برخی از کتاب‌های دعانویسی و عرفانی صرفا برای کاسبی است
استاد سطح خارج حوزه علمیه با بیان اینکه برخی کتب دعانویسی و عرفانی نامعتبر، بازکردن دکان و مصداق کاسبی است، گفت: خیلی از این کتاب‌ها کاسبی است زیرا باب طبع عوام است ولی اگر کتاب علمی بنویسی صد نفر هم ممکن است نخرند.
به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد سطح خارج حوزه علمیه، 5 اردیبهشت ماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه حضرت مریم(س)، به آیه 58 این سوره «أُولَئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْرَائِيلَ وَ مِمَّنْ هَدَيْنَا وَاجْتَبَيْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّحْمَنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُكِيًّا» و آیات بعد پرداخت و گفت: در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که حضرت ابراهیم و ذریه او مگر جزو ذریه نوح و آدم نبودند پس چرا اینطور جدا ذکر شده است؟ شیخ طوسی فرموده است این برای بیان مراتب شرف اینها است، ادریس را هم باید از ذریة آدم حساب کرد، چون ادریس جد پدر نوح(ع) است و چون اهل درس و بحث بوده به این نام نهاده شده است.
وی افزود: شیخ همچنین فرموده است که تعبیر ممن حملنا مع نوح یعنی حضرت ابراهیم(ع) مدنظر است زیرا ابراهیم(ع) از خاندان سام بن نوح از پسران سه‌گانه نوح است که همراه حضرت نوح(ع) در کشتی قرار گرفت. شیخ گفت مراد از ذریة ابراهیم، اسماعیل، اسحاق و یعقوب است.
وی افزود: تمایل علامه طباطبایی بر این است که این شخص اسماعیل بن حزقیل است که در برخی روایات چنین معنایی آمده ولی شخصی به نام اسماعیل بن حزقیل به عنوان پیامبر بنی اسرائیل وجود ندارد بلکه دو اسماعیل در کتب مقدس آمده است، یکی اسماعیل فرزند حضرت ابراهیم(ع) و دیگری اسماعیل بن تنیان که فردی بدنام بوده است. شیخ طوسی هم اسماعیل را فرزند حضرت ابراهیم می‌داند.
اعطای نعمت ولایت و سایر نعمات
استاد سطح خارج حوزه علمیه تصریح کرد: در آیه 58 سوره مریم آمده است: کسانی که نام بردیم یعنی زکریا، یحیی، مریم و عیسی و ابراهیم و موسی و ادریس و ... کسانی هستند که خداوند به آنان نعمت داده است(انعم الله علیهم)؛ علامه طباطبایی اصرار دارد که این نعمت، نعمت ولایت است ولی به نظر بنده اختصاص به ولایت ندارد و شامل جامع نعمات می‌شود. اینها افرادی بودند که وقتی آیات خدا بر آنان خوانده می‌شد(البته صرفا آیات مکتوب نیست بلکه هر نوع آیه تکوینی و تشریعی)، به سجده رفته و گریه می‌کنند و کلید همه فضائل هم این است که انسان خود را در برابر خداوند هیچ بداند. انبیاء(ع) که بیش و پیش از همه معتقد بودند که هیچ چیزی نیستند، بیش از همه هم برای دنیا و آخرت خود کار و تلاش می‌کردند.
هادوی تهرانی با اشاره به آیه «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا»، اضافه کرد: در آیات بعد آمده است که جانشینان این انبیاء همانند خود آنان نبودند و دنبال شهوات رفتند و نماز را خراب کردند و در آینده با گمراهی خدا را ملاقات خواهند کرد. شیخ طوسی در مورد خلف فرموده است یعنی بعدی‌ها؛ اگر به فتح لام باشد یعنی خَلَف یعنی بعدی‌های خوب و اگر به تسکین لام باشد، یعنی جانشین بد. علامه طباطبایی هم همین نظر را دارد. البته برخی مانند فراء گفته است که این دو به جای یکدیگر هم به کار می‌روند. در نهایت آیه دال بر ناصالح بودن ایشان است.
