تحقق دغدغه‌ها نسبت به مسابقات بعد از سال 1400/ دیدگاه بانوان فعال در عرصه قرآنی

به گزارش ایکنا؛ نشست هم‌اندیشی رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با بانوان فعال قرآنی، بعدازظهر امروز 16 آذرماه به منظور بررسی نقطه‌نظرات و نقدهای آنها در مورد مسابقات قرآن برگزار شد.
در بخشی از این نشست، مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به بیان نکاتی در مورد این نشست پرداخت و با تأکید بر اینکه قرآنیان به دلیل انتساب به قرآن جایگاه بسیار مهمی دارند، گفت: در چنین جایگاهی، هر حرف و عملی اگر حسنه باشد، دو برابر پاداش دارد و اگر غیر از آن باشد، توبیخ دو برابری دارد.

وی با تأکید بر اینکه باید هر روز خودمان را توبیخ کنیم،‌ گفت: اگر این کار را انجام دهیم، شاید گفتار،‌ رفتار و عملکرد ما بسیاری از مردم را جذب قرآن کند و دیگر نیازی به چنین نشست‌هایی هم نباشد.
قره‌شیخلو در ادامه با اشاره به اینکه راه بسیار سختی را در پیش داریم،‌ بیان کرد: برای طی کردن این راه به کمک همه دوستان نیاز داریم. به تنهایی نمی‌توان کاری انجام داد و باید مجموعه دوستان قرآنی کمک کنند تا اگر نیاز به ارتقاء هست، ‌این اتفاقات رخ دهد. لذا تأکید دارم در این حوزه حضور جدی داشته باشید و هر کاری از شما ساخته است، برای ارتقاء کار قرآنی در کشور انجام دهید. شاید ما نتوانیم تقدیر و تشکر کنیم، اما دوربین‌های خدا همیشه روشن است و همه را لحظه به لحظه ضبط می‌کند و یقیناً در جاهایی که هیچ انتظاری نداریم، جبران خواهد کرد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه اظهار کرد: شرط اصلاح و ارتقاء کار قرآنی در کشور این است که معیار را خودمان قرار ندهیم و همه چیز را با خودمان نسنجیم. برخی مواقع از منظر خودمان به مسائل نگاه می‌کنیم و لذا این حل شدنی نخواهد بود. باید معیار ما منفعت جامعه قرآنی باشد و نه منفعت شخصی. احساس می‌کنم یکی از ضعف‌های جامعه قرآنی این است که معمولاً منافع شخصی بر منافع جمعی ترجیح داده می‌شود.
وی همچنین تصریح کرد: وظیفه خودم می‌دانم اگر کاری را انجام می‌دهم، به صورت جدی پای آن بایستم، حتی اگر هزینه‌هایی را پرداخت کنم. امیدوارم بتوانیم بتوانیم روشی را شروع کنیم تا بخش اعظمی از مشکلات به حداقل برسد. اگر بسیار هنرمند باشیم، شاید نتایج این کار را از سال 1400 به بعد ببینیم، ‌چرا که کار پرزحمتی است و نیاز به صبر و حوصله دارد. اینگونه نیست که شش ماه بعد منتظر اعمال این نظرات باشیم.
وی با اشاره به اینکه طراحی مسابقات در دهه شصت وسیله‌ای برای رسیدن به یک هدف بزرگ بود، گفت: این در حالی است که مسابقات در این دهه تبدیل به یک هدف شده است و این اشتباه است. استانداردسازی حوزه‌های مختلف در مسابقات قرآن یکی از مباحثی است که باید تدوین شود. این استاندارد شامل داور،‌ سالن، صوت، دکور و ... می‌شود. ما گاهی حاضر هستیم یک و نیم میلیارد تومان هزینه صحنه‌آرایی کنیم، اما پول شرکت کننده‌ای که از سیستان و بلوچستان آمده است را به دلیل کمبود بودجه ندهیم یا با تأخیر پرداخت کنیم.
قره‌شیخلو گفت: اگر استانداردها وجود نداشته باشد، برای همیشه تابع سلائق خواهیم ماند و در هر دوره‌ای فعالیت‌ها به یک شکل خواهد بود. بنابراین مهم‌ترین کار ما استانداردسازی است. من اعتقاد دارم اگر در مسابقات به یک استاندارد رسیدیم، باید تا پنج سال دیگر در آن تغییر ایجاد نکنیم، یعنی اینگونه نباشد هر سال تغییراتی ایجاد کرده و شرکت‌کنندگان را سردرگم کنیم. حالا این دوره باید کارشناسی شود.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در بخش دیگری از صحبت‌های خود به توجه به مراحل شهرستانی و استانی اشاره کرد و افزود: تمام انرژی و سرمایه‌گذاری ما بر روی ملی و بین‌المللی است و استانی و شهرستانی رها شده است. حدود سه سال پیش برای داوری مسابقات قرآن به استان یزد رفتم، در طول این دو روز یک بیننده برای مسابقات در سالن حضور نیافت،‌ این همان یزدی بود که 15 سال قبل هم برای داوری به آنجا رفته بودم و در سالن جایی برای حضور مردم وجود نداشت و سالن همیشه مملو از جمعیت بوده است.

