان شود. ما آماده‌ایم در قالب گفت‌وگوهای دو جانبه و چند جانبه برای کمک به زیست مؤمنانه در کنار شما قرار بگیریم.

در ادامه علی‌اکبر ضیایی، رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به اهمیت برگزاری دومین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و مسیحیت ارتدکس صربستان با عنوان «ادیان و سلامت جامعه در جهان پساکرونا» گفت: گفت‌وگوهای دینی یک ضرورت و امر واجب است که در دوران پس از کرونا باید با جدیت تمام توسط رهبران دینی پیگیری شود.

وی افزود: علوم و ارتباطات و رسانه‌های جمعی به سرعت در حال گسترش است و اخبار منفی در زمینه فقر، قحطی، فجایع طبیعی و بیماری‌ها را در اختیار مردم قرار می‌دهند که در نتیجه این اخبار، نیاز به دین و معنویت بیشتر روشن می‌شود.

ضیایی اظهار کرد: گفت‌وگوی ادیان در جهت تقویت بخشیدن معنویت در میان انسانها برای التیام بخشی به زخم‌هایی است که نتیجه رشد تکنولوژی در قرن حاضر است.

لزوم شناخت عمیق دین

وی با تأکید بر لزوم شناخت عمیق از دین در جامعه، ابراز امیدواری کرد دور سوم این گفت‌وگوهایی دینی در صربستان برگزار و نتایج این نشست علمی در قالب کتاب چاپ و منتشر شود و در اختیار پژوهشگران قرار گیرد.

الکساندر یاکووایچ، کشیش و استاد دانشکده الهیات دانشگاه بلگراد نیز در سخنانی در دومین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و مسیحیت ارتدکس صربستان نیز بیان کرد: این دور از گفت‌وگوها فرصت مغتنمی است تا از نزدیک با یکدیگر گفت‌وگو کنیم و شناخت بیشتری به دست آوریم.

وی برگزاری این گفت‌وگوها را ضروری برشمرد و گفت: ما در منطقه بالکان تجربه زیست ادیان متفاوت را داریم و به همین منظور، لازم است رهبران ادیان با یکدیگر گفت‌وگو داشته باشند. همچنین، نیازمند گفت‌وگوهای بیشتر با مسلمانان هستیم.

الکساندر یاکووایچ به موضوع «ادیان و سلامت جامعه در جهان پساکرونا» اشاره کرد و افزود: علم امروز امکانات زیادی برای طولانی کردن عمر و کاهش آلام بشر در اختیار ما قرار می‌دهد، اما نمی‌تواند مهم‌ترین مسئله - مسئله مرگ - را حل کند.

وی ادامه داد: در واقع مسئله بیماری و سلامتی مسئله مرگ و زندگی است. این یک مسئله وجودی است و بدون استثنا به هر یک از ما مربوط می‌شود. در عین حال، مسئله ماوراء طبیعی است، زیرا هر تلاشی برای درک این مسئله منجر به اجتناب‌ناپذیری پاسخ به سؤال معنای وجود انسان و جهان می‌شود.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: در این زمینه، پاسخ به پرسش سلامت و بیماری که در سنت مسیحی ارتدکس می‌یابیم، چند لایه است - هم هستی شناسانه و هم وجودی است. جهان با اراده خداوند به وجود آمده است و طبیعت انسان بدون خداوند وجود ندارد.

تبیین راهبردهای حفظ و ارتقای سلامت روان

ندا ملکی، مشاور معاون حقوقی و امور مجلس صدا و سیما در این دور از گفت‌وگوهای دینی مقاله خود را با موضوع «تبیین راهبردهای حفظ و ارتقای سلامت روان با تأکید بر آموزه‌های اسلامی در دوران همه گیری کرونا و پسا کرونا» ارائه داد و بیان کرد: بررسی متون اسلامی نشان می‌دهد آموزه‌های اسلامی چگونگی حفظ و ارتقای سلامت در شرایط پاندمی کرونا و پسا کرونا را براساس دو راهبرد شناختی و رفتاری هدف گذاری کرده است.

مشاور معاون حقوقی و امور مجلس صدا و سیما اضافه کرد: زبان مشترک همه ما دین است. دین سبک‌های رفتاری سالم را ایجاد می‌کند و باید بر تکیه اشتراکات و بهره گیری از علوم جدید با یکدیگر گفت‌وگو کنیم.

همزیستی و تعامل اسلام و مسیحیت ارتدکس

در ادامه، دارکو جوگو، کشیش و رئیس دانشکده الهیات دانشگاه فوچا در صربستان با اشاره به اشتراکات فرهنگی بین صربستان و ایران گفت: دو کشور صربستان و ایران از دیرباز ارتباطات و همکاری‌های خوبی در زمینه‌های فرهنگی داشته است و امیدواریم با برگزاری گفت‌وگوهای دینی بین اسلام و مسیحیت ارتدکس صربستان فضای لازم برای استفاده از ظرفیت‌های مختلف فراهم شود.

رئیس دانشکده الهیات دانشگاه فوچا افزود: گفت‎‌وگوی دینی ضرورتی برای همزیستی مسالمت‌آمیز میان انسان‌هاست.

دارکو جوگو بیان کرد: ما در جهانی زندگی می‌کنیم که رسانه‌های غربی به صورت مستمر هویت انسان‌ها را تخریب می‌کنند. از این رو، برادری ما باید حول محور انسانیت همراه با معنویت و ارتباط با خداوند باشد.