مجازات سبک شمردن نماز
وی افزود: در مورد اضاعوا الصلوة هم برخی از مفسران نظر داده‌اند که یعنی نماز را ترک کرده‌اند ولی ابن عباس معتقد است به معنای آن است که نماز را از وقت آن تاخیر انداختند و صرفا برای اسقاط تکلیف، نماز می‌خواندند. علامه طباطبایی فرموده است که اضاع به معنای افساد است یعنی خراب شدن؛ بنابراین تفسیر ترک نماز که شیخ نقل کرد، درست نیست زیرا خراب کردن نماز در حقیقت بی اعتنایی به نماز و سبک شمردن آن و در واقع برخورد با نماز بسان یک بازی است. بنده بارها تاکید کرده‌ام که هیچ عمل مستحبی با فعل واجب قابل مقایسه نیست و اگر کسی هزار رکعت نماز از شب تا صبح بخواند ولی دو رکعت نماز واجب صبح را نخواند، جایگزین آن نمی‌شود و متاسفانه ما به مستحبات اهتمام زیادی نشان می‌دهیم ولی به واجبات کمتر و تاسف‌آورتر اینکه هر قدر سند، احتمال شرعیت و استحباب عملی هم کمتر باشد، اعتنای بیشتری داریم.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: در روایت بیان شده است که فردی از حضرت پرسید آیا به جای حج می‌توانم صدقه بدهم و امام معصوم(ع) فرمودند که اگر کوه ابوقبیس را صدقه بدهی، جای حج را نخواهد گرفت. واجبات حساب خاص دارد و در بین واجبات، نماز حساب ویژه‌تری دارد؛ اینکه امام صادق(ع) در حین احتضار خانواده را جمع کرد و به اهمیت نماز تاکید کرد، به قول آیت‌الله بهاءالدینی دنبال نمایش دادن نبودند بلکه واقعا قصد داشتند بر این موضوع تاکید کنند که اگر نماز قبول شود، همه اعمال پذیرفته خواهد شد و در غیر این صورت اعمال پذیرفته نمی‌شود.
برکات نماز
وی اضافه کرد: خداوند در همه جا وجود دارد و بین انسان و خود او هست و از خود ما به ما نزدیکتر است ولی ما از او دور هستیم و نماز فرصتی برای نزدیکی ما به خداوند است؛ الصلوة قربان کل تقی؛ اگر نماز را با آرامش بخوانیم دو رکعت 5 دقیقه طول می‌کشد و اگر با تمرکز بخوانیم خیلی آثار و برکات دارد. برخی بزرگان می‌گویند هر کسی مقامی به دست آورده، از نماز است و البته نمازهای مستحبی هم خیلی مورد تاکید است و به خصوص نماز شب ولی نباید این طور باشد که فرد نماز شب بخواند ولی نماز صبح او قضا شود. در این صورت نماز شب نخواند بهتر است.
استناد به منابع سست ممنوع
استاد حوزه علمیه بیان کرد: متاسفانه برخی طلاب هنوز چند صباحی در محضر برخی اساتید نرفته‌اند مشغول دعانویسی برای مردم می‌شوند. چندی قبل یکی از این افراد از بنده پرسید، قصد دارم فلان ختم را شروع کنم و یکی گفته است که برای این ختم باید ترک حیوانی بکنی و وقتی سند این سخن را از او خواستم، گفت فردی در خوزستان که در پاساژ قدس قم هم کتاب او را می‌فروشند؛ یا یک موقع از طلبه‌ای پرسیدم که فلان روایت را از کجا نقل می‌کنی، گفت روی دیوار نوشته بود، آیا دیوار منبع و سند برای ما اهل علم است و می‌توانیم هر چیزی را هر جایی دیدیم برای مردم نقل کنیم؟ وقتی اسم آن فرد خوزستانی را پرسیدم، گفت ولی اصلا فرد آشنایی در عرصه علم و تقوا نبود. کسانی که اهل خبر هستند به راحتی به دیگران سر و راز نمی‌گویند. آیت‌الله بهاءالدینی 90 سال عمر کرد ولی اطرافیان او هم نفهمیدند او که هست و چه می‌کند. او حتی به زن و فرزند خودش هم سری نگفته بود، مگر اینکه اهلی بیابند آن هم در حدی چیزی بگویند.