اقتضای مقایسه مسابقات قرآنی و ورزشی

وی با اشاره به اینکه شکل‌گیری این سیر به دلیل رها کردن مسابقات استانی بوده است، گفت: در این یک ماه که در مرکز حضور یافته‌ام چندین استان با من تماس گرفته‌اند و درخواست پرداخت جوایز مراحل استانی که هشت ماه پیش برگزار شده است را داشته‌اند، مسابقات استانی در چنین وضعی برگزار می‌شود،‌ قطعاً این وضع باید ارتقاء پیدا کند.
قره‌شیخلو با اشاره به اینکه اگر مسابقات قرآن با رشته‌های ورزشی مقایسه می‌شود، باید به تمامی ابعاد توجه شود، بیان کرد: وقتی به رشته‌های ورزشی نگاه می‌کنیم، مشاهده می‌شود که آنها در یک سری استانداردسازی‌ها از ما جلوتر هستند. در ورزش وقتی داور رأی می‌دهد، قاطع است و کسی حق برگرداندن آن را ندارد، در ادامه تنبیهاتی برای داور در نظر می‌گیرند، بدون اینکه رأی برگردانده شود.
وی با تأکید بر اینکه با قانونمند کردن، شفاف کردن و نیز اطلاع‌رسانی می‌توان جلوی اعتراضات و برخی بی‌اخلاقی‌ها را گرفت،‌ گفت: اگر اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی باشد، شرکت‌کننده روز اول از ضوابط آگاه است و می‌داند چگونه با داور برخورد کند. داوران نیز باید اینگونه باشد و وظایف خود را انجام دهند. در بخش داوری نیز کار بیشتر بر اساس سلایق و ارتباطات گذشته است. مشخص نیست داور چگونه و در چه سطحی انتخاب می‌شوند. چون ضوابط روشن و شفافی وجود ندارد، برخی یک‌شبه داور بین‌المللی می‌شوند و برخی هم سال‌ها پشت درب می‌مانند.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در ادامه به بحث آموزش نیز اظهار کرد: در بحث آموزش که کمتر مورد توجه قرار گرفت،‌ نیاز به مشارکت اساتید داریم. اینکه گفته می‌شود ورودی مسابقات تنگ شده و تکرار در شرکت کنندگان زیاد شده است به خاطر نداشتن آموزش بوده است،‌ اگر اساتید به عنوان حلقه اول آموزش در استان‌ها حضور نداشته باشید، خودبه خود کسی رشد نمی‌کند.
قره‌شیخلو به جلسات استاد «خدام حسینی»، «موسوی بلده» و «اربابی» در دهه 50 اشاره و 60 اظهار کرد: در حال حاضر اما بخشی زیادی از معیارها به بحث مالی تغییر یافته است. البته وظیفه ما این است که اساتید قرآن را تکریم کنیم، اما باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد که منابع ما نیز محدود است. هرچند باید این را مدنظر داشته باشیم که خداوند جبران خواهد کرد. باید دوره‌های آموزشی در شهرستان‌ها و استان‌ها که استعدادهای خوبی دارند برگزار شود تا فضا برای بروز و ظهور آنها باز شود. البته محدودیت‌هایی در سطح رسانه ملی وجود دارد که باید با شورای عالی قرآن صحبت شود تا این فضا مقداری تغییر کند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بحث موقوفات قرآنی نیز اشاره و بیان کرد: کل موقوفات قرآنی کشور کمتر از دو درصد کل موقوفات کشور است. قرآنیان باید پیش قدم شوند و فرهنگ وقف قرآنی را گسترش دهند. اگر سطح موقوفات قرآنی ارتقاء پیدا کند بسیاری از کارهای بر زمین مانده انجام خواهد شد.