وی یادآور شد: وظیفه مقدس ما به عنوان نمایندگان اسلام و مسیحیت است که این برادری را میان خود ایجاد کنیم و با تکیه بر نقطه نظرات مشترک از ارزش‌های اخلاقی که باعث رشد انسان می‌شوند، حمایت کنیم.

ضرورت گسترش گفت‌وگوهای دینی

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مظفری، رئیس مرکز صلح و گفت‌وگوی دانشگاه ادیان و مذاهب از دیگر سخنرانان این دور از گفت‌وگوها بود که اظهار کرد: گفت‌وگوی ادیان پس از دوران کرونا ضروری است. در دوران گذشته میان متکلمان اسلام و مسیحیت، دوره‌هایی از مناظرات وجود داشته است اما در این دوره با گفت‌وگوهای خودمان از مناظرات عبور کرده و به گفت‌وگو رسیده‌ایم.

وی ادامه داد: آینده دوره پساکرونا به عمل ما بستگی دارد و اطمینان دارم از طریق این گفت‌وگوها و همبستگی با هم می‌توانیم این دوران را به عنوان عصر ایمان دینی رقم بزنیم.

راستکو یوویچ، کشیش و استاد دانشکده الهیات دانشگاه بلگراد هم در سخنانی، گفت: در طول بحران کرونا و مسائل مربوط به فاصله‌گذاری اجتماعی، تجمعات مذهبی در بسیاری از کشورها ممنوع یا محدود به تعداد کمی از شرکت کنندگان شد.

وی ادامه داد: مدیریت این بحران منجر به وضعیتی شد که مردم از ترس در کنار هم بودن به انزوای فردی روی آوردند، این شرایط روابط انسانی را متزلزل و انسان‌ها را از «زندگی طبیعی»، یعنی وجود بیولوژیکی و سلامت فیزیکی محروم کرد.

راستکو یوویچ بیان کرد: این انزوای فردی در دوران کرونا نیاز درونی بشر به معنویت و دین را نشان داد و نیازمندی به معنویت و دین در تمام طول این مدت تأثیر بسزایی داشت.

تقویت همبستگی اجتماعی در اثر دینداری

محمدحسین نیکنام، استاد دانشگاه تهران نیز در این دور از گفت‌وگوهای دینی، به ارائه مقاله خود درباره «واکاوی کاربرد دین در مواجهه با بیماری‌های واگیر پاندمیک: رهبری بخردانه و عالمانه در بحران کرونا» پرداخت و گفت: شیوع ویروس MERS-COV-2 و بیماری COVID-19 ضمن ایجاد تغییرات گسترده در سبک زندگی مردم، بر رفتار مذهبی و دینی آنان تأثیر گذاشت و سؤالات زیادی را در حوزه الهیات، اخلاق و فقه برای متدینان و متشرّعان جهان پدید آورد؛ همچنین از دیگر سو با اوج‌گیری شیوع ویروس کرونای جدید به ‌عنوان ویروسی همه‌گیر و به ‌تبع آن تغییر و یا تعطیلی برخی مناسک و اعمال دینی در جهان به‌منظور مهار این ویروس، بار دیگر موضوع بررسی رابطه علم و دین (تعارض یا هم سویی) و کارایی دین در مواجهه با این بیماری‌ها در میان اندیشمندان جهان مطرح شد.

وی اضافه کرد: دین چهره جهان را در نظر فرد دیندار، دگرگون می‌سازد و طرز تلقی او را از خود، خلقت و رویدادهای پیرامون تغییر می‌دهد. فرد دیندار خود را تحت حمایت و لطف همه‌ جانبه خداوند، یعنی بزرگ‌ترین نیروی موجود در هستی، می‌بیند. بدین ترتیب احساس اطمینان و آرامش معنوی عمیقی به وی دست می‌دهد.

دین در مواجهه با کرونا دعوت‌کننده به آرامش و توکل است

این استاد دانشگاه تهران افزود: دعوت مردم به آرامش روحی و توکل معنوی و رفتن به سمت آرامش درونی اولین نکته‌ای است که می‌توان از دین در مواجهه با ویروس کرونا بهره مند شد، زیرا دین و باورهای مذهبی نقش حیاتی در ارتقای سلامت روانی و مدیریت استرس و نگرانی ایفا می‌کنند.

نیکنام به تقویت همبستگی اجتماعی در اثر دینداری اشاره کرد و گفت: روحیه دین ‌داری و احساس وظیفه دینی در اقشار مختلف ضمن تقویت احساس همبستگی اجتماعی موجبات همکاری حداکثری را در مقابله با ویروس کرونا فراهم می‌آورد.

بت کلیا، رئیس انجمن آشوریان تهران نیز به عنوان آخرین سخنران گفت‌وگوی دینی اسلام و مسیحیت ارتدکس صربستان، اظهار کرد: ادیان و مذاهب گوناگون به ویژه مسیحیان در ایران با سابقه چند صد ساله دارای تمام حقوق شهروندی مساوی با دیگر هموطنان خود بوده و از احترام ویژه‌ای برخوردار هستند.

وی افزود: در ایران، مسیحی، مسلمان، کلیمی، زرتشتی، کرد، ترک، لر، فارس، آشوری و ارمنی با گویش‌های مختلف در کمال آرامش و آسایش در کنار هم و برای هم زندگی می‌کنند.