وی اضافه کرد: خیلی از این کتاب‌ها کاسبی است زیرا باب طبع عوام است ولی اگر کتاب علمی بنویسی، صد نفر هم ممکن است نخرند. به هر حال خدا فرمود جانشینان این کسانی که ما به آنها نعمت خاص دادیم، همانند خودشان نبودند و نماز را هم خراب کردند و دنبال شهوات رفتند. فسوف یلقون غیا، به تعبیر شیخ اینها مجازات خود را در قیامت ملاقات خواهند کرد.
وی افزود: علامه طباطبایی در مورد یلقون غیا می‌گوید اینها جزای گمراهی خود را خواهند دید، مانند آن آیه که گفته یلق اثاما؛ گناهشان را می‌بینند. احتمال دیگری هم داده شده و آن اینکه یعنی اینها با خود گمراهی لقاء پیدا کرده و در آن فرو می‌روند. قیامت واقعیت عالم بزرخ یعنی واقعیت واقعیت دنیا هست و غی و گمراهی هم حقیقتی است که آنها در آخرت خواهند دید. اهل معرفت و سلوک که موت اختیاری دارند، ممکن است مراتبی را ببینند ولی مردم در خواب هستند و وقتی بمیرند از خواب بیدار می‌شوند.
هادوی تهرانی با اشاره به مراتب توبه اظهار کرد: توبه این است که انسان اولا پشیمان شود و استغفار و طلب مغفرت کند نه مانند کسانی که در زشتی‌ها مسابقه می‌دهند و یکی می‌گوید در 16 سالگی به من تجاوز شد و دیگری می‌گوید در هشت سالگی و گویی با هم رقابت می‌کنند.
وی افزود: اگر انسان در حق‌الله پشیمان شده و استغفار و تا حد ممکن جبران کند، بخشیده خواهد شد ولی در حق الناس علاوه بر پشیمانی و استغفار باید مردم را راضی و حق آنها را ادا کند و این رضایت هم همیشه به خاطر مسائل مالی نیست بلکه ممکن است غیبتی کرده باشیم و تهمتی بزنیم و یا بدگویی نسبت به فردی داشته‌ایم.
توصیه به مسئولان کشور
هادوی تهرانی تاکید کرد: کسانی که در هر پست و مقام در نظام اسلامی هستند، یعنی در مجلس و دولت و قوه قضائیه و ... هستند، باید خیلی در حق الناس دقت کنند زیرا تصمیم آنها، سرنوشت ده ها میلیون انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اینها باید جوانب یک مسئله را بسنجند و بعد تصمیم بگیرند و اقدام کنند؛ حتی برخی مواقع یک حرف زدن نابجا باعث تضییع حقوق مردم می‌شود. تریبون مجلس و دولت با تریبون یک استاد حوزه فرق دارد زیرا بازتاب میلیونی دارد. اینکه بگویند ما بر اساس وظیفه عمل می‌کنیم بدانند تشخیص وظیفه در گرو رجوع به متخصص است و شما فقیه نیستید و صرف شرکت چند روزه در درس خارج دلیلی بر صلاحیت در افتا نیست.
وی افزود: حساب و کتاب روز قیامت سخت است؛ خدا بخشنده است ولی فرمود: فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره و من یعمل مثقال ذرة شرا یره؛ یعنی اگر کوچکترین خیر و شری انجام دهیم، خواهیم دید و هیچ چیزی هدر نمی‌رود و ضایع نمی‌شود. سعی کنیم گناه نکنیم زیرا پیشگیری بهتر از درمان و به قول علما دفع، آسانتر از رفع است.
انتهای پیام