تبدیل بقاع به پایگاه قرآنی

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف در ادامه از بقاع متبرکه به عنوان ظرفیتی بزرگی در سازمان اوقاف و امور خیریه اشاره و اظهار کرد: باید از ظرفیت این بقاع باید به نحواحسن استفاده شود. اگر بتوانیم هر کدام از بقاع را تبدیل به یک پایگاه قرآنی کنیم، خوب خواهد شد. از تشکیل حداقل یک جلسه قرآن هفتگی با حضور یکی از اساتید مسلم در این بقاع تا بسیاری کارهای دیگر می‌توان انجام داد. آنچه که مهم است، این است که کارهای زیادی مانده و زمان محدودی نیز مانده است. ما به حدی درگیر مسابقات شده‌ایم که زیرساخت‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. امیدواریم شاهد خروجی‌های خوبی ‌باشیم که حداقل از یکسال آینده دیده خواهد شد.

در ادامه این نشست، کریم دولتی، رئیس بنیاد مسابقات قرآن کشور نیز در سخنان کوتاهی با اشاره به اینکه شروع نشست‌ها با بانوان فعال قرآنی را به فال نیک می‌گیرد،‌ گفت: بحث‌های مربوط به حوزه فنی و داوری و ساماندهی مسابقات قرآن که بخشی از آن در این جلسه گفته شده و بخشی نیز به صورت مکتوب جمع‌آوری شده است،‌ مورد بررسی قرار خواهد گرفت. امیدواریم بخش اندکی از این موارد در دوره چهل و سوم مسابقات سراسری قرآن کریم اعمال شود و در ادامه اگر توفیق بود، از دوره چهل و چهارم همه این دغدغه‌ها به شکلی شایسته جامه عمل پوشانده شود.
وی با اشاره به اینکه ارتباط و استمرار ارسال دیدگاه‌های اساتید می‌تواند کمکی برای مجموعه مسابقات قرآن باشد،‌ افزود: اگر در جایی کسی نکته‌ای را دید و تشخیص داد، بیان آن نکته می‌تواند در آینده از مشکلات بیشتر جلوگیری کند، حتماً آن را بیان کند.
بر اساس این گزارش، در بخش دیگری از این نشست که بیش از سه ساعت به طول انجامید، تعدادی از حاضران به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود در مورد مسائل مخلتف امور قرآنی کشورمان به خصوص مسابقات سراسری قرآن پرداختند که در ادامه به صورت تیتروار به آنها اشاره شده است:

• معرفی اخلاق به عنوان حلقه گمشده مسابقات قرآن و برنامه‌ریزی برای این موضوع جهت کاهش یافتن آسیب‌های بعد از آن
• تأکید بر توجه بیش از پیش رسانه به برگزاری مسابقات در بخش بانوان و رفع برخی محدودیت‌های ایجاد شده در صدا و سیما برای انعکاس رقابت‌ها
• کنار گذاشتن اختلافات بین سازمانی و تلاش برای ارتقاء مسابقات در سایه همدلی بین دستگاهی
• جلوگیری از حضور مکرر متسابقان در مسابقات و تبدیل شدن آن به یک آفت. تبدیل شدن حضور در مسابقات به عنوان یک تفریح در برخی شرکت‌کنندگان
• تأکید بر سطح‌بندی و ساماندهی داوران و اساتید برای حفظ شأن آنها، جوانگرایی در راستای حذف پیشکسوتان و کنار گذاشتن تجربیات آنها نباشد
• گلایه از حضور بسیار اندک مردم در بطن مسابقات و کاهش روز به روز مخاطبان مسابقات در سالن‌های برگزاری مسابقات
• کمرنگ شدن سعه صدر در بین عوامل اجرایی،‌ شرکت‌کنندگان در مسابقات و داوران و برگزاری دوره‌های آموزشی اخلاق و رفتار و ادب قرآنی برای دست اندرکاران مسابقات ‌

• توزیع نامناسب داوری مسابقات قرآن در بین داوران به خصوص در مراحل شهرستانی و استانی و لزوم برنامه‌‌ریزی برای تهیه یک نظام‌نامه در این زمینه
• تأکید بر اعمال برخی تغییرات در آیین‌‌نامه‌ داوری‌ها برای شفاف‌سازی بیشتر و اطلاع‌رسانی کامل آیین‌نامه به متسابقان
• بی اثر بودن جلساتی از این دست در گذشته و لزوم ترتیب اثر داده شدن به موارد مطرح شده در چنین نشست‌هایی
• حاکم بودن رابطه به جای ضابطه در انتخاب داوری‌ها و لزوم مقابله با این موضوع در دوره جدید مدیریتی
• با توجه به بیگانه بودن بخش قابل توجهی از متسابقان به تفسیر و مفاهیم قرآن کریم، توجه بیشتر به بحث تفسیر و مفاهیم قرآن کریم مورد بررسی قرار گیرد
• مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف نباید صرفاً برای برگزار مسابقات باشد، بلکه باید به علوم دیگر قرآن نیز توجه کند
• واگذار شدن اجرای افتتاحیه و اختتامیه‌های بخش بانوان به خود آنها به دلیل حضور افراد نخبه در این گروه
• اعمال اثر نظرات اساتید آقا در آیین‌نامه‌های مربوط به بخش بانوان و بی‌توجهی به نظرات بانوان در این زمینه
• شفافیت آیین‌نامه باید به اندازه‌ای باشد که جای هر گونه اعمال سلیقه داوری را بگیرد
• توجه جدی به بحث اعتراضات و بستن پرونده این موضوع یک بار برای همیشه
• تأکید بر جدا شدن مسابقات بخش دعاخوانی از مسابقات سراسری قرآن به دلیل تفاوت فضای فعالیت در هر دو عرصه
• جلوگیری از روی کار آمدن یک‌شبه برخی از داوران و داوری در مسابقات بین‌المللی بدون هیچ سابقه‌ای
• چینش هیئت داوران مسابقات قرآن بر اساس سلیقه افراد و به صورت کاملاً سفارشی

• توجه به موضوع اقراء بانوان و بی توجهی به بانوان نسبت به آقایان در این زمینه
• توجه بیش از پیش به مسابقات در مرحله شهرستانی و استانی و نه کشوری و بین‌المللی برای حضور پررنگ مردم در مسابقات
• بها دادن به استعدادها به جای رتبه‌داران در مسابقات و برگزاری دوره‌های آموزشی متناوب برای استعدادها
• استفاده از قاریان و حافظان قرآن کریم در بین عوامل اجرایی مسابقات،‌ بالا بودن نظم و برنامه‌ریزی دوره چهل و دوم به دلیل توجه به این مسئله
• لزوم تهیه یک آیین‌نامه انضباطی و اخلاقی و تأثیر عبور از این آیین‌نامه در رتبه نهایی متسابقان
• درونی کردن انگیزه‌های شرکت‌کنندگان و انتقاد از مادی شدن انگیزه‌های متسابقان 
• توجه بیشتر به مسابقات رشته ترتیل و ممانعت از شبیه شدن بیش از حد تلاوت‌ها در این بخش به یکدیگر
• استعلام نظرات داوران مسابقات قرآن در مرحله استانی بلافاصله بعد از برگزاری مسابقات در آن مرحله
• لزوم راه‌اندازی مجدد تقسیم‌بندی مناطق کشور به مناطق محروم و غیرمحروم
• تشکیل کمیته علمی و فنی برای ارتقاء مسابقات بخش بانوان
• مقایسه نادرست مسابقات قرآن با مسابقات ورزشی و بی‌توجهی به تمام جوانب این قیاس
• تعریف جایگاه و نقش ناظر و سرپرست هیئت داوران در تیم داوری و هماهنگی تیم داوری با سرپرست
• قدردانی از انعکاس رسانه‌ای بخش بانوان در چهل و دومین دوره و لزوم توجه بیشتر به رفع محدودیت‌های رسانه‌ای در این بخش
• برجسته شدن یک‌شبه برخی افراد و میدان دادن بیش از پیش به آنها
• حضور سفارشی افراد در کار گروه‌ها و تیم‌های داوری در گذشته
• تأکید بر برگزاری نشست‌هایی از این دست در شهرستان‌ها و استان‌های مختلف
• برگزاری دیدارهای رودرو با شرکت‌کنندگان در مسابقات به عنوان سرمایه‌ای اصلی مسابقات
• حذف مسائل پشت‌پرده در تیم‌های داوری
• توجه بیشتر به بخش دعاخوانی و هماهنگ شدن داوران این بخش با دیگر بخش‌ها قبل از آغاز مسابقات
• تعطیلی دو ساله مسابقات سراسری قرآن و ارزیابی مسابقات در گذشته در این دو سال
• نزول کمی، ‌کیفی و اخلاقی مسابقات طی 15 سال اخیر
• برگزاری مسابقات به صورت مردمی و جشنواره‌ای و تأثیر دادن چندین تلاوت برای مشخثص شدن رتبه‌های برتر
• داشتن تعهد، شجاعت و تجربه معلمی برای حضور در تیم داوری
• لزوم بازگشت دوباره مسابقات تواشیح و دعاخوانی به بدنه مسابقات برای افزایش جذابیت‌ها

یادآور می‌شود، این سلسله‌نشست‌ها در روزهای آینده نیز ادامه دارد و روز یکشنبه با قاریان و حافظان، روز دوشنبه با اساتید و پیشکسوتان و روز چهارشنبه نیز با گروه‌های تواشیح و عوامل اجرایی ادوار مختلف مسابقات، برگزار می‌شود.

گزارش تصویری نشست را  اینجا ببینید.