نقش مهم حاج باباخان در نظام مشروطه‌خواهی

به گزارش ایکنا از اردبیل، در شمال غرب ایران، اردبیل شهری به قدمت هفت هزارساله دارای ظرفیت‌های فراوانی است، ظرفیت‌هایی که اهالی منطقه قدر آن را نمی‌دانند و شکی نیست که ساکنین سایر مناطق حسرت برخورداری از چنین ظرفیت‌هایی را به سینه دارند زیرا ظرفیت‌های متفاوتی را در این شهر می توان مثال زد اما می‌خواهیم در این گزارش چگونگی توجه به یکی از مفاخر اردبیلی را مورد بررسی قرار دهیم.

فروردین‌ماه یکصدمین سالروز شهادت مجاهد نستوه عصر مشروطه اردبیل «حاج باباخان اردبیلی» است و شاید به جا خواهد بود که به مناسبت‌های مختلف این موضوع که چرا اردبیل مفاخر خود را فراموش می‌کند طرح شود و شخصیت‌هایی که اگر منتسب به دیگر استان‌ها بودند امروز نه در سطح یک استان و منطقه بلکه در سطح کشوری و جهانی معرفی می‌شدند.

یقینا شهری که مفاخر زیادی دارد دارای هویت عمیقی است که برای معرفی آن شهر شاید کافی باشد و مشاهیری که شهرداری‌های شهر برای معرفی آنها نام خیابان یا میادینی را به اسم آنها اختصاص می‌دهند نشانگر این است که این شهر روزگاری محل سکونت چنین شخصیت‌هایی بوده است.

اما به جرات می‌توان گفت در کلانشهر اردبیل از چنین امری نمی‌توان اثری پیدا کرد و مشاهده نمود و شهری که در دورانی یکی از سرداران رشید مشروطیت را در دامانش تربیت کرده است امروز مردمانش نه میدانی را، نه خیابانی، نه کوچه و نه حتی دربندی را با آن نام نمی‌شناسند.

این روزها که شهرداری اردبیل برای ارج نهادن به شخصیت‌های بزرگ اردبیل در میدان‌های شهر تندیسی از آن شخصیت‌ها را جای می‌دهد تا در گذر زمان از ذهن ها فراموش نشوند، این نیز انتظار می‌رود در مرکزی ترین نقطه شهر جایی برای جانمایی تندیس شخصیتی در نظر گرفته شود که مردمان این دیار امنیت و آسایش و آزادی خواهی را مدیون چنین شخصیت‌هایی هستند.

لزوم ایجاد موزه مشروطیت در اردبیل

به جهت نقش تاثیرگذار و مهم اردبیل در مشروطیت، این روزها نبود موزه مشروطه نیز در این کهن شهر به معنای واقعی احساس می‌شود، چرا که شهرهای هم تراز اردبیل برای زنده نگه داشتن نام و یاد مشروطه خواهان کارهای اساسی انجام داده‌اند اما در کهن شهر اردبیل فعلا اقدام مناسبی انجام نشده است.

موزه‌ها که می‌توانند تاثیرگذارترین نقش برای شناساندن تاریخ و فرهنگ غنی هر منطقه داشته باشند، اما با وجود خانه‌های تاریخی فراوان در این کهن شهر گویا قرار نیست فعلا مورد توجه قرار بگیرند و از جهتی این امر مطالبه مردم و همت مسوؤلان شهر را می‌طلبد تا در آینده نزدیک اردبیل نیز به مانند دیگر شهرهای موثر در مشروطیت صاحب موزه‌ای باارزش باشد.

نقش اهالی هنر و رسانه

گویا در این میان اهالی هنر خوب توانستند دین خود را برای معرفی مشروطه خواهان ادا کنند و در این جهت برای تجلیل از مبارزات آزادی‌خواهانه مجاهد نستوه عصر مشروطه اردبیل، دفتر شعر «آخر سونات» رونمایی شد و تندیس این شخصیت اردبیلی ساخته شد و همزمان با روز ملی اردبیل از آهنگ باباخان رونمایی شد.

آهنگی که تا به امروز پس از گذشت چندسال از رسانه ملی حتی برای یک بار هم پخش نشده است رسانه‌هایی که می‌توانند در معرفی این مفاخر نقش آفرینی کنند امروز کمتر به سراغ این سوژه‌ها می‌روند تا شاید در گذر زمان و فراموشی این ارزش‌ها نقش اساسی داشته باشند.

ساخت مستند باباخان

مراحل ساخت مستند باباخان از ابتدای سال 96 آغاز شده و به خاطر کمبود اسناد و اطلاعات درباره این قهرمان ملی، ساخت آن تاکنون به طول انجامیده است.

این مستند که در 55 دقیقه تولید شده است، تنها اثر هنری درباره شخصیت بابا خان می باشد که در خانه مستند انقلاب اسلامی ساخته شده است.

معرفی مختصر از حاج باباخان اردبیلی

حاج باباخان اردبیلی در سال 1255 شمسی در اردبیل متولد شد و چون نهضت مشروطیت آغاز شد در صف مجاهدان درآمد و همراه با ستارخان با سپاه رحیم خان و قشون روس‌ها جنگید و پس از جنگ جهانی اول جزو پیشگامان در کمیته دفاع ملی بود.

حاج باباخان که در وقایع تبریز و گیلان دلاوری‌ها کرده بود در شعبان 1339 از طرف دولت به حکومت ابهر، زنجان منصوب شد و دفع فتنه امیرشاه به او واگذار شد.

حاج باباخان پس از رشادتهای فراوان و تأثیرگذاری بی چون و چرا در پیروزی نهضت مشروطه بعدازظهر روز هفتم شعبان 1340 قمری با نیرنگ و دسیسه امیرالسلطنه و امیر فیروز فولادلو در نارین قلعه اردبیل دستگیر و زندانی گردید و امیرالسلطنه چون توان نگهداشتن حاج بابا خان را درقلعه نداشت او را تحویل امیر فیروز فولادلو داد و او حاج بابا خان را به پیره سحران برد که نهایتاً در تاریخ 8 شعبان سال 1340 قمری، او را در آن جا به شهادت رساندند.

قبر این مجاهد مشروطه خواه در روستای نوشهر بود که در دهه 80 عده ای از نیکنامان شهر با کسب اجازه قانونی و شرعی نبش قبر کرده و او را به شهر اردبیل انتقال داده و چند سال به امانت در کلخوران گذاشتند و عاقبت به همت بزرگان شهر در قطعه مفاخر بهشت زهرا(س) اردبیل به خاک سپرده شد.