مبارزه با هوای نفس، نخستین گام برای رسیدن به عدالت است

به گزارش ایکنا؛ آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، در ادامه سلسله جلسات درس اخلاق خود در ماه مبارک رمضان گفت: سلسله روایاتی هستند که بر این مسئله تاکید دارند که کارهای خیر با سختی و کراهت انجام می‌شود و انسان رغبت ابتدایی چندانی آن را انجام نمی‌دهد ولی گناهان با رغبت و شهوت و میل صورت می‌گیرد و همین سبب می‌شود تا بسیاری از مردم فریب این لذات آنی را بخورند و از تکالیف الهی محروم بمانند.

وی ادامه داد: در نهج‌البلاغه بیان شده که سزاوار است که تو با نفس خودت مخالفت کنی کانه این کار یک حقی بر گردن تو است؛ یعنی خود مخالفت با نفس سبب قرب الهی و نزدیکی به خداوند و دوری از شیطان است.

این استاد برجسته حوزه تصریح کرد: در مطلب دیگری نیز بیان شده که حواست به نفس باشد تا فریب نخوری زیرا نفس تو را به وادی نادرستی می‌کشاند؛ همچنین روایت دیگری است که هم از پیامبر و هم از امام علی(ع) نقل شده که من برای امتم از دو چیز خیلی خوفناک هستم؛ یکی پیروی از هوای نفس و دیگری آرزوهای دور و دراز دنیا.

وی ادامه داد: هر انسانی در زندگی آرزوهایی دارد که اگر این آرزوها نبود انسان دنبال کارهای طولانی مدت نمی‌رفت ولی گاهی از حد می‌گذرد و دائما انسان دنبال این است که دو سال بعد و سه سال بعد می‌خواهد چه کاری انجام دهد درست مانند آن فردی که کوزه روغنی داشت و در رویای خود به این فکر بود تا آن را بفروشد و گوسفندی بخرد و آن را توسعه دهد و پولدار شود و غلامی بخرد و ... که در نهایت هم می‌خواست غلامش را تادیب کند که چوبش را بر روی کوزه زد و کوزه روغن هم ریخت بنابراین آرزو باید مبتنی بر واقعیت و منطق باشد و سبب فراموش شدن تکالیف فعلی نباشد.

آیت‌الله مصباح یزدی عنوان کرد: در نهج‌البلاغه نیز همین مطلب بیان شده است؛ در نامه‌ای که امام علی(ع) به فرزندش امام حسن(ع) نوشته سفارش کرده که خودت را بر صبر در سختی‌ها عادت بده اگر می‌خواهی موفق شده و به خداوند برسی؛ در روایت دیگری بیان شده که اگر خداوند بخواهد به کسی توفیق کمال بدهد او را به مقام عدالت می‌رساند و اولین قدم برای رسیدن عدالت این است  که انسان هوای نفس خود را کنار بگذارد.

این استاد حوزه علمیه تصریح کرد: وقتی انسان ملاحظه می‌کند که خدا نعماتی به او داده است و در ضمن خودش هم خواهش‌هایی دارد؛ اگر بخواهد هم حق خدا و هم حق نفس را ادا کند همه این نعمات از خداست بنابراین انسان اول باید بنگرد ببیند که اول خدا از او چه می‌خواهد و بعد سهمی هم برای خودش که مخالفتی با خواست خدا ندارد به جا آورد.

آیت الله مصباح یزدی بیان کرد: در روایت دیگری که در نهج‌البلاغه است آمده که مومن هیچ صبح و شامی بر او نمی‌گذرد مگر اینکه نسبت به نفس خودش بدگمان است؛ هیچ وقت به نفس اطمینان نمی‌کند که او هرچه می‌خواهد به نفع من است؛ همچنین مطلب معروفی است که اعدا عدوک  نفسک فی جنبک؛ همه ما دشمنان دور و بر خود را می‌شناسیم و نیست انسانی که دشمن نداشته باشد ولی باور نمی کنیم که دشمنترین دشمنان در درون خود ما قرار دارد و بیش از همه می‌خواهد به ما ضربه بزند.

این استاد حوزه علمیه عنوان کرد: هر دشمنی از خارج بخواهد به انسان ضرر بزند کاری می‌کند که گرایشات درونی را تحریک کند بنابراین ضربات بیرونی نیز با همین تمایلات درونی صورت می‌گیرد.

وی افزود: از امیرالمومنین(ع)  روایت شده که فرمود: هر چه اطاعت خدا هست با نوعی کراهت و سختی و دشواری انجام می‌گیرد و هر چه هوای نفس و باعث معصیت است در خوشی و راحتی و با استقبال است؛ امام این میزان را به ما داده است البته ممکن است استثنائاتی داشته باشد که برای مومن تربیت شده به تربیت دینی است ولی عمدتا برای همه ما این میزان واقع هست؛ مثلا وقتی نماز فرا می‌رسد اگرچه به برکت تربیت دینی عادت کرده‌ایم ولی در ابتدایی که انسان می خواهد این کار را انجام دهد برایش خیلی سخت است.

آیت الله مصباح یزدی تصریح کرد: مرحوم آیت‌الله  بهجت می‌فرمود اگر سلاطین عالم می‌دانستند که نماز چه لذتی دارد دست از حکومت خود بر می‌داشتند تا بفهمند این چه لذتی است؛ ایشان فرد گزافه گو نبود و این مطلب را واقعا از عمق جان می گفت؛ بنابراین ایشان این لذت را چشیده بد که اینگونه تعبیر می‌کرد.

این استاد حوزه عنوان کرد: باز از امام علی(ع) نقل شده که بهشت محفوف به مکاره و سختی‌هاست و جهنم نیز محفوف به راحتی‌ها است زیرا انسان برای بهشت باید دست از لذات بردارد و شب برای نماز شب برخیزد.

انتهای یپام