حج؛ فرصتی برای تحقق یاری دین خدا و جلب نصرت الهی

به گزارش ایکنا، رهبر معظم انقلاب در پیامی که دوشنبه، 28 تیر، به مناسبت حج صادر کردند با اشاره به مشکلات و ناگواری‌های دنیای اسلام، سر برافراشتن عناصر مقاومت و بیداری به خصوص در فلسطین، یمن و عراق را از واقعیت‌های امیدآفرین منطقه خواندند و تأکید کردند: «وعده صادق الهی، نصرت مجاهدان است و نخستین اثر این مجاهدت، بازداشتن آمریکا و دیگر زورگویان از دخالت و شرارت در کشورهای اسلامی است.»؛ ایشان در جهت تبیین این امر آیه معروف 7 سوره محمد را مود استناد قرار دادند که خداوند می‌فرماید: «اِن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرکُم وَ یُثَبِّت اَقدامَکُم».

در این نوشتار بنا داریم به تبیین و تفسیر این آیه شریفه براساس برخی تفاسیر مهم بپردازیم.

متن آیه: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ»

ترجمه آیه: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر (آیین) خدا را یاری کنید، شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد».

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در تفسیر نمونه پیرامون این آیه بیان می‌دارد که «اين آيات همچنان ادامه تشويق مؤمنان به مسئله پيكار با دشمنان حق است، با تعبيرى جالب و رسا آنها را تشويق به جهاد مى‌كند و مى‌فرمايد: (اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد اگر خدا را يارى كنيد شما را يارى مى‌كند، و گام‌هايتان را استوار مى‌دارد؛ يا ايها الذين آمنوا ان تنصروا الله ينصركم و يثبت اقدامكم). تكيه بر مسئله ايمان اشاره به اين است كه يكى از نشانه‌هاى ايمان راستين پيكار با دشمنان حق است.

تعبير به يارى كردن خدا به وضوح به معنى يارى كردن آئين او ، يارى كردن پيامبر او و شريعت و تعليمات اوست و لذا در بعضى ديگر از آيات قرآن يارى كردن خدا و رسولش در كنار يكديگر قرار داده شده است.

اما ببينيم وعده‌اى را كه خداوند در برابر دفاع از آئينش به مجاهدان داده چيست؟ نخست؛ مى‌گويد: (شما را يارى مى‌كند) اما از كدام طريق؟ از طريق بسيار، در قلب شما نور ايمان و در روح شما تقوا، در اراده شما قدرت، در فكر شما آرامش مى‌افكند. از سوی ديگر فرشتگان را به يارى شما مى‌فرستد، حوادث را به نفع شما تغيير مسير مى‌دهد، قلوب مردم را به شما متمايل مى‌كند، سخنان‌تان را نافذ، فعاليت‌هايتان را پرثمر مى‌سازد، آرى يارى خدا جسم و جان و درون و برون را احاطه مى‌كند. اما در ميان تمام اشكال يارى كردن روى مسئله ثبات قدم تأكيد مى‌كند، چراكه ايستادگى در برابر دشمن مهمترين رمز پيروزى است و برندگان جنگ‌ها آنها هستند كه ثبات و استقامت بيشترى نشان مى‌دهند.»

رهبر معظم انقلاب نیز در سخنرانی‌های بسیاری این آیه را مورد استناد قرار داده و به تشریح آن پرداخته‌اند. ایشان در سخنرانی مورخ 14 خراد 1398 با اشاره به این آیه می‌فرمایند: «خداوند متعال در آیات مکرّر قرآن این وعده را داده است که اهل حق، طرف‌داران حق، پیروز نهایی‌اند؛ آیات فراوان قرآن بر این معنا دلالت می‌کند. ممکن است قربانی بدهند امّا در نهایت شکست نمی‌خورند؛ آنها پیروز هستند در این صحنه؛ قربانی دارند امّا ناکامی ندارند...آیات فراوان قرآن همه همین عاقبت را نوید می‌دهند به آن کسانی که در راه مقاومتند.»

در حقیقت این آیه بیانگر و ثابت‌کننده پیروزی قطعی جبهه حق بر باطل است که البته مشروط به آن است اینکه طرفداران و جبهه حق صبر و ایستادگی داشته باشند و به مبارزه خود با باطل ادامه دهند و ایمان خود را به وعده نصرت الهی از دست نداده و در میانه میدان نبرد سستی نکنند.

لذا براساس مفهوم این آیه می‌توان گفت:

ـ لازمه‌ ايمان، اقدام عملى در جهت نشر و گسترش دين الهى است.

ـ جهاد با كفّار محارب، يكى از مصاديق يارى دين خداوند است.

ـ پاداش و كيفر الهى، با عملكرد انسان همگون است.

ـ هركس با فكر، زبان و عمل خويش، دين اسلام را يارى كند، خداوند نيز او را حمايت مى‌كند.

ـ دريافت الطاف الهى، به تلاش انسان بستگى دارد و انتظار نصرت خداوند بدون تلاش و كوشش، توقّعى نابجاست.

ـ در ميان امدادهاى الهى، ثابت قدم بودن و پایداری، برجسته‌ترين آنهاست.

ـ پاداش‌هاى الهى بيش از عملكرد ما است. (تفسیر نور، حجت‌الاسلام و المسلمین قرائتی)

در این میان می‌توان فریضه حج را یکی از راه‌ها و ابزارهای مهم یاری دین خدا دانست و آن هم به شرطی است که به حج به مثابه فریضه‌ای چند بعدی و نه صرفا فردی نگریسته شود و ابعاد سیاسی و اجتماعی آن را در موسم حج عملیاتی شود.

در واقع اگر یکی از ابعاد حج را تقویت وحدت امت اسلامی بدانیم و در جهت تحقق آن در موسم حج فعالیت کنیم قطعا در مسیر نصرت دین خدا قدم برداشته‌ایم و بی‌شک ایستادگی در مسیر تحقق وحدت اسلامی و خنثی کردن توطئه‌ها و اختلاف‌افکنی‌های دشمنان در میان مسلمانان می‌تواند یکی از مصادیق جلب نصرت و امداد الهی تلقی شود و لازم است با تبیین بیشتر ابعاد سیاسی و اجتماعی این فریضه، حج را به فرصتی برای تحول و تحرک در امت اسلامی با هدف قوی شدن دنیای اسلام و حرکت به سمت تشکیل قطب قدرت جهان اسلام مبدل سازیم